زهرا اشراقى/ بايد ولو با فشار و چانه زنى وارد حاكميت شد

ود از اين بدتر نخواهد شد!

مصاحبه: مهيندخت مصباح

دويچه وله: خانم اشراقی، شما در چه تشکلی فعال هستيد؟

زهرا اشراقی: ما «NGO» ای داريم که به اصطلاح حامی زنان ايران است. در واقع برای حمايت از حقوق زنان ايران ما اين «NGO» را تشکيل داده ايم.

دويچه وله: در حال حاضر كه در آستانه انتخابات هستيم اساسی ترين موضوع تشکل های مختلف تحريم يا شركت در انتخابات است. تشکل شما در اين مورد چه تصميمى گرفته است؟

زهرا اشراقی: البته تشکل ما سياسى نيست منتها چون موضوع زنان ربط به سياست پيدا می کند، ما بهيچوجه تحريم انتخابات را در پيش نمی گيريم. بخاطر اينکه اين مملکت مال ما هست و بايد فعال باشيم و معتقديم حتى با چانه زنى يا فشار و طريق ديگرى که هست، بايد وارد حکومت بشويم تا بتوانيم مطالبات اصلی خودمان را پيش ببريم.

دويچه وله: خانم اشراقی، زنها نيمی از رای دهنده ها هستند، اما خودشان حق انتخاب شدن ندارند. شما اين عدم تناسب را چگونه توجيه می کنيد؟

زهرا اشراقی: ما هم جزو آن زنانی هستيم که اعتراض دارند به اين بند قانون اساسی و معتقديم که بايست اين بند قانون اساسی تغيير کند. منتها، چون «NGO» ها و جنبش زنان در ايران تاکنون انسجام کامل خودش را پيدا نکرده اند ، ما نتوانسته ايم در اين زمينه خوب کار کنيم. البته ظرف يکسال اخير يک اتحاد «NGO» ای و يک جنبش زنان را داشته ايم که اميدواريم با اتحاد همديگر و با همفکری بتوانيم اين بند از قانون اساسی را حتما تغيير بدهيم.

دويچه وله: مسایلی چون حق طلاق، حضانت فرزند يا تعيين مسکن، انتخاب شغل، ادامه ی تحصيل يا تقسيم عادلانه ی ثروت بعد از جدايی و همچنين تضمين های امنيتی در قبال خشونت ورزی همسر از جمله موردهايی هستند که در قوانين ما منطور نشده اند وپايه های تبعيض در حق زنان هستند. شما چه خواسته هايی در اين زمينه ها داشته ايد؟

زهرا اشراقی: فعاليت ما دقيقا در این زمينه هاست. مجلس ششم خوب پيش رفت و مورد حق حضانت را به مادر هم دادو همچنين در قوانين جديد، در ثبت ازدواجها حق طلاق با زن هم می تواند باشد. اين مباحث را از برکت وجود دوم خرداد و بعد مجلس ششم پيدا کرديم، ولی تبعيض و نقض صريح حقوق بشر چه در قانون اساسی ما و چه در قوانين مدنی ما براى زنان موجود است و ما الان در اين زمينه ها كار ميكنيم.

ميتوانم بگويم جنبش زنان کاری در اين چند ساله انجام داده كه شايد حدود ۲۰ سال از آقايان جلوترباشد. بخاطر اينکه ما کار خودمان را داريم می کنيم و ديگر کاری نداريم به اينکه بعدا کی می خواهد روی کار بيايد. اگر ما اتحاد و آموزش و آگاهی لازم را داشته باشيم، خيلی سريع می توانيم اين قوانينی را که عليه زنان هست، تغيير بدهيم. البته درد ما درد زنان در ايران نيست. من با خبرگزاری ها و خبرنگارهای مختلفی در ارتباط هستم. همانطور که آنها من را تخليه اطلاعاتی می کنند، من هم بخاطر شغلى که دارم حسابی آنها را تخليه ی اطلاعاتی می کنم . می بينم حتا در آمريکا، خبرنگارانی که من با آنها صحبت کرده ام آنها هم همين مشکلات را دارند. ما زنان بايد يک اتحاد جهانی داشته براى مقابله با مشكلات مان داشته باشيم.

