سفر احمدی نژاد به تاجیکستان این‌بار فرق می‌کرد
۱۳۸۸ دی ۱۴, دوشنبه
احمدی نژاد در دوشنبه
رحمت کریم دولت، روزنامهنگار مقیم دوشنبه که سفر احمدی نژاد را دنبال می‌کند، در گفت‌وگو با دویچه وله می‌گوید، احمدی نژاد در فرودگاه مورد استقبال رئیس مجلس و نخست وزیر تاجیکستان قرار گرفت. بنا به گفته این روزنامهنگار تاجیک، ملاقات رحمان و احمدینژاد حدود ۲ و نیم ساعت طول کشید و در پایان ۶ سند همکاری بین ایران و تاجیکستان به امضا رسید.
روسای جمهور دو کشور درباره‌ی ساختمان یک سد و نیروگاه برق آبی در شمال تاجیکستان و همکاری‌های آموزشی و اکتشاف نفت و گاز در این کشور توسط شرکت‌های ایرانی نیز به توافق رسیدند. قرار است تا پایان سال ۲۰۱۰ نخستین چرخه‌ی نیروگاه سنگ توده‌ی ۲ که توسط شرکت‌های ایرانی و با سرمایه‌گذاری ایران در حال احداث هست، مورد بهره برداری قرار گیرد.
استقبال از احمدینژاد این‌بار فرق می‌کرد
رسانه‌های دولتی تاجیکستان گزارش می‌دهند که دیدار احمدی نژاد با تشریفات و استقبال خوبی انجام گرفت. ولی رحمت کریم دولت، روزنامهنگار تاجیک که شاهد این دیدار در شهر دوشنبه بود، در گفت‌وگو با بخش فارسی دویچه وله می‌گوید: «با توجه به دیدارهای قبلی احمدینژاد از تاجیکستان استقبالی که این‌بار انجام گرفت چه در سطح مقامات و چه در سطح مردمی فرق می‌کرد. چون تحولاتی که در ایران می‌گذرد بر جامعه‌ی تاجیکستان نیز به عنوان یک کشور که زبان و فرهنگ مشترکی دارد، تاثیر گذاشته است».
مقامات تاجیکستان سفر احمدینژاد را درنخستین روزهای سال نو میلادی به فال نیک گرفتند. با این‌حال به گفته کارشناسان محلی، تحولات روزهای اخیر در ایران تاثیرات خاص خود را براین مذاکرات داشته است.
تاجیکها از روابط اقتصادی با ایران ناراضی هستند
مبادلات تجاری تاجیکستان و ایران ۲۰۰ میلیون دلار برآورد می‌شود. بسیاری از صاحب‌نظران تاجیک معتقدند که سطح این مبادلات پائین‌تر از آن است که تابه‌حال انتظار می‌رفت.
با سفر احمدی نژاد به تاجیکستان "بولتن" و یا ویژه‌نامه‌ای در شهر دوشنبه انتشار یافت که در آن از وزیر امور خارجه‌ی تاجیکستان تا رهبران احزاب سیاسی و نمایندگان مجلس این کشور درباره‌ی "ظرفیت‌ها و کاستی‌های" روابط تاجیکستان و ایران اظهار نظر کردند.
به‌نظر رحمت کریم دولت، روزنامه نگار مقیم دوشنبه، مردم تاجیکستان از ایران در زمینه‌ی همکاری‌های فرهنگی، سیاسی و اقتصادی توقعات بیشتری دارند. وی تاکید می‌کند: «این توقعات دولت و مردم تاجیکستان از جانب ایران برآورده نشدند. هر دو کشور زمینه‌های زیادی برای توسعه‌ی همکاری دو کشور دارند که متاسفانه عملی نشده است».
چین در تاجیکستان جای ایران را گرفت
به‌نظر کارشناسان محلی، چین در تاجیکستان نه تنها جای ایران، بلکه حتی از روسیه و آمریکا نیز پیشی گرفته است. چین در پروژه های عظیم تاجیکستان از جمله طرح‌های جاده‌سازی و تونل‌سازی سریع‌تر از ایران عمل کرده است.
رحمت کریم دولت می‌گوید، ایران چندین سال است که ساخت تونل "استقلال" را به اتمام نرسانده. اما چینی‌ها مشابه همان تونل را در کوتاه‌ترین زمان، حدود یک تا یک و نیم سال به پایان رساندند و مورد بهره برداری هم قرارگرفته است. به‌نظر او تاجیکها با توجه به توانمندی‌های اقتصادی و همزبانی مردم دو کشورانتظار داشتند که ایران فعال‌تر از هر کشور دیگر اقدام کند ولی چینی‌ها عملا در این کشور جایگزین ایران شده است.
روابط اقتصادی در دوره احمدینژاد بدتر شد
بنظر بسیاری از کارشناسان تاجیک روابط تاجیکستان و ایران در دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی توسعه فراوانی داشته است. رحمت کریم دولت هم در اینباره چنین توضیح میدهد: طرح بسیاری از پروژه‌های اقتصادی از جمله سنگ توده‌ی دو و تونل ۵ کیلومتری "استقلال" و دیگر طرح‌های که حدود۶۰۰ میلیون دلار برآورد می‌شود، در زمان ریاست جمهوری خاتمی گذاشته شد. این روزنامه نگار تاجیک تاکید می‌کند که علیرغم خواست مردم و دولت تاجیکستان به نزدیکی بیشتر این کشور به ایران، سطح مناسبات اقتصادی ایران با تاجیکستان در دو ساله‌ی اخیر پائین آمده است.
دیدار احمدینژاد با ایرانی‌ها
تاجیکستان با توجه به مشکلات برق و گاز امید زیادی به کمک‌های ایران دارد. سفر احمدی نژاد در زمانی به این کشور انجام می گیرد که مسئله‌ی انرژی در تاجیکستان به بحران تبدیل شده است. مقامات تاجیک خواستار همکاری‌های بیشتر ایران در بخش‌های اقتصاد و نیرو هستند. ولی درباره کمک‌های عاجل ایران به این کشور توضیحی داده نمی‌شود.
قرار است احمدی نژاد با ایرانی‌های مقیم تاجیکستان نیز در عصر روز دوشنبه در یکی از هتل‌های معروف این کشور دیدار کند. به نظر برخی از کارشناسان تاجیک، علیرغم ماهیت اقتصادی سفر احمدینژاد به تاجیکستان و استقبال گرم دولتمردان تاجیک از او، مسائل سیاسی و بویژه رویداهای روزهای اخیر در ایران به این سفر سایه افکنده است. این تاثیر را، به قول این کارشناسان، می‌توان در انعکاس و بازتاب اعتراض‌های اخیر در برخی از رسانه‌های تاجیکستان مشاهده کرد و این رویدادها در دیدگاه‌های تاجیکها تاثیر گذاشته است.
طاهر شیرمحمدی
تحریریه: بابک بهمنش