ساتراپی، یک گام تا اسکار

فيلم "پرسپولیس" که در فرانسه ساخته شده، در واقع بيوگرافی تصويری مرجان ساتراپی است که در ۴ سالگی، مثلاً، تصمیم داشته به مقام خدایی برسد و "مقرر کند" که هیچ مادربزرگی در جهان، "دچار درد و مرض نشود". او در ده سالگی، درحالی‌که "دانش‌آموز مقنعه به‌سر آتش‌پاره‌ای" بیش نیست، می‌کوشد به معلم‌ متعصبش در ایران درس آزادگی و عدالت‌خواهی بدهد و در چهارده سالگی، در بازار سیاه، سی‌ دی‌های گروه‌هایی مثل ABBA و Iron Maiden را تهیه می‌کند و مثلاً با پوشیدن تی‌شرتی که روی آن نوشته Punk is not bad، برای این شیوه‌ی زندگی تبلیغ می‌کند.

ناگفته پیداست که مرجان با این روحیه‌ی عصیانگر و رفتارهای معترضانه، دائم با سپاه پاسداران و "گشت‌های امر به معروف و نهی از منکر" درگیر است و باعث نگرانی و ناراحتی خانواده می‌شود. از آن‌جا که تلاش‌های پدر، مادر و مادر بزرگ مرجان، برای آن‌که او را "به راه راست هدایت کنند"، موثر واقع نمی‌افتند، مجبور می‌شوند او را در سن چهارده سالگی به "خارج" بفرستند....

تکنیک متفاوت

فیلم "پرسپولیس"، هرچند بر اساس رمان مصور ساتراپی ساخته شده، ولی از نظر بافت سینمایی به کلی با آن تفاوت دارد. تصاویر سیاه و سفید دوبعدی رمان که در چند سال پیش موفقیت جهانی برای او به ارمغان ‌آورده است، در فیلم، رنگ و ژرفا یافته‌اند. برای القای مفهوم، بیشتر روی میمیک صورت‌ها کار شده تا پس‌زمینه. در این انیمیشن، به‌طورکلی از گنجاندن آکسیون که سنت فیلم‌های کارتونی هالیوودی است، پرهیز شده است.

با این حال صحنه‌های فیلم که به خودی‌خود، تأثیری تابلووار دارند، با حرکات سریع و پر تحرک دوربین، از ریتمی پویا و موافق مضمون صحنه برخوردارند. نه تنها مضمون به‌روز این فیلم، بلکه این جنبه‌های تکنیکی نیز در دریافت جوایز چندی که "پرسپولیس" تا به حال به خود اختصاص داده، از جمله جايزه‌ی ويژه منتقدين جشنواره کن، بی تأثیر نبوده‌اند.

رقیب‌های "پرسپولیس"

دو فیلم انیمیشنی "سرفس آپ" و "راتاتویی Ratatouill" در بخش بهترين فيلم‌های این ژانر برای دریافت اسکار، با فيلم "پرسپوليس" رقابت می‌کنند. قهرمان اصلی فیلم "راتاتویی"، محبوب‌ترین فیگور فیلم‌های کمیک است: یک موش به نام رمی. کارگردان این فیلم، براد بیرد، داستان زندگی پرماجرای این "قهرمان" کوچک را از موشی صحرایی که در دهی دورافتاده زندگی می‌کند، تا سرآشپزی یک رستوران شیک در پاریس به نمایش می‌گذارد. "راتاتویی" که نام نوعی غذاست، تنها در ۶ ماهه‌ی دوم سال گذشته در آمریکا، بیش از ۲۰۰ میلیون دلار فروش داشته است.

قرار است، مراسم اهدای جوايز هشتادمين دوره‌ی اسکار، روز ۲۴ فوريه ( پنجم اسفند) در "کداک تئا‌تر" هاليوود برگزار شود.