”زمین ما“ بر پرده‌ی سینما

فیلم از نظر زیبایی‌شناسی حرف‌های بسیاری برای گفتن دارد. این فیلم را در مورد سیاره‌ی ما، حیات وحش آن و طبیعت‌اش،‌ نمی‌توان طور دیگری ساخت. ”زمین ما“ ، مناظر بدیعی از زیست‌بوم ما را به تصویر می‌کشد که هم‌چنان سالم است. تصاویری آرام که هر بیننده‌ای را مجذوب می‌کنند.

”زمین ما“ یک مستند طبیعی کلاسیک است. حتی می‌توان آن‌را در زمره‌ی فیلم‌های حیات وحش قرار داد. اما به هر حال شاید تا کنون هیچ اثری چنین مفصل و همه‌جانبه به شکار لحظات طبیعی نپرداخته باشد و شاید به همین خاطر باشد که تحسین سینماگران آلمانی را نیز برانگیخته است؛ همان‌طور که به گواه میشل آرتور، سفیر انگلستان در آلمان، دیگر محافل سینمایی را نیز به وجد آورده است.

میشل آرتور می‌افزاید: «اعداد و ارقامی که در تولید این فیلم به چشم می‌خورند، به نوبه‌ی خود جالب توجه‌اند: چهل گروه تولید، به رهبری آلستر فوترگیل (Alastair Fothergill) کارگردان، در مدت پنج سال مشغول تهیه‌ی این فیلم بوده‌اند. فیلم شامل نماهایی از ۲۰۰ نقطه در بیست‌و شش کشور دنیاست. در این مورد حتی اکشن‌های معروف جیمز باند هم به پای ”زمین ما“ نمی‌رسند» .

زمین ما، روایت طبیعت بکر بر پرده‌ی نقره‌ای

فیلم با تصاویری از قطب شمال آغاز می‌شود. تصاویری از یک خرس قطبی و دو توله‌ی آن در حال بازی. نماهایی که به آب شدن این کوه‌های یخی در زیر پنجه‌های ساکنان بومی‌اش کنایه می‌زنند؛ نخستین اشاره به گرم شدن کره‌ی زمین. فیلم، زمین ما را آن‌طور که هست به تصویر می‌کشد: با تمام زیبایی‌هایش. زیبایی‌هایی که کاش می‌شد باز هم بر آن‌ها افزود.

اولاف چیمپکه، رئیس انجمن حفاظت از حیات وحش آلمان، نیز میان تماشاچیان است: «زیبایی‌های جانوران دیگر که هیچ‌گاه نمی‌بینیم‌شان. همان‌گونه که خود این حیوانات را هیچ‌گاه تجربه نمی‌کنیم. این‌که چگونه زندگی می‌کنند و چه عادت‌هایی دارند. از سوی دیگر این زیستگاه‌های طبیعی فوق‌العاده زیبا که اگر جادوی سینما نبود، آن‌ها را هم نمی‌دیدیم. پرواز با هلیکوپتر بر فراز این مناطق و نماهایی از زوایای خاص. واقعاً انسان بدون سینما موفق به تجربه‌ی این زیبایی‌ها نمی‌شد. به هر روی این‌ها نیز، به‌عنوان جزیی از دنیای ما، وجود دارند و همین خصوصیت است که این فیلم را شاخص می‌کند» .

این فیلم مملو از دنیای جانوران در نماهای بسته یا گسترده‌ی از بالا است و هم‌چون تمام فیلم‌های از این دست، این سؤال به ذهن خطور می‌کند که تصویربردار چه‌مدت باید منتظر می‌مانده تا این لحظه را شکار کند؟

سکانسی از فیلم، کوسه‌ی سفیدی را در نمایی نفس‌گیر، در حال شکار یک شیر دریایی در مقابل دیدگان تماشاگر‌ می‌گستراند. پیام فیلم کاملاً روشن است حتی اگر به آن اشاره نشود. این سیاره و حیات موجودات آن در خطر است و باید در مقابل کاری کرد.

”زمین ما“ فیلمی برای همه

زیگمار گابریل، وزیر محیط زیست آلمان، نیز با سخنان خود به حاضران دلگرمی می‌بخشد: «من معتقدم که این کار شدنی است. نخست به این دلیل که فرصت داریم از طبیعت بیاموزیم. ما می‌توانیم منطقی‌تر مصرف کنیم و تولید منابع طبیعی را با مصرف آن هماهنگ کنیم. ما فرصت استفاده را برای تمام کسانی که حق استفاده از این منابع را دارند، فراهم خواهیم کرد. باید تولیدمان را به سمتی هدایت کنیم که فرزندان هم امکان استفاده از آن‌ها را داشته باشند.»

فیلم رفته‌رفته در پایان به پیامدهای گرم شدن کره‌ی زمین اشاره می‌کند: «سرانجام به این نکته می‌رسیم که چه‌قدر موقعیت زمین ما در خطر است. این‌که بخواهیم آن را به همین منوال و با همین تنوع جانوری و در همین وضعیت متعادل حفظ کنیم، فقط به خودمان بستگی دارد.» .

زمین ما باید به دانش‌آموزان نیز نمایش داده شود. وزارت حفاظت از محیط زیست آلمان، با این هدف، بیش از هفت هزار نسخه از فیلم را سفارش و بین معلمان تقسیم کرده است.