آن چيزی که الان بيشتر از همه در ايران مشكل آفرين است، اينست که امنيت زنان در دوران ازدواج و يا بعد از ازدواج بسيار کم است. بخاطر مسايل اقتصادی که بعد از جدايی ثروت به زن تعلق نمی گيرد و آن مهريه ی قانونی شده نيز ممکن است چيز ناچيزی باشد، و زن از نظر اقتصادی هيچ امنيتی ندارد. به مجلس هفتم خيلی اميد نيست، ولی در آينده ای نه چندان دور اميدوارم بتوانيم قوانینى تنظيم کنيم و بفرستيم برای دولت آتی، برای مجلس آتی که امنيت زنان در دوران ازدواج، شوهرداری و چه بعد از آن را بتوانيم بالا ببريم.

دويچه وله: گفتيد که در انتخابات شرکت می کنيد. اجازه دارم بپرسم به کی رای می دهيد؟

زهرا اشراقی: به آقای دکتر معين.

دويچه وله: فکر می کنيد با روی کار آمدن ايشان به مطالبات زنان پاسخ داده می شود؟

زهرا اشراقی: من به شخص آقای دکتر معين رای نمی دهم. من به کابينه ی او، به حزب رای می دهم .يکی از اشکالاتی که ما الان در ايران داريم اين است که هنوز حزب آن کارآيی خودش را پيدا نکرده، يعنی برش لازم را در جامعه ما ندارد. مردم بيشتر به شخص رای می دهند تا به حزب. ولی به نظر من با توجه به شناختی که چه نسبت به آقای دکتر معين دارم و چه نسبت به اطرافيان، قطعا وضع اگر بهتر نشود از اين بدتر نمی شود.

دويچه وله: چه زمينه ها و تضمین هايی وجود دارند که ايشان هم مانند آقای خاتمی مبدل به «تدارکاتچی» نشوند؟

زهرا اشراقی: البته، من خيلی اين عقيده را ندارم که آقای خاتمی تدارکاتچی باشند. يعنی همانقدر که آقای خاتمی فضا را باز کرد برای ما، بهرحال جای شکر و قدردانی خيلی زيادی ست و من اين انتقاداتی را که به آقای خاتمی ميكنند وارد نميدانم. آقای خاتمی يک فرد اخلاقی بود و در يک جامعه ی انقلاب زده و جنگ زده يک فرد اخلاقی نمی تواند کارآيی درستی داشته باشد. ولی با انتخاب آقای معين، چون حزب انتخاب می شود و نه فرد و حزب بايد تصميم بگيرد، فکر می کنم شايد اين اندازه از برش کامل را ما، يک قشری از زنان داشته باشيم که اجازه ندهيم به مطالباتمان رسیدگی نشود.

دويچه وله: خانم اشراقی، اجازه می خواهم يک سوال نسبتا خصوصی بکنم. شما را جزو زنان «خودی» می دانند که به دليل خويشاوندی با رهبر فقيد انقلاب و همسرى دبيرکل «جبهه ی مشارکت ايران اسلامی» سپرهای محافظ زيادی داريد و چه بسا بسياری از فشارها و تضييع ها را احساس نکرده ايد. توضيحى در زمينه اين داورى داريد ؟

زهرا اشراقی: ببينيد، من در جامعه بوده ام، هيچوقت جدای از جامعه نبوده ام که اين را حس نکنم. اصلا چون حس کردم آمدم و انجمن راه انداختم. حس من حسی جدای از بقيه نيست. من وقتی می خواهم پاسپورتم را تمديد کنم بايد اجازه همسرم را بگيرم. ديگر خودی و غيرخودی ندارد. من اگر بخواهم عمل جراحی کنم همسرم بايد به من اجازه بدهد، این ديگر خودی و غيرخودی ندارد و در موارد بسيار زيادی من با ديگران مشترک هستم، يعنی فرقی نمی کند. تا آنجايی که توانستم، در بطن جامعه و به صورت عادى بوده ام. مراجعه کننده های زيادی داشته ام. خانمهايی بوده اند که مشکلات بعد از طلاق داشته اند يا در حين ازدواج همسرشان ازدواج مجدد کرده، بهرحال با درد آنها آشنا هستم و می دانم که مشكلات به چه نحوی هست.

دويچه وله: خانم اشراقی، از توضيحات تان سپاسگزارم.