سرود تیم ملی فوتبال برای جام جهانی

�رودی با صدای امیر تاجیک.

در این میان عده‌ای دیگر نیز سرودهایی برای تیم ملی ساخته و عرضه کرده‌اند. یکی از اولین سرودها در ارتباط با جام جهانی را آرش و تیمش عرضه کردند که بر مبنای یکی از تصنیفهای قدیمی گروه تنظیم شده بود. اما این سرود همانگونه که تفنن سازندگانش بود، از حد تفنن شنوندگان نیز فراتر نرفت. گرچه آرش به بی بی سی گفته این سرود قرار بوده در یک سی دی از سوی فیفا منتشر بشود اما اصل کار منتفی شده است. آرش همچنین خبر داده که فیفا از خیر سی دی با سرودهای رسمی تیمها گذشته اما در یک آلبوم با ۱۱ تصنیف آهنگ او «تیکه تیکه کردی دل منو» را نیز منتشر خواهد کرد.

بنا به گزارش خبرگزاری ایرنا، روابط عمومی موسسه فرهنگی ورزشی ایران خودرو، ۱۹ فروردین اعلام کرده که این موسسه «به عنوان تنها حامی امور فرهنگی، هنری و تبلیغاتی تیم‌های ملی فوتبال ایران تا سال ‪ ۲۰۰۸»، ۱۱ اسفند ماه سال ۸۴ قراردادی با علیرضا عصار امضاء کرده که به موجب آن سرود تیم ملی «تنها به وسیله» او تهیه و اجرا شود. خبرگزاری مهر می‌نویسد، ۴۸ ساعت پیش از اعلام خبر این قرارداد «اواخرسال گذشته مسئول امور فرهنگی فدراسیون فوتبال اظهار کرده بود که یا استاد آواز سنتی ایران [شجریان] این سرود را می‌خواند و یا هرکس را که این استاد بزرگ توصیه فرماید باید وارد گود شود.» [مهر، ۱۱ اردیبهشت]

علیرضا عصار اوایل اردیبهشت خبر داد که مراحل ساخت این سرود به پایان رسید و مسئولان فدراسیون قرار است برای شنیدن و تایید نهایی آن به استودیو بروند. کلام این سرود ظاهرا از شاهکار بینش‌پژوه و آهنگ آن از خود عصار و شهرداد روحانی است که تنظیم آهنگ را هم بر عهده دارد. خبر آماده شدن این سرود در حالی انتشار یافت که از مدتها پیش خبرهای دیگری در مورد خوانده شدن ترانه‌هایی به وسیله‌ی امیر تاجیک، آرش و چند خواننده دیگر به گوش می‌رسید.

روز ۱۲ اردیبهشت کامبیز روشن‌روان آهنگساز و مدیرعامل خانه موسیقی روند ساخته شدن سرود تیم ملی را تاسف‌بار خواند و گفت «این کار حاصل یک سلیقه فردی است و به نظر من سلیقه یک اسپانسر نباید به فرهنگ یک ملت برتری داشته باشد. بهتر بود از ابتدا یک برنامه ریزی منسجم صورت می‌گرفت تا هرج و مرج به وجود نیاید.» [خبرگزاری مهر]

اما این هرج و مرج دیگر به وجود آمده بود و در حالی که باید مدتها از ساخته شدن و معرفی سرود تیم ملی می‌گذشت، رابط و نماینده فرهنگی فدراسیون فوتبال، عصار را خواننده طرف قرار داد ایران خودرو می‌خواند و در گفتگو با «میراث خبر» می‌گوید «فدراسیون فوتبال، امیر تاجیك را به عنوان خواننده سرود ملی انتخاب كرده است.» بهزاد عبدی هم در گفتگویی با بی بی سی خود را آهنگساز این سرود معرفی کرد و علی معلم را سراینده‌ی کلام آن. به گفته‌ی او که ساکن کیف است این آهنگ در آنجا ضبط و در تهران صداگزاری شده است.

بهزاد عبدی همچنین در مورد وجود سرودهای دیگر می‌گوید «فدراسیون یک آلبوم طراحی کرده که در اون ۱۴ تا آهنگ وجود داره. کار خیلی از خواننده‌ها از جمله علیرضا عصار در این آلبوم خواهد بود. اما فدراسیون سرودی داره به نام “سرود ملی” به تهیه کنندگی خودش که قراره به عنوان سرود ملی ایران در جام جهانی تلقی بشه. سرود تیم ملی فوتبال همین سرودیه که من ساختم و امیر تاجیک هم اون رو اجرا کرده.»

آنچه با صدای تاجیک منتشر شده آنچنان که باید با استقبال اهل موسیقی و شنوندگان روبرو نشده است. برخی اعتقاد دارند این سرود عاری از مشخصات لازم برای چنین مناسبتی است و گذشته از آهنگ، کلام آن نیز مانند اغلب سرودهای علی معلم از شفافیت و روانی بی‌بهره است:

«عزم و ایمان فخر و آواز است آنک
مرد و میدان توپ و دروازه است آنک
گر حریفان داغ گلچین‌اند از گل
جیب یاران پر گل تازه است آنک
...»

این سرود که در آن فوتبالیست‌ها «فضل ایران و روح ایمان» خوانده شده‌اند می‌توانست برای مناسبت‌های دیگری نیز ساخته شده باشد؛ به ویژه اشاره به بت شکنیها که بیشتر یادآور شعارهای دوران انقلاب است تا بازی فوتبال در جام جهانی.

«سخت‌تنها، سخت تنها، هم به تن‌ها هم به تنها
دشمنم گر بت برآید بشکند از بت‌شکنها
...»

آیا این سرود رسمی تیم ملی فوتبال برای جام جهانی ۲۰۰۶ آلمان است؟ آیا تیم ایران به تعداد بازیکنانش سرود رسمی خواهد داشت؟ و آیا سرود رسمی تیم ملی، هر کدام باشد، در این فرصت کم‌نظیر، جلوه‌هایی از فرهنگ ایران را به میلیونها ببینده و شنونده در سراسر جهان معرفی خواهد کرد؟ این پرسشها در آستانه‌ی آغاز بازیهای جام جهانی ۲۰۰۶ آلمان هنوز بی‌پاسخ مانده‌اند.

بهزاد کشمیری‌پور، گزارشگر صدای آلمان در تهران