زلمَى خليل زاد، ديپلمات برجسته آمريكايى

خليل زاد در اين رابطه مى گويد: ”اگر بخواهم طرح بازسازى افغانستان را با يك مسابقه ى دو ۱۰ هزار متر مقايسه كنيم، بايد بگويم كه تا كنون چهار كيلومتر اين مسابقه را پشت سر گذارده ايم. منظورم اين است كه شهروندان افغانستان بايد براى رسيدن به هدف نهايى خود كوشش بسيارى كنند و جامعه جهانى نيز بايد كمك هايش را به اين كشور همچنان ادامه دهد.”

خليل زاد مسلمان است و در افغانستان به دنيا آمده. او كه تا چندى پيش نماينده جورج بوش در افغانستان بود، بر اين نظر است كه امنيت، بيشترين اهميت را در طرح بازسازى افغانستان دارد. خليل زاد در سال ۲۰۰۲ ميلادى در كنفرانس افغانستان در كشور آلمان حضور داشت. او در آن زمان بدون اين كه نظر كسى را جلب كند در رديف دوم نشسته بود، اما همه مى دانسند كه او به عنوان نماينده جورج بوش، مهم ترين شخصيتى ست كه در سالن حضور دارد.

خليل زاد با نبوغ سياسي، برخوردهاى دقيق در گفتگوهاى سياسى اش، تسلط به زبان هاى رايج در افغانستان و اطلاعات دقيق سياسى پلكان ترقى را يكى بعد از ديگرى پيموده و به اوج رسيده است. او در مبارزه عليه طالبان و شبكه تروريستى القاعده فعاليت هايى جدى كرده و حامد كرزاى، رئيس جمهور افغانستان را به جايگاه كنونى اش رسانده است.

به هنگامى كه شش ماه بعد از سرنگونى طالبان، ظاهر شاه اعلام كرد كه مى خواهد خود را در مراسم لويه جرگه، به عنوان رقيب حامدد كرزاى مطرح سازد، خليل زاد به سرعت خود را به او رساند و پادشاه سابق افغانستان را از اين كار باز داشت و او را متقاعد ساخت كه به هيچ وجه در اين انتخابات شركت نكند. از اين زمان به بعد بود كه مشخص شد، خليل زاد مهم ترين مرد افغانستان است.

او مهم ترين مشاور كرزاى بود، مهم ترين طرف صحبت با خانها و روساى قبايل مختلف در سراسر كشور بود. او با خنده دائمى بر چهره اش در مذاكرات خود، هر گونه شبهه اى را بر طرف مى ساخت و اعلام مى كرد كه دولت ايالات متحده ى آمريكا پشتيبان حامد كرزاى، رئيس جمهور افغانستان است.

خليل زاد تا كنون به دفعات به سياست ضد ترور پاكستان خرده گرفته و مبارزه براى دستگيرى اسامه بن لادن و ملا عمر را در اين كشور ناكافى دانسته است و بر اين نظر است كه رهبران طالبان و القاعده به احتمال قريب به يقين در پاكستان زندگى مى كنند.

اكنون با خروج خليل زاد از صحنه سياسى افغانستان، قرار بر آن است كه رونالد نويمن، جانشين او گردد. نويمن در دهه ۶۰ ميلادى به عنوان فرزند سفير در افغانستان زندگى كرده و اطلاعات فراوانى در مورد كشورهاى مسلمان دارد. اما آيا او در افغانستان اهميتى را كه خليل زاد يافته بود، به دست خواهد آورد؟