سال انفورماتيك در آلمان
۱۳۸۵ فروردین ۲۷, یکشنبه
استفاده از كامپيوتر در زندگى روزمره در بسيارى كشورها مدت‌هاست كه جاي خود را بازكرده و اين گرايش نيز رو به افزايش است. از استفاده از موبايل گرفته تا عكاسى و خدمات بانكى و بسيارى عرصه‌هاى ديگر. گسترش كاربرد كامپيوتر در تمامى رشته‌ها و پيشروى در علم انفرماتيك، رقابت ميان كشورهاى مختلف براى برترى بر يكديگر را بيش از پيش دامن زده است. وضع آلمان در اين رشته چگونه است؟
"ماتياس ياركه" رئيس انجمن انفرماتيك و پرفسور دانشگاه فنى شهر آخن می‌گويد انفورماتيك بقدرى اهميت دارد كه بايد براى هركس، از شاگرد مدرسه تا يك فرد بازنشسته، روشن شود بدون استفاده از اين علم ديگر كارى از پيش نمی‌رود، چه براى تلفن كردن، چه راندن اتوموبيل و يا لوكوموتيو. در دنياى امروز همه چيز تنها با استفاده از كامپيوتر ممكن می‌شود. ماتياس ياركه:
”تمركز ما در اين زمينه بر دو مورد است. اول از ميان برداشتن جدايى عميق ميان آن‌دسته كه با مهارت قادرند با تكنولوژى جديد كار كنند، و آن‌دسته كه درمقابل صفحه نمايش يارانه سردرگم می‌مانند. و مورد دوم دستيابى به نوآورى در علم انفورماتيك و در ارتباط اين رشته با شاخه‌هاى ديگر علوم است. در اين عرصه امكان جهش به جلو بسيار فراهم است.”
به همين خاطر هم وزارت آموزش و تحقيق آلمان مسابقات گوناگونى را براى دانش آموزان ترتيب می‌دهد تا پيشتازان جديد اين علم را در ميان نوجوانان پرورش دهد. (براى قرار گرفتن در جريان اين مسابقات می‌توانيد به آدرس اينترنتى www.informatikjahr.de مراجعه كنيد) "برنهارد رولدر" مدير موسسه "بيتكم" كه مخفف اتحاديه علوم انفورماتيك، مخابرات و علوم ارتباطات است درباره نياز شديد به پرورش نيروهاى جوان می‌گويد:
”در چنين سالى، سال انفورماتيك، به دانش آموزان اين شانس داده می‌شود كه بر اعتماد به نفس خود بيافزايند و به اين علم علاقمند شوند. ما متوجه شده ايم كه تعداد دانشجويان رشته انفورماتيك طى سال‌هاى اخير در آلمان كاهش يافته. اين موجب نگرانى ما است. اگر ما اهميت انفورماتيك را به دانش آموزان توضيح دهيم آنگاه می‌توانيم اميدوار باشيم كه توانايى‌ها و ظرفيت‌هاى نوينى را پرورش خواهيم داد.”
در سطح بين‌المللى كشور آلمان بعد از آمريكا و كانادا جاى دارد كه البته چندان هم بد نيست. پروفسور ياركه معتقد است كه:
”به اين قرار آلمان همراه با چند كشور ديگر در بالاترين رده قرار گرفته‌اند. آلمان بطور سنتى در زمينه‌ی الكتروتكنيك - انفورماتيك بسيار قوى است. و در سال‌هاى اخير هم در زمينه انفورماتيك و رشته‌هاى مهندسى مانند مكانيك، و طراحى اتوموبيل پيشرفت بسيار كرده. من در اين رشته‌ها آينده خيلى خوبى را براى علم انفورماتيك آلمان می‌بينم.”
اما پروفسور "ويلهم شير" از انستيتوى انفورماتيك دانشگاه "زاربروكن" آلمان به اين خوشبينى نيست. او معتقد است كه آلمان در زمينه انفورمايتك با مشكلات ساختارى روبروست. و با وجود كيفيت بسيار بالا، اما اين رشته قادر به يك جهش واقعى نيست و اين درحالى است كه "كنراد سوزه"، اولين مخترع كامپيوتر از همين كشور بوده. او می‌گويد:
”در تمامى كشور‌هايى كه در سياست اقتصادى خود در كامپيوتر يك جهش داشته‌اند، پشتوانه رشد آنها سياستى بوده كه بر جلو انداختن علم انفورماتيك تاكيد داشته. تنها در اين صورت است كه زمينه تحقيق و آموزش در ارتباط مستقيم با صنايع امكانپذير است. و اين مورد آخرى را من در آلمان و كلا در اروپا نمی‌بينم.”
پروژه تازه‌ی سال انفورماتيك طرح كارت‌هاى سلامتى است. و جالب است كه بدانيد بزرگترين پروژه انفورماتيك در جهان در اين سال انجام می‌شود. پروفسور ياركه درباره اين باره می‌گويد:
”براى روشن شدن ابعاد اين پروژه لازم است درنظر بگيريم كه هشتاد ميليون كارت بيمه وجود دارند كه اين تعداد در دو ميليون سيستم كه در مطب دكترها، بيمارستانها، و شركت‌هاى بيمه هستند شناسايى می‌شوند. همه اينها بايد بطور منطقى و با روشى قابل اطمينان باهم مرتبط شوند. اين يك كار عظيم است. چنين پروژه‌اى حتی اين تاثير مثبت را دارد كه می‌تواند به يك شانس براى صادرات تبديل شود.”
محل برگزارى سال انفورماتيك مكان‌هاى مختلف است. در سالن‌هاى مراسم و نمايشگاه و مسابقه‌هاى گوناگون، و حتى در نمايشگاه كشتى‌رانى برروى رود "البه" و "راين" در جنوب آلمان. از نظر پروفسور "ويلهم شير" مهم‌تر از كارهاى تبليغاتى سياست جديد در اين عرصه است:
” در آلمان يك زنجير بهم‌پيوسته از طرح‌ريزى تا بازاريابى هنوز وجود ندارد. وزارت علوم و تحقيقات فقط به موضوع تحقيق علاقمند است و وزارت اقتصاد در دنياى خودش سير می‌كند. و بالاخره وزارت دارايى از زاويه ديد خودش به قضايا نگاه می‌كند. اما براى فراهم كردن شرايط يك نوآورى و يك جهش، طرحى جامع لازم است. اين ديگر در حوزه اختيارات صدراعظم است كه به تمامى منابع دسترسى دارد.”
اما آيا دانش انفورماتيك خود يك وزير لازم ندارد كه جوابگوى تمام نيازهاى آن باشد؟ وزيرى كه تمام مسائل را مد نظر داشته باشد و لوازم كافى براى تامين نيازهای اين رشته را فراهم نمايد؟
پروفسور ويلهم شير پاسخ می‌دهد:
”اين گونه پيشنهادات تاكنون بارها شده است كه مثلا حداقل يك وزير يا معاون وزير به اين امر رسيدگى كند. ما به كسى كه اين نقش را در دولت بازى كند نيازمنديم.”
اما خوشبينى زيادى به اينكه دولت آلمان در سال انفورماتيك اين نياز را برطرف كند و قدمى در اين جهت بردارد وجود ندارد.
آيا شما می‌دانيد ساختارى كه پرفسور ويلهلم شير از آن ياد می‌كند در كدام كشورها بوجود آمده و نظرتان درباره وضع اين رشته در ايران چيست؟ ما پاسخ‌هاى شما را از راديو صداى آلمان پخش خواهيم كرد.