سفر به آسياى ميانه، ابتكار آلمان در جهت گسترش مناسبات
۱۳۸۵ آبان ۸, دوشنبه
آلمان در آستانه‌ى بدست گرفتن رياست شوراى اتحاديه‌ى اروپا دست به ابتكارى ويژه زد. وزير امور خارجه‌ى اين كشور فرانك‌والتر اشتاين‌ماير در چارچوب بازديدى يك هفته‌اى از پنج كشور از كشورهاى آسياى ميانه امروز به همراه يك هيأت بزرگ اقتصادى راهى آستانه پايتخت قزاقستان شد. اين نخستين بارى است كه وزير خارجه‌ى يك كشور اروپايى از پنج كشور اين منطقه بطور پياپى ديدار مى‌كند.
ديدار وزير امور خارجه‌ى آلمان، اشتاين ماير از قزاقستان، ازبكستان، تركمنستان، تاجيكستان و قرقيزستان در شرايطى صورت مى‌گيرد كه اهميت استراتژيك آسياى ميانه بر هيچ يك از كشورهاى اروپايى پوشيده نيست. پيچيدگى خاص اين منطقه، فروپاشى اتحاد جماهير شوروى و عواقب به جاى مانده از آن و نيز همجوارى با كشورهاى بحران‌خيزى مانند ايران و افغانستان بر حساسيت اوضاع آسياى ميانه افزوده است.
گرنوت ارلر معاون وزارت امور خارجه‌ى آلمان با اشاره به پيشرفت‌هايى كه در كشورهاى متعلق به شوروى سابق بدست آمده مى‌گويد: در اين كشورها با وجود دشوارى‌هاى بسيار، پيشرفت‌هايى داشته‌ايم، معتقديم كه با تقويت مناسبات با اين جوامع و تأكيد بر حسن همجوارى در ابعادى گسترش يافته، مى‌توانيم اعتماد دوجانبه را گسترش داده و بهبود ببخشيم. بخصوص كه نه تنها پيشينه‌ى روابط ما با اين كشورها نيكوست، بلكه با كشورهايى مانند روسيه، آمريكا و چين كه بر اين منطقه نفوذى قابل توجه دارند نيز روابط خوبى داريم.
قزاقستان، قرقيزستان، تاجيكستان، تركمنستان و ازبكستان استقلال خود را در سال ۱۹۹۱ پس از فروپاشى شوروى باز يافتند، اما روند رفرم‌هاى سياسى اين كشورها به رغم استقلال برق‌آسايشان كند بود، بطورى كه استبداد هنوز نيز سكان اصلى اداره‌ى كشورهاى فوق را در دست دارد. در همه‌ى اين جوامع فساد، جنايت‌هاى سازمان‌يافته، فقدان حكومت قانون و حضور كمرنك رعايت حقوق بشر به چشم مى‌خورد. از اينها گذشته اين منطقه پيشينه‌اى دارد كه موضوع مبارزه مشترك با تروريسم بين‌المللى و اسلامى را از اهميت بخصوصى برخوردار مى‌سازد، موضوعى كه بى‌ترديد وزير امور خارجه‌ى آلمان آن را در ديدار خود از نظر دور نگاه نخواهد داشت.
اما مهم‌ترين هدف اين ديدار گسترش سطح همكارى‌هاى اقتصادى است. قزاقستان كشورى است با منابع نفت و گاز سرشار كه با رشد سرسام‌آور اقتصادى‌اش توجه خاص آلمان و اروپا را به خود معطوف داشته است.
تركمنستان از بزرگترين كشورهاى گازخيز جهان است و ازبكستان در مبارزه با تروريسم شريك آلمان است و آلمان از آن به عنوان پايگاهى براى اعزام نيرو به افغانستان استفاده مى‌كند. همين جذابيت‌هاست كه باعث شده توجه اروپا به رغم وضعيت بد حقوق بشر در اين كشورها به اين منطقه معطوف شود. معاون وزارت امور خارجه‌ى آلمان ضمن تأكيد مجدد بر اهميت آسياى ميانه خاطر نشان مى‌سازد كه اشتاين‌ماير در ديدارش با مقامات اين كشورها مسايل مربوط به حقوق بشر و آزادى‌هاى لازم در اين جوامع را مد نظر قرار داده و مطرح خواهد ساخت.