سالروز رویداد تاریخی و سرنوشت‌ساز ۲۸ مرداد ۱۳۳۲
۱۳۸۶ مرداد ۲۷, شنبه
با کناره‌گیری رضا شاه از قدرت و خروج وی از کشور، جامعه‌ی ایران از سال ۱۳۲۰ تا ۱۳۳۲ شاهد شکل‌گیری یک جامعه‌ی مدنی برخاسته از خلاء قدرت بود که می‌توانست پیش‌درآمد یک دمکراسی نوپا گردد. شهروند ایرانی می‌رفت تا با حضور فعال‌اش در جامعه‌ی مدنی با تشکیل احزاب سیاسی، سندیکاها و انجمن‌های صنفی و فرهنگی، جنبش‌های زنان و دانشجویان و جوانان، درک ژرف‌تری از مفاهیم بنیادینی چون "آزادی"، "استقلال" و "حقوق مدنی" بیابد.
زایش این مناسباتِ تا آن زمان بی‌سابقه، توأم بود با مداخله‌‌ی دولت‌های خارجی که هریک برای کسب منافع بیشتر در قلمرو ایران با یکدیگر به رقابت برخاسته بودند. ایران به گوشه‌ای دیگر از صحنه‌ی بزرگتر "جنگ سرد" در پهنه‌ی جهانی بدل شده بود. رویارویی دو "جهان" سرمایه‌داری و سوسیالیستی بر سر حوزه‌های قدرت سیاسی، اقتصادی، نظامی و ایدئولوژیک صحنه‌ی داخلی ایران را نیز دربر گرفت و بحران اقتصادی و ستیز میان جبهه‌های گوناگون سیاسی را به اوج خود رساند.
مسئله‌ی نفت ایران و چشم طمع قدرت‌های بیگانه به این ثروت طبیعی، این فرآیند بحرانی را به جایی کشاند که ایالات متحده‌ی آمریکا و بریتانیا از وحشت گسترش مرزهای همسایه‌ی شمالی ایران، اتحاد جماهیر شوروی سابق، در صدد برآمدند، دولتِ برآیند آرای مردم به نخست وزیری دکتر محمد مصدق را سرنگون سازند.
آنها در ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ با یک کودتا به این هدف خود جامه‌ی عمل پوشاندند.
پس از گذشت ۵۴ سال از این رویداد که حافظه‌ی تاریخی مردم ایران را هنوز به خود مشغول می‌سازد، علت‌ها، پیامدها و بازیگران کودتای ۲۸ مرداد همچنان مورد بحث و مشاجره باقی مانده‌اند.
در این زمینه رادیو دویچه وله نظر صاحبنظرانی را جویا شد که خود شاهد این جریان بوده‌اند. از این رو از آقایان دکتر ابراهیم یزدی، بابک امیرخسروی، داریوش همایون و مهدی خانبابا تهرانی دعوت بعمل آورد تا در این بحث شرکت جویند، با این هدف که هریک از زاویه‌ی نگاه خود این رویداد تاریخی را مورد ارزیابی قرار دهد.