زنان كمتر از مردان در تحقيقات دارويى- پزشكى شركت مى‌كنند
۱۳۸۵ فروردین ۵, شنبه
حتمأ شما هم به اين نكته توجه كرده‌ايد، شدت بروز بيمارى و علايم همراه آن در زنان و مردان متفاوت است. البته بدون در نظر گرفتن بيماری‌هاى مانند سرطان پروستات و يا سرطان سينه كه وابسته به جنس هستند و در جنس مخالف ديده نمى‌شوند.
با وجود اين، تقريبأ تمام داروهاى جديدى كه وارد بازار مى‌شوند تنها روى مردان تست شده‌اند و اثر آنها روى زنان مورد آزمايش قرار نگرفته است. چرا؟ به يك دليل ساده، زنان كمتر از مردان در تحقيقات پزشكى و داروسازى شركت مى‌كنند.
در ماه جارى ميلادى، ماه مارس، موسسه تحقيقاتى جديدى در آلمان آغاز به كار كرده است. اين موسسه كه با عنوان ”موسسه‌اى براى سلامت زنان“ افتتاح شد از طرف دولت حمايت مالى مىشود وهدف آن در درجه نخست تحقيق در زمينه سلامت و پزشکی زنان و ايجاد ارتباط و در اختيار قرار دادن اطلاعات مورد نياز در اين زمينه است.
پروفسور ديتلم وال‌وينر(Diethelm Wallwiener) مدیر اين موسسه تخصصى معتقد است، با اینکه بدن زن و مرد در شرایط یکسان، متفاوت از يكديگر عکس العمل نشان مى‌دهد، بیشتر تحقیقات پزشکی روی مردان صورت مى‌گیرد. موردی که تا کنون در پزشكى دور از نظر مانده و کمتر به آن توجه شده است. او معتقد است ساختار بدنی زنان و مردان از سر تا پا متفاوت است. نه تنها عضلات، تركيب و نحوه استخوان‌بندى، پراكندگى بافت‌هاى چربى بلكه فيزيولوژى و نحوه كنترل اندام‌هاى درونی نيز كاملأ متفاوت است.
وال وينر مى‌گويد:”من فکر مى‌کنم خیلی مهم است وقتی در مورد سلامت زنان صحبت مىشود و تحقیق مىشود تنها در مورد بیماری‌های شناخته شده و مشخصی مثل تفاوتهاى هورمونى و يا مثلأ سرطان سينه كه ناشى از تفاوتهاى فاحش اوليه ميان زنان و مردان است، صحبت نشود بلکه به این نکته توجه شود که هورمون‌های زنانه تمامی اندام‌های بدن زنان را تحت ثاًثیر قرار مى‌دهند. مثلاً سیستم گردش خون یا فعالیت قلب هم تحت تاثیر هورمون‌ها قرار مى‌گیرند آنهم تاثیر مستقیم. همانطور که متخصصین این زمینه اشاره مى‌کنند فعالیت و عمل قلب زنان در مقايسه با مردان متفاوت عمل مى‌كند. شاید شنیده باشید که قلب زنان جور دیگری می‌طپد! به همین علت هدف اصلى موسسه توجه به نكاتى است در درمان بيمارى در زنان به آن توجه نمى‌شود.“
معاینات و بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد خانم‌ها بعد از یک حمله قلبی معمولاً دیرتر از آقایان به بیمارستان منتقل مى‌شوند، به علت آنكه شدت و نحوه بروز حمله قلبى در زنان متفاوت از مردان است. در نتيجه زنان اغلب دير کمک‌های اولیه مورد نیاز را دریافت مى‌کنند.
مشابه این مسئله در مورد تولید و آزمایش داروهای جدید نیز صدق مى‌کند. اغلب داروهایی که وارد بازار مىشود هرگز بر روی خانم‌ها آزمایش نشده‌اند. تركيبات دارويى در درجه نخست روی مردان تست مىشود و با توجه به نتایج بدست آمده از آزمایش‌ها دوز و ترکیب داروها تنظيم مىشود.
گذشته از آنكه زنان كمتر از مردان در اين تحقيقات شركت مى‌كنند، مراكز پژوهشى نيز بيشتر مايلند تركيبات داروى جديد را روى مردان تست كنند. آنهم یک دلیل ساده، تست تركيبات دارويى جديد روى زنان باردار ممنوع است. از آنجا كه ممكن است اين نوع آزمايشات و ميزان اثر دارو مدتها به طول انجامد، مراكز تحقيقاتى از این ریسک صرفنظر مى‌کنند و علاقه بيشترى به انتخاب داوطلبان مذكر نشان مى‌دهند كه در معرض خطر باردارى نيستند!
گذشته از آن تست دارو روی هر دو جنس زن و مرد مستلزم سرمايه‌گذارى پر هزينه‌ترى است که این کارخانه‌هاى داروسازى چندان مایل به پرداخت آن نیستند. در نتيجه با آنكه ساختار بدنى زنان و مردان از هر نظر متفاوت است و در شرايط يكسان عکس‌العمل متفاوت نشان مى‌دهد دارو وارد بازار مىشود و در اختيار هر دو جنس قرار مى‌گيرد.
وال وينر اشاره مى‌كند: ”ما تازه شروع کرده‌ايم تحقيق كنيم. نتيجه تحقيقات است كه براى نسل‌هاى آينده اين امكان را فراهم مى‌كند تا از داروهايى استفاده كنند كه تخصصى‌تر و دقيق‌تر تهيه شده‌اند و موثرتر عمل مى‌كنند.
شبنم نوريان