سنگینی بحران مالی بر دوش تهی‌دستان
۱۳۸۷ آبان ۱۰, جمعه
"سازمان توسعه و همکاری اقتصادی" (OECD) هشدار می‌دهد که کاهش کمک‌های وعده داده شده به کشورهای در حال رشد می‌‌تواند به بی‌ثباتی سیاسی نیز بیانجامد.
دو نهاد امدادی "کمک به گرسنگان در جهان" (Welthungerhilfe) و "سازمان امداد کودکان"(Terre des Hommes) کاهش کمک‌های عمرانی کشورهای صنعتی را مورد انتقاد قرار دادند. این دو نهاد با شانزدهمین گزارش خود با عنوان "واقعیتِ کمک‌های عمرانی" که روز پنجشنبه ۳۰ اکتبر در برلین منتشر کردند، نسبت به پیامدهای منفی بحران مالی جهانی برای کشورهای در حال توسعه هشدار دادند.
"پتر موکه"، مدیر عامل سازمان امداد کودکان، در سخنان خود کوشید جنبه‌های مثبت شانزدهمین گزارش را نیز برجسته سازد و گفت: «جنبه‌ی مثبتی را که باید بدان اشاره کرد این است که کمک‌های توسعه‌ی آلمان در سال ۲۰۰۷، بر اساس محاسبات "سازمان توسعه و همکاری‌های اقتصادی" به ۱۲ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار افزایش یافته، در حالی که این رقم در سال ۲۰۰۶ میلادی ده میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار بوده است».
بدین سان در میان کشورهای کمک‌کننده، آلمان در جایگاه دوم قرار گرفته است، و این امر به این دلیل بوده که بریتانیا و ژاپن به‌شدت از میزان کمک‌های خود کاسته‌اند.
سهم کشورهای صنعتی
نشست سران ۸ کشور صنعتی تعیین کرده بود، تا سال ۲۰۱۵ میلادی حدود هفت دهم درصد درآمد ملی خود را به کمک‌های عمرانی برای کشورهای در حال توسعه اختصاص دهد. سازمان‌های امدادی انتقاد دارند که این میزان از کمک‌های آلمان برابر است با ۳۷ دهم درصد، و بدین