سخنان محمد خاتمى در برابر بحران‌سازى‌هاى احمدى‌نژاد
۱۳۸۴ آبان ۸, یکشنبه
ابر كسى نمى‌پذيريم.
محمد خاتمى، رئيس جمهورى سابق ايران كه در سطح جهانى همچنان از محبوبيت و احترام برخوردار است، شامگاه روز شنبه ۲۹ اكتبر در محل موزه‌ى ملى قرآن كريم در جمع هنرمندان، پژوهشگران و نويسندگان حوزه‌ى كتاب آسمانى قرآن پيرامون ابعاد اجتماعى و فلسفى قرآن سخنانى ايراد كرد.
به گزارش خبرگزارى فرانسه به نقل از خبرگزارى دانشجويان ايران «ايسنا»، محمد خاتمى در اهميت پرداختن به آزادى و مردم‌سالارى در ايران اسلامى گفت: ”من يك سوال دارم: چطور است كه مساله‌ى خريد و فروش خون به‌عنوان يك موضوع مورد اهتمام علما و متفكران اسلامى ما قرار مى‌گيرد، اما پديده‌ا‌ى به نام آزادى براى متفكر اسلامى ما دغدغه‌ى خاطر ايجاد نمى‌كند؟ تكليف ما با عقيده‌ى جهانى شدن ـ كه مانند سونامى مى‌آيد ـ، و با آزادى و مردم‌سالارى چيست؟ آيا هنوز كسانى اين تصور را دارند كه مى‌توان بشريت را به دوران ماقبل مردم‌سالارى برگرداند؟ مردم‌سالارى تاريخى دارد كه از تاريخ يونان قديم مطرح بوده و در انديشه‌هاى فارابى هم هست. اما تا قبل از دوران جديد، مردم‌سالارى و دموكراسى امرى مضموم بود؛ هيچ‌يك از متفكران و فيلسوفان بزرگ سياسى دنياى اسلام و دنياى غرب توصيه به مردم‌سالارى نمى‌كردند.”
محمد خاتمى در عين ابراز مخالفت خود با ليبراليسم غربى اظهار داشت كه بايد ميان ليبراليسم و دمكراسى تفاوت قائل شد و افزود: ”بارها گفته‌ام به ليبراليسم حمله و فحاشى نكنيد، آن را نقد كنيد. بينش‌هاى اسلامى با ليبراليسم سازگار نيستند، ولى ليبراليسم و دموكراسى دو چيز هستند. بدتر اينكه نقد ليبراليسم با معيارها و اصول و ارزش‌هاى فاشيستى، به نام اسلام انجام گيرد ... نگذاريم چه در عرصه‌ى تفكر يا عرصه‌ى اجتماعى، ديگران براى ما تعيين تكليف كنند و از آن سوى اقيانوس براى ما داعيه‌دار آوردن دموكراسى و مردم‌سالارى و آزادى بشوند.”
محمد خاتمى به ذهنيت خودكامه و خودمحور سياستمداران اسلامى در ايران اشاره كرد و گفت: ”چون ذهنيت‌هاى ما ذهنيت‌هاى قديمى است و چون خواجه نظام‌الملك تحت‌تاثير نظام شاهى ايران آمده و صورتى از حكومت اسلامى را عرضه داشته است كه در آن مدار و محور شاه و قدرت فردى است و هيچ مسؤوليتى در مقابل هيچكس ندارد.”
رئيس جمهور سابق ايران طى سخنان خود به انتقاد تلويحى از محمود احمدى‌نژاد پرداخت و تاكيد كرد: ”ما هيچ رسالت جهانى‌اى نداريم؛ خيال نكنيد كه آمده‌ايم همه‌ى عالم را طبق روال خودمان به حكومت‌هاى ديگرى تبديل كنيم و حرف‌هايى بزنيم كه مشكلات اقتصادى و سياسى براى خودمان در دنيا به‌وجود بياوريم. چه كسى گفته كه ما رسالت داريم همه‌ى دنيا را مسلمان كنيم؟”
بايد اشاره كنيم كه پيش از اين نيز رئيس جمهور سابق خاتمى از زمان انتخاب رئيس جمهور جديد محمود احمدى‌نژاد بدين سو، نسبت به خطر قشريت و تحجر مذهبى هشدار داده بود. وى در سخنرانى روز شنبه‌ى خود در اين زمينه گفت: ”هر كسى كه سواد قرآنى، اسلامى و حتا سواد امروزى ندارد، هر پندارى را كه به ذهنش مى‌آيد، مى‌گويد قرائت من از اسلام است. شناخت اسلام، معيار دارد. با مسائل ۸۰۰ سال پيش جواب مسائل امروز را از قرآن نخواهيد گرفت؛ مگر آن‌كه امروز را بشناسيد.”
بايد اشاره كنيم كه قرار است محمد خاتمى، كه همچنان از محبوبيت و احترام جهانى برخورد است، به دعوت رئيس جمهور سابق آلمان براى شركت در يك سمينار بحث و گفتگو در ماه نوامبر به آلمان سفر كند.
داود خدابخش