زمستان‌های سخت در اروپا و آمریکا
۱۳۹۰ مهر ۲۱, پنجشنبه
چرا اروپا و آمریکا با وجود گرم‌تر شدن کره زمین در سال‌های اخیر زمستان‌هایی سخت تجربه کرده‌اند؟ مطالعات جدید نشان می‌دهد که این موضوع به کاهش تابش پرتوهای خورشید بستگی دارد.
روز دوشنبه ۱۰ اکتبر در مجله‌ی علمی "نیچر جئوساینس" گزارشی انتشار یافت که از تأثیر تغییرات دوره‌ای میزان تابش خورشید بر آب و هوای نیمکره‌ی شمالی زمین سخن می‌گوید.
پژوهشگران با سنجش اطلاعات ماهو‌ار‌‌ه‌ای به این نتیجه رسیده‌اند که وقتی انتشار اشعه‌ی ماوراء بنفش خورشید کاهش می‌یابد، مردم قسمت‌هایی از اروپا و شمال آمریکا زمستان‌هایی بسیار سرد را تجربه می‌کنند.
چرخه‌ی‌لکه‌های خورشیدی
لکه‌های خورشیدی نقاطی از خورشید هستند که به دلیل فعالیت‌های بسیار شدید مغناطیسی سردتر از سایر نقاط بوده و تیره‌تر به نظر می‌آیند.
تعداد لکه‌های خورشیدی در یک چرخه‌ی زمانی ۱۰ تا ۱۱ ساله بین بیشترین و کمترین در نوسان است. زمانی‌که فعالیت خورشیدی بیشتر باشد، تعداد و اندازه‌ی لکه‌های خورشیدی بیشتر و بزر‌گ‌تر خواهد بود.
تعداد لکه‌های خورشیدی تأثیرات فراوانی بر روی منظومه شمسی و از جمله آب و هوای اطراف زمین دارند.
كاهش فعالیت چرخه‌ی خورشید و ظاهر شدن تعداد کم لکه‌ها منجر به سردتر شدن جو زمین می‌شود، در حالی که فعاليت بالاتر از حد متوسط خورشيد در يک چرخه‌ی خورشيدی منجر به گرم‌تر شدن آب و هوای زمين خواهد شد.
با مطالعه‌ی این لکه‌ها و تعدادشان می‌توان میزان فعالیت خورشید و در نتیجه تابش اشعه‌ی ماوراء بنفش که هماهنگ با چرخه‌ی فعالیت‌های خورشیدی است را سنجید.
مطالعه بر روی تازه‌ترین یافته‌‌ها نشان می‌دهد که قابلیت تغییر فعالیت لکه‌های خورشیدی بیش از تصورهای قبلی است.
اثر کاهش تابش پرتوهای ماوراء بنفش بر جو زمین
جف نایت، یکی از نویسندگان این بررسی‌ها از مرکز "مت آفیس هادلی" در اگزتر، واقع در جنوب غربی انگلستان به دویچه‌وله می‌گوید: «ما در حال اندازه‌گیری میزان تابش مستقیم پرتو ماوراء بنفش رسیده به زمین هستیم.»
دانشمندان دریافته‌اند که کاهش پرتو ماوراء بنفش تابیده از خورشید، دمای هوای اطراف زمین در حدود ۴۰ کیلومتری بالای مناطق استوایی را پایین می‌آورد.
جف نایت با اشاره به همین موضوع می‌‌افزاید: « این مسئله زنجیره عللی در پی دارد که به کاهش بادهایی منجر می‌شوند که در زمستان از اقیانوس اطلس به اروپا می‌وزند.»
در زمستان، وزش این بادها از غرب به اروپا باعث می‌شود که دما بالا برود.
نایت در ادامه نتیجه می‌گیرد: «با کاهش این بادها اثر گرمابخش آنها از دست رفته و جای آن را سرمایی از نوع سرمای ناشی از وزش بادهای سیبری به شمال اروپا خواهد گرفت.»
این بادهای سرد قسمتی از چرخه‌ی بزرگ‌تری هستند که از محورهای مختلف اقیانوس اطلس وارد مناطق ساحلی شرقی آمریکا خواهد شد و «آب و هوایی مانند آنچه که زمستان سال گذشته شاهد آن بودیم را موجب می‌شوند.»
در همین حال به موازات غیبت بادهای غربی، شاهد آن خواهیم بود که در کانادا و مدیترانه آب و هوا معتدل‌تر می‌شود.
دانشمندان می‌گویند در دوره‌ای که تابش‌های خورشیدی به بیشترین مقدار خود می‌رسد، پیامدهایی برعکس پیامدهای یادشده به وجود خواهد آمد.
نقش فعالیت‌های خورشیدی بر گرمایش زمین
برخی بر این گمان‌اند که نوسان‌های فعالیت‌های خورشیدی عامل زمین‌‌گرمایی است. اما جف نایت تأکید می‌کند که بررسی‌های جدید «هیچ چیزی را پیدا نکرده است که بتواند این گمانه‌زنی را اثبات کند.»
وی همچنین خاطرنشان ساخته که با دیگر پژوهشگران سرگرم تحقیق بر روی این گمانه‌زنی‌ها است که آیا خورشید در حال وارد شدن به دوره‌ای طولانی از کاهش فعالیت‌های خود است؟ مانند آنچه که در عصر یخبندان کوچک (Little Ice Age) در فاصله‌ی قرون ۱۶ تا ۱۹ رخ داد؟
در این مطالعات از داده‌های جدید ماهواره‌ی استفاده شده که از سال ۲۰۰۴ اندازه‌گیری دقیق‌تر پرتوهای ماوراء بنفش را امکان‌پذیر کرده است.
FV/MDM