سردرد ناشی از زیاده‌روی شب جشن و چاره آن
۱۳۸۶ دی ۱۲, چهارشنبه
علاوه بر احساس سنگينى سر و درد؛ به دليل افزايش ضربان قلب، نبض رگهاى خونى محوطه جمجمه هم تندتر مى‌زنند. اعضاى بدن كوفته‌اند و فرد حالت تهوع دارد. مجموعه اين عوارض "سندرم مسمويت الكل" نام دارد. علت بروز اين سندرم، پروسه تجزيه الكل درون بدن است. تجزیه، بعد از اینکه الکل از سلولها بیرون فرستاده شد و از راه خون به کبد رسید، شروع می‌شود. به همين دليل اين عوارض چند ساعت بعد خود را نشان مى‌دهند.
سمى كه آهسته دفع مى‌شود
الكل در كبد به کمک آنزیم‌های کبدی، تبدیل به ترکیب بینابینی به نام استل‌آلدئید می‌شود. این ترکیب- "آلدئید" - یکی از ترکیبات شیمیایی سمی درون سلولى است كه خطرناکی ویژه آن در این است که سلولهای کبدی را به مرور از بين مى‌برد. بدترین بخش داستان اینجاست که آنزیمی که این ماده سمی را تجزیه می‌کند، آهسته عمل می‌کند.
هر چقدر الکل بیشتر باشد زمان بیشتری نیاز است تا ترکیبات شیمیایی بینابینی هم تجزیه شوند. ظرفیت تولید آنزیم‌های کبدی هم در بدن هر انسانی متفاوت از دیگری است و درست به همين دليل ظرفيت آدم‌ها هنگام نوشيدن الكل با هم متفاوت است.
نكته جالب اينكه تحقیقات پر دامنه علمی نشان می‌دهند که تقریبا پنجاه درصد مردم آسیا و بیشتر شرق آسیا به دلایل ژنتیکی، آنزیم استل‌آلدئید را ندارند. یکی از نشانه‌های بازر این نقص ژنتیکی حالت تهوع و استفراغ چند ساعت بعد از نوشیدن الکل است. از آن گذشته آلدیید تنها ترکیب سمی بیناببینی است که حاصل تجزیه الکل نیست.
در مرحله بعد سلولهای کبدی به کمک آنزیم مخصوصی به نام آلدئید دهیدروژزناز این ترکیب سمی را ابتدا به اسید سرکه تبدیل می‌کنند که آن هم ترکیب سمی دیگری است که باید تجزیه شود. و بالاخره پس از چندین ساعت در مرحله آخر اسید سرکه به دی‌اکسید کربن و آب تبدیل شده و از بدن دفع می‌شوند.
چند نسخه ساده براى درمان سردرد مسکرات
با نوشيدن مايعات و املاح معدنى، كمبود آب بدن را جبران كنيد. خانم گيزلا اولياز (Gisela Olias) از كارشناسان پژوهشكده تغذيه مى‌گويد:« بهتر است صبحانه‌تان يك وعده غذايى خوش‌نمك يا كمى ترش باشد كه املاح از دست رفته بدن را تا حدى جبران كند.»
يك ليوان آب‌پرتقال تازه سرشار از ويتامين C را با كمى ترخون مخلوط كنيد و بنوشيد. ترخون آرامش‌بخش است و باعث افزايش ادرار مى‌شود. افزايش ادرار، خروج سموم ناشى از تجزيه الكل را سرعت مى‌بخشد.
اولياز توصيه مى‌كند، همراه كوكتل آب‌پرتقال، سوپ سيب‌زمينى خوش‌نمك با چند عدد ميگو و كمى خامه بخوريد. چربى خامه، با الكل درون بدن تركيب مى‌شود و تجزيه آنرا ساده‌تر مى‌كند. و يا اينكه سالاد ساده‌اى با لبو، سيب‌درختى و شاه‌ماهى (گوشت دريايى سرشار از املاح است) درست كنيد و همراه نان سبوس‌دار بخوريد.
كارت قرمز!
البته آنهايى كه حرفه‌اى‌تر الكل مى‌نوشند نسخه ديگرى دارند: صبح كه از خواب بيدار شديد و ديد كه از شدت سردرد نمى‌‌توانيد سرتان را بچرخانيد، اول از هم يكى دو جرعه الكل بنوشيد! خانم گيزلا اولياز، كارشناس تغذيه معتقد است به اين كار بايد كارت قرمز داد به دليل اينكه كاملأ اشتباه است. هر چه باشد اين الكل هم بايد از بدن دفع شود! با نوشيدن مجدد الكل، شايد سردرد كمى آرامتر شود اما كار كبد سخت‌تر مى‌شود.
و شايد بهتر باشد به جاى همه اينها، اگر مى‌خواهيد باده‌نوشى كنيد، همراه الكل چنددانه آجيل‌نمك‌زده بخوريد و دست كم دو و سه ليوان، آب‌ميوه يا آب‌معدنى بنوشيد تا صبح روز بعد تقاص پس ندهید.
ش.ن.