1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

سخنرانى رييس جمهور ايران در سازمان ملل و واكنشها به آن

۱۳۸۴ شهریور ۲۷, یکشنبه

مناقشه اتمى ميان ايران، اتحاديه اروپا و امريكا بار ديگر تشديد شده است. محمود احمدى‌نژاد، رييس جمهور ايران، در سخنرانى‌اى كه بسيارى با هيجان انتظار آن را مى‌كشيدند، در مجمع عمومى سازمان ملل متحد تاكيد كرد بر اينكه دولت ايران برنامه اتمى خود را متوقف نخواهد كرد. احمدى‌نژاد هم هنگام اعلام كرد كه ايران آماده است كه با شراكت دولتهاى خارجى به غنى‌سازى اورانيوم بپردازد.

https://p.dw.com/p/A47S
عکس: AP

چه در كنفرانس مطبوعاتى، چه در مجمع عمومى سازمان ملل متحد، احمدى نژاد ذره‌اى از موضع خود در رابطه با برنامه اتمى ايران عقب نشينى نكرد، بلكه برعكس حالتى تهاجمى گرفت: سخنرانى او نيم ساعت طول كشيد، سخنرانى‌اى كه به مثابه تصفيه حسابى با قدرت اتمى امريكا بود. احمدى نژاد بى‌آنكه نامى از امريكا به ميان بياورد به بى‌‌توجهى به قرارداد منع گسترش سلاحهاى اتمى انتقاد كرد و پرسيد چه كسى ”صهيونيستها را مجهز به اسلحه كشتار جمعى“ كرده است. محمود احمدى نژاد حتى سر شمشير را برگرداند و در طرح چهار نكته‌اى خود خواستار دست زدن به اقداماتى فورى عليه ناقضان قرارداد منع گسترش سلاحهاى اتمى شد.

احمدى نژاد گفت: ”جمهورى اسلامى ايران احياى معاهده NPT و ايجاد كميته ويژه پيش‌گفته را اقدامى ضرورى و اساسى براى مقابله با سلاحهاى هسته‌اى و رفع آپارتايد هسته‌اى مى‌داند.“

با آنكه دولت ايران بر اين عقيده است كه به طور كامل حق دارد و از اين رو همه انتقادها را به نام تبليغات رد مى‌كند، رييس جمهور ايران، همان گونه كه انتظار مى‌رفت، پيشنهاد كرد كه غنى‌سازى اورانيوم به طور بين‌المللى انجام گيرد. وى در عين حال گفت كه ايران خود حاضر به چشم‌پوشى از غنى‌سازى نيست. احمدى نژاد گفت: ”چرخه توليد سوخت هسته‌اى در جمهورى اسلامى ايران به لحاظ فنى متفاوت از چرخه سوخت در ساير كشورهاى بهره‌مند از فن‌آورى هسته‌اى نيست. بر اين اساس جمهورى اسلامى ايران آماده است در اجراى پروژه غنى‌سازى اورانيوم در ايران ‌شراكتى عمومى يا خصوصى با ديگر كشورها داشته باشد.“

احمدى نژاد گفت كه تاريخ نشان داده است كه قراردادهاى مربوط به اورانيوم يا ضمانتهاى براى فرستادن آن در بسيارى موردها به خاطر مسائل سياسى لغو شده‌اند و براى همين حق قانونى ايران است كه خودكفا باشد. رييس جمهور ايران افزود كه اسلام خواست دستيابى به سلاح اتمى را ممنوع كرده است. وى قول داد كه ايران به طور جدى با آژانس بين‌المللى انرژى اتمى همكارى كند.

وزير امور خارجه فرانسه فيليپ دوس بلازى كه به عنوان نماينده سه كشور طرف مذاكره با ايران از سوى اتحاديه اروپا سخن گفت به گفته‌هاى احمدى نژاد اظهار بى‌اعتمادى كرد و گفت كه ايران مدرك جديدى عرضه نكرده كه نشان دهد هدفهايى صلح جويانه را با برنامه اتمى‌اش دنبال مى‌كند. بلازى طرح چهار نكته‌اى احمدى‌نژاد را نپذيرفت. وى‌ گفت: ”نگرانم از اينكه رييس جمهور ايران بى توجه به ترديدهاى جهانى باز بر موضع خود پافشارى مى‌كند. ما نمى‌دانيم كه چگونه مى‌شود با به ميان آمدن يك طرف سوم اعتماد ما به برنامه اتمى ايران افزايش يابد.“

يك سخنگوى اتحاديه اروپاگفت: واكنش اتحاديه اروپا به سخنرانى رييس جمهور ايران اين بود كه براى اتحاديه اروپا زبانى كه احمدى نژاد به كار برد راه ديگرى باقى نمى گذارد مگر اينكه مورد ايران را به سازمان ملل متحد ارجاع دهد. اين سخنگو افزود: اما به هر حال بايد نخست اجماعى بين‌المللى در اين مورد به دست آيد.

در روز دوشنبه ۱۹ سپتامبر شوراى حكام آژانس بين‌المللى انرژى اتمى در وين در باره پيشنهادهاى ايران بحث خواهد كرد تا به گفته يوشكا فيشر وزير امور خارجه آلمان قابليتهاى عملى آن بررسى گردد.

چنانچه نظارت از راه شراكت، آن گونه كه ايران پيشنهاد مى‌كند، كافى نباشد و گفتگوى جديدى انجام نگيرد، به گفته كانداليزا رايس، وزير امور خارجه امريكا، اين امكان وجود دارد كه راه ارجاع مورد ايران به شوراى امنيت سازمان ملل متحد و به كارگيرى مجازات و تحريم برگزيده شود. كانداليزا رايس گفت: ”آنجا كه از دست ديپلماسى كارى برنيايد، شوراى امنيت بايد وارد عمل شود.“

برخلاف احمدى نژاد وزير امور خارجه امريكا حمله‌هاى تند و تيز عليه ايران را از متن سخنرانى‌اش در مجمع عمومى سازمان ملل متحد حذف كرده بود.

به نظر مى‌رسيد كه رييس جمهور ايران از نقش خود به عنوان تحريك كننده خوشش مى‌آيد. چون او تنها دقايقى پيش از نطق خود به امريكا، اتحاديه اروپا و آژانس انرژى اتمى در رابطه با ادامه فشار بر ايران هشدار داده بود. احمدى‌نژاد گفته بود: ”من فكر مى‌كنم هر انسان عاقل بايد از همه امكانات استفاده كند تا بتواند آزادى و استقلال خود را حفظ كند و ملت ما اين وسيله را در اختيار دارد كه بتواند از حقوقش دفاع كند و آن را حفظ كند.“

احمدى نژاد گفت كه قصدش تهديد نيست، اما به اين پرسش هم پاسخى نداد كه آيا ايران در صورت تصويب تحريم اقتصادى در موردش در شوراى امنيت صادرات نفت را متوقف خواهد كرد يا نه.

گزارش عبدى كلانترى در باره ”نخستين واكنشها در برابر سخنان احمدى‌نژاد“

در نخستين واکنش ها در برابر سخنرانيِ محمود احمدي نژاد، رسانه هاي آمريکا سخنانِ او را با صفات «پرخاشگر»، «مصالحه ناپذير»، «تهديدآميز» و حتا «خشمگين» توصيف کردند.

«جک سترا» وزير خارجهء بريتانيا سخنراي آقاي احمدي نژاد را «نااميدکننده» و «بي نتيجه» خواند. همينطور وزير امورِ خارجهء فرانسه «فيليپ دوست ـ بلازي» به خبرنگاران گفت: «آنچه من امروز شنيدم اين نظر را تقويت مي کند که ارجاعِ ايران به شوراي امنيت، در دستورِ کار باقي مي ماند.» به نظر مي رسد سخنرانيِ تُندِ احمدي نژاد دستِ آمريکا را در نشستِ فرداي سازمانِ بين الملليِ انرژيِ اتمي قوي تر خواهد کرد. يکي از سخنگويانِ ارشدِ وزارتِ خارجهء آمريکا به خبرنگاران گفت: «اين يک سخنراني بسيار پرخاشگرانه بودکه به نظر مي رسد از خطِ قرمزِ اتحاديهء اروپا فراتر مي رود، به ويژه در مورد غني کردن اورانيوم.» از سوي ديگر،آقاي عليِ آقامحمدي سخنگوي شوراي عاليِ امنيت ملّيِ ايران، امروز در گفتگو با روزنامهء شرق تهديد کرده است که اگر مذاکراتِ هسته اي با اتحاديهء اروپا متوقف شود تسهيلات نطنز فعاليت هسته اي اش را از سر خواهد گرفت.

احمدي نژاد براي اثبات اينکه ايران هرگز خواهان داشتن سلاحهاي اتمي نيست دو ضمانت داد: يکي اصول اعتقادي و ديني اش که بر اساس ادعاي آقاي احمدي نژاد، اجازه نمي دهد رژيم اسلامي داراي سلاحِ اتمي باشد. دوم اينکه کشورها و سازمان هاي بي طرف مي توانند در توليدِ نيروي هسته اي با ايران همکاري کنند تا از اين طريق فعاليت هاي ايران در معرضِ وارسي و نظارتِ جهاني قرار گيرد. اين دو ضمانت براي کشورهاي غربي به ويژه آمريکا نمي تواند کافي باشد زيرا از يک سو مراجعِ ديني و فقهيِ اسلام هيچگاه حکمِ قاطعي در مورد حرام بودنِ بمب اتمي نداده اند و طي بيست سالي که رژيمِ ايران در خفا و پنهاني، با استفاده از بازار سياهِ قاچاقِ تکنولوژيِ هسته اي، در صددِ ساختن رآکتورهاي نطنز بود، اصول دين را مانعي براي هدف هاي اش نمي ديد. ديگر اينکه تجربهء کرهء شمالي به آمريکا آموخته که کشوري مي تواند نخست با استفاده از پيمان های بين المللی به طور قانوني به تکنولوژيِ توليدِ سوختِ هسته اي دست پيدا کند و سپس با آمادگيِ کامل براي توليد بمب، عضويت اش را در اين پيمانها ملغا کند و از زير نظارتِ بين المللي خارج شود، يا مانند صدام حسين هرگاه که بخواهد ناظرانِ بين المللی را از کشور اخراج کند. خود آقاي احمدي نژاد در جاي ديگري از سخنراني اش تهديد کرد چنانچه قدرتي سعي کند با زبان ارعاب و زور خواسته اش را به مردم ايران تحميل کند، دولت ايران به کُلّ در سياست هاي هسته اي اش تجديد نظر خواهد کرد. او توضيح بيشتری در موردِ اين تهديد نداد اما دولت بوش بدون شک در کارزارِ ديپلماتيک آينده اش بر همين تهديدها انگشت خواهد گذاشت.

عبدی کلانتری - نيويورک