سرنوشت كركوك
۱۳۸۵ اسفند ۷, دوشنبه
تركيه از اين مى‌ترسد كه كركوك كه داراى ذخاير وسيع نفتى‌ست، به منطقه‌ى خود مختار كردها متصل شود و اين منطقه در مراحل بعدى به كشورى مستقل تبديل گردد. اين در حالى‌ست كه بر مبناى قانون اساسى عراق قرار است تا پايان سال جارى ميلادى يك همه‌پرسى در عراق موضوع گروه‌هاى اتنيك در اين كشور را مشخص سازد.
بايد گفت كه هر چه نقشه‌ى آمريكائيان براى تامين امنيت بغداد با موفقيت بيشترى روبرو مى‌شود، به همان اندازه در بخش‌هاى ديگر اين كشور اقدامات انفجارى افزايش مى‌يابد. ماموران امنيتى در عراق بر اين نظرند كه دليل اين روند، خروج شبه نظاميان مسلح از بغداد و شروع فعاليت آنها در بخش‌هاى ديگر عراق است. در كركوك، پايتخت استانى به همين نام در شمال عراق، هفت بمب در مناطق مختلف اين شهر در زمانى نزديك به هم منفجر شدند. در اين شهر مبارزه‌ى قدرت ميان كردها و اقليت تركمن ادامه دارد. كاك عدنان، مسئول امور اجتماعى و جوانان حزب دمكرات كردستان در اين شهر به نقش تركيه در اين مبارزات اشاره مى‌كند:
”همه‌ى شواهد نشانگر آنند كه دولت تركيه در وخيم تر شدن اوضاع دخيل هستند. دولت تركيه سعى مى‌كند تا با تقويت اقليت تركمن در كركوك و تقويت ”جبهه‌ى تركمانان” بر امور اين شهر تاثير بگذارد.”
در سال ۱۹۹۱ بعد از پايان جنگ عراق با كويت، كردهاى شمال عراق با كمك ايالات متحده‌ى آمريكا دولتى خودمختار تشكيل دادند، كه در واقع از دولت مركزى عراق جدا بود. فقط استان كركوك به اين دولت خودمختار تعلق نداشت، استانى كه كردها آن را يكى از اجزاى تجزيه ناپذير مناطق خودمختار خود مى‌دانند. پس از سرنگونى صدام حسين، منطقه‌ى خودمختار كردستان در شمال عراق جايگاه خود را همچنان حفظ كرد و قرار بر آن شد كه تا پايان سال جارى ميلادى سرنوشت كركوك در يك نظرخواهى روشن شود. اين در حالى ست كه كردها بيشترين شهروندان اين استان را به خود اختصاص داده‌اند و از هم اكنون مشخص است كه نتيجه‌ى اين همه پرسى چه خواهد شد. در چنين شرايطى تركيه تهديد كرده است كه اجازه‌ى جدايى كركوك از خاك عراق را نخواهد داد و اين اقدام دليل حمله‌ى نظامى تركيه به اين كشور براى بازداشتن چنين اقدامى خواهد بود.
تركيه دليل اين اقدام را چنين توضيح مى‌دهد كه كردهاى عراق با ذخاير نفت و گازى كه در صورت الحاق كركوك به دست می‌آورند، خواهند توانست ادعاى كشورى مستقل را بكنند و از پس مخارج آن نيز برآيند. اين اقدام اما مى‌تواند تب جدايى خواهى در تركيه را شعله‌ور سازد. به همين جهت است كه سياست‌مداران و نظاميان تركيه نگران اين روند هستند. سياست‌مداران تركيه به همين جهت در ايالات متحده‌ى آمريكا با شدت در اين مورد تبليغ مى‌كنند كه كردها خواستار جدايى از عراق ، چند پاره كردن اين كشور و تشكيل دولتى مستقل هستند.
گفتنى ست كه در كركوك يك شوراى ۴۱ نفره مسئول امور اين استان هستند. بيشترين تعداد اين شورا را كردها تشكيل مى‌دهند و تركمنان نيز هشت كرسى در اختيار خود دارند. نمايندگان تركمن اما فعاليت‌هاى اين شورا را تحريم كرده‌اند و بر اين نظرند كه كردها تمام پست‌هاى حساس را به خود اختصاص داده‌اند. آنان اين نظر را نمى‌پذيرند كه آنها تحت تاثير تركيه قرار دارند. تورهان حسن ، يكى از رهبران جبهه‌ى تركمانان در كركوك:
”دليل اين كه ما ديدگاه‌هاى تركيه را پيش مى‌بريم كجاست؟ آنچه ما با روشنى اعلام مى‌كنيم اين است كه كركوك جزيى از كردستان نيست و اين ربطى به ديدگاه تركيه ندارد. ما موافق يك پارچگى كشور هستيم و اگر قرار بر تجزيه كشور شود ما خواستار خودمختارى براى خود مى‌باشيم، در چارچوب دولت مركزى عراق.”