زندان گوانتانامو، معضل مناسبات آمريكا و اروپا
۱۳۸۵ خرداد ۱۲, جمعه
اورسولا پلاسنيك وزير امور خارجه‌ى اتريش و رييس شوراى اروپا در يك نشست پارلمانى خواستار بستن زندان آمريكا در خليج گوانتاناموى كوبا شد. اتحاديه اروپا در حال حاضر سرگرم بررسى پيش‌نويس قطعنامه‌اى انتقادى در مورد آمريكاست. علاوه‌براين، چالش ديگرى نيز در پيش روى اروپايی‌هاست؛ امريكا فهرست اسامى و اطلاعات مسافران پروازها به آن كشور را می‌خواهد و اروپايی‌ها با آن مخالفند. همين مخالفت باعث شده كه مقامات اروپايى در صدد تعيين چارچوب روابط با آمريكا بيفتند، بدين ترتيب كه بايد موافقت‌نامه‌اى تصويب شود كه اين مناسبات را تعيين كند.
رسوايى ديگرى بنام كشتار شهر حديثه‌ى عراق كه آن را به انتقام‌جويى سربازان آمريكائی نسبت داده‌اند، چهره‌ى ايالات متحده در انظار جهانيان را خدشه‌دار كرده است. آن هم درست در آستانه‌ى تشكيل نشست سران اتحاديه اروپا با رييس‌جمهور بوش، نشستى كه قرار است سه هفته‌ى ديگر در وين برگزار شود و اميد آن مى‌رفت كه بتواند روابط لطمه ديده‌ى طرفين را بهبود بخشد.
اروپا در كشاكش تعيين حد و مرز مناسبات با آمريكاست و اين آسان نيست. اروپا و آمريكا از مهم‌ترين شريكان تجارى جهانند. حجم مبادلات تجارى بين آنها به حدود يك ميليارد يورو در روز مى‌رسد. در مسائل حياتى مانند بحران اتمى ايران، اوضاع خاورميانه و غرب حوزه‌ى بالكان اين دو وزنه‌ى مهم جهانى با يكديگر همسويند، اما اين همسويى در همه‌جا نيست و طرح مسائلى مانند زندان گوانتانامو ناگهان رشته‌ى مناسباتى اينچنين دوستانه را از هم مى‌گسلد. در اين زندان، افرادى كه مشكوك به مشاركت در علميات تروريستى‌اند، نگهدارى مى‌شوند، اكثر اين افراد از محاكمه و داشتن وكيل محرومند.
وزير امور خارجه‌ى اتريش برپايى چنين زندانى را مغاير با هنجارهاى حاكم بر آمريكا مى‌داند. او مى‌گويد: برقرارى چنين زندانى در تضاد با ارزش‌هاى كشورى مانند آمريكاست كه خود را طلايه‌دار آزادى، حكومت قانون و سيستم قضايى قانونمند مى‌داند و اين زندان بايد هر چه زودتر بسته شود.
اما المار بروك رييس كميسيون روابط خارجى پارلمان اروپا كه بتازگى به دعوت ايالات متحده از بازداشتگاه گوانتانامو ديدن كرده، به پذيرفتن فورى اين درخواست خوشبين نيست. او تصور مى‌كند كه جرج دبليو بوش رييس جمهورى آمريكا بر خلاف افزايش فشارهاى بين‌المللى، مايل به بستن اين زندان نيست. بروك ابعاد هراسى را كه بعد از حملات يازدهم سپتامبر بر آمريكايى‌ها مستولى شد، درك مى‌كند، ولى معتقد است كه نمى‌توان به بهانه‌ى مبارزه با تروريسم ارزش‌هاى كشور خود را پايمال كرد.
رييس كميسيون روابط خارجى پارلمان اروپا به رسوايى جديد كشتار شهر حديثه در عراق اشاره و با سربازان آمريكايى درگير جنگ در ديگر كشورها ابراز همدردى مى‌كند، چرا كه به باور او فشارهاى طولانى وارد آمده بر انسان، شخصيتش را تغيير مى‌دهد. او به زندان گوانتانامو، عمليات آمريكا در عراق و افغانستان اشاره مى‌كند و مى‌گويد: پيش از اينكه انسان از درختى بالا برود، بايد به چگونه پايين آمدن هم فكر كرده باشد و من معقتدم كه آمريكا در مواردى كه گفته شد به چنين چيزى فكر نكرده است.