سلطانی بی‌چون و چرا بر تخت موسیقی پاپ
۱۳۸۸ تیر ۱۶, سه‌شنبه
از زمانی که مایکل جکسون در سن ۵۰ سالگی در گذشت، تمام دنیا به او ادای احترام کردند؛ نامش تیتر روزنامه‌های جهان شد، هزاران شبکه‌ی رادیویی ترانه‌هایش را پخش کردند و امکان نداشت در اینترنت به سایتی سر کشید و تصاویری از مایکل را ندید؛ از کودکی‌اش گرفته تا سال‌های پایانی عمر، زمانی که به دلیل اتهاماتی که بر او وارد شده بود، دادگاهی شد.
این روزها ستاره شدن کار چندان پر زحمتی نیست و اگر بخت کمی همراه شود، می‌توان یک شبه ره صد ساله رفت. وجود مسابقات تلویزیونی مختلف که هدفشان یافتن استعدادهای نوظهور در زمینه‌‌ی خوانندگی است، مثل "آمریکن آیدل" یا "استعداد بریتانیا" این راه را آنچنان هموار کردهاند که برندگانش با انتشار نخستین آلبوم در رده‌ی اول پر فروش‌ترین‌ها فرود می‌آیند.
بدون تردید هنوز ستارگان زیادی در صحنه‌ی موسیقی پاپ هستند که روزی درگذشتشان تبدیل به تیتر اول روزنامه‌ها شود همانند مدونا، پل مک‌کارتنی یا میک جاگر.
اما با این همه، بیشتر دست‌اندکاران عرصه‌ی موسیقی بر این باورند که فوت کمتر ستاره‌ای می‌تواند چنان تأثیری را همچون درگذشت مایکل جکسون بر فرهنگ موسیقی پاپ بگذارد.
چه کسی می‌تواند چشم بر روی ۷۵۰ میلیون نسخه‌‌ی آلبوم‌های مایکل ببندد که سال‌هاست در قفسه‌های موسیقی طرفدرانش جا خوش کردهاند؟ تنها همین نکته تا آن اندازه پر اهمیت است که به خوبی می‌تواند این ادعا را ثابت کند که "مایکل جکسون تنها سلطان پاپ نیست، بلکه او آخرین سلطان پاپ است." در حقیقت تمام ستاره‌های نوظهور برای رسیدن به جایگاه مایکل راه درازی را در پیش دارند، البته چنانچه این امر اصلا تحقق‌پذیر باشد.
دموکراسی در موسیقی
اسکات پلاجن‌هوف، سردبیر یکی از پرنفوذترین وبسایت‌های موسیقی در اینترنت (Pitchfork) از دورانی یاد می‌کند که نام مایکل جکسون هنوز بر سر زبان‌ها نیفتاده بود. آن زمان‌ها صنعت موسیقی به طرز وحشتناکی زمین خورده و بی‌رمق محسوب می‌شد تا اینکه آلبوم "تریلر" مایکل در سال ۱۹۸۲ نجات‌بخش آن شد.
بعد از آن هم کلیپ‌های تصویری و سی‌دی‌های مایکل بود که انگار جان تازهای به روح این صنعت دمید. اما در ادامه نیز می‌گوید که این روزها با وجود تلویزیون‌های کابلی، ماهواره یا بازی‌های کامپیوتری موسیقی رقبای تازهای پیدا کرده است که موجب شده‌اند تا در مقایسه با آن سال‌ها، از تأثیرگذاری و جریان‌سازی در فرهنگ جوانان بکاهد. به باور او، نقش برنامه‌های تلویزیونی یاد شده در به اصطلاح "دموکراتیزه کردن" موسیقی را نباید دست‌کم گرفت، به این معنا که دیگر این مخاطب است که می‌تواند خود ستاره‌اش را انتخاب کند. همین امر هم سبب شده که ستاره‌های پاپ دیگر مثل زمان مایکل اسرار آمیز جلوه نکنند.
البته نظریه‌های مختلف در این باره همچنان وجود دارند. برخی در این میان معتقدند که ستاره‌سازی به هیچ‌وجه متوقف نخواهد شد، بلکه تعریفی که از یک ستاره وجود دارد، دستخوش تغییر می‌شود و کار را سخت‌تر می‌کند.
وقتی که امروزه طرفداران می‌توانند ترانه‌ی خواننده‌ی مورد علاقه‌اشان را مجانی از اینترنت دانلود کنند رکود فروش ۷۵۰ میلیون نسخه عملا امکان‌پذیر نیست. از همین رو هم یکی از همین کارشناسان اضافه می‌کند، اگر مایکل جکسون بار دیگر زنده می‌شد و آلبوم تریلر را راهی بازار می‌کرد، او هم نمی‌توانست یک سی دی اضافه‌تر بفروشد، زیرا تاریخ مصرف سی‌دی هم به سر رسیده و حتی می‌توان گفت که این انقضا شامل حال دانلودهای قانونی هم شده است.
با این همه جدا از تمامی این بحث‌ها می‌توان بر سر یک نکته مطمئن بود و آن اینکه مایکل جکسون نخستین و آخرین سلطان پاپی است که به خاک سپرده خواهد شد.
SN/SA