سردرگمى اروپا در برابر آفريقا و ابتكار دانش آموزان آلمانى

ديدگاه نخست، كه عمدتا دولت‌ها و احزاب محافظه‌كار اروپائى از آن پشتيبانى مى‌كنند، گسترش امكانات امنيتى براى جلوگيرى از ورود مهاجران آفريقائى به خاك اروپا است. ديدگاه ديگر را، دولت‌ها و احزاب ترقى خواه و سازمان‌ها و نهادهاى فعال در عرصه حقوق بشر و كمك‌هاى عمرانى نمايندگى مى‌كنند. بر اساس اين ديدگاه، در شرايطى كه فاصله فقر و ثروت ميان اروپا و آفريقا روز به روز بيشتر مى‌شود و اروپائى‌ها براى پركردن اين فاصله چاره‌اى اساسى نمى‌انديشند، هيچ اقدامى نمى‌تواند شهروندان آفريقائى را از تلاش براى راه يافتن به قاره اروپا باز دارد.

روزنامه Lausitzer Rundschau اخيرا طى يك مقاله تحليلى در اين زمينه نوشت: ”اروپا نبايد انتظار معجزه داشته باشد. حتى اتخاذ يك سياست مشترك مهاجرتى در اتحاديه اروپا، در درازمدت از فشار مهاجرت آفريقائى‌ها به قاره موعود كمتر خواهد كاست. زيرا، فاصله ميان رفاه و تنگدستى، بين اروپا و همسايگان جنوبى‌اش در آنسوى درياى مديترانه، به جاى آن كه كمتر شود، در حال بيشتر شدن است. تا زمانى كه اين چشم انداز تغيير نكند، ميليون‌ها آفريقائى اسير فقر، همه اميدشان را به اروپا خواهند بست.

اين روزنامه در ادامه تحليل خود نوشت: ”با اين همه، پيشنهادى كه وزيران داخله كشورهاى عضو اتحاديه اروپا در نشست فنلاند خود بر سر آن مجادله داشتند، تنها راه عملى به نظر مى‌رسد. اين پيشنهاد مى‌گويد: ”تامين امنيت مرزهاى اروپا، به همه كشورهاى اين قاره مربوط مى‌شود و هزينه آن نيز مى‌بايست از سوى همه كشورها پرداخت شود. تامين ميليون ها يورو هزينه ايجاد اردوگاه‌هاى موقت، نگهدارى از مهاجران غيرقانونى و در صورت لزوم استرداد آنان، نبايد تنها به عهده ايتاليا، اسپانيا و مالتا سپرده شود. اين سه كشور، در حال حاضر، زير فشار هجوم مهاجران قرار گرفته اند و نمى دانند با اين مشكل چگونه بايد برخورد كرد. به اين دليل، به نظر مى‌رسد ايجاد يك صندوق مشترك از سوى اتحاديه اروپا، منطقى‌ترين و آينده نگرترين راه حل باشد. از طريق اين صندوق، هزينه مهاجرت‌هاى غيرقانونى بايد به صورت عادلانه ميان كشورهاى عضو اتحاديه تقسيم شود.

لاوزيتسر روندشاو، در پايان تحليل خود، به اساسى‌ترين مشكل در سياست آفريقائى اتحاديه اروپا پرداخت و نوشت: ”به موازات چنين اقداماتى، اروپا بايد حرف‌هائى را كه درباره همبستگى با آفريقا مى‌زند سرانجام عملى كند. اقدامات اين قاره، براى مبارزه با فقر در آفريقا، نمى تواند به كمك‌هاى ناچيزعمرانى محدود شود”.

در حالى كه سياستمداران اروپائى همچنان بر سر يافتن يك راه حل عملى براى حل مشكل مهاجرت‌هاى غيرقانونى به بحث و جدل مشغولند، دانش آموزان آلمانى، چندى پيش، طرحى را براى كمك به فقيرترين كشورهاى جهان به مرحله اجرا در آوردند كه شايد بتواند سرمشق خوبى براى ديگران باشد. آن ها، يك روز را ”روز خدمات اجتماعى” نام نهادند و به جاى حضور در كلاس درس، به سر كار رفتند تا درآمد ناشى از اين كار را به هم نسلان خود در كشورهاى فقير جهان اختصاص دهند. ۳۹۰ هزار دانش آموز، از ۱۸۵۰ مدرسه آلمان، در اين طرح شركت كردند و موفق شدند ۴ ميليون و ۱۰۰ هزار يورو جمع آورى كنند. اين پول، به پروژه هائى اختصاص خواهد يافت كه مى توانند شرايط زندگى و تحصيل دانش آموزان فقيرترين كشورهاى جهان را بهبود بخشند.

طرح مذكور، كه در روز نوزدهم ماه ژوئن امسال برگزار شد، ”دانش آموزان به كمك زندگى مى‌شتابند” نام يافته است و قرار است در روز نوزدهم ژوئن سال آينده نيز تكرار شود. احتمال دارد كه روز نوزدهم ژوئن، براى هميشه به روز خدمات اجتماعى تبديل شود. دست اندركاران برنامه‌هاى كمك‌هاى عمرانى اميدوارند كه اين حركت انسانى دانش آموزان آلمانى، سرمشق همتايان آنان در ساير كشورهاى اروپائى قرار گيرد و به توسعه قاره آفريقا يارى برساند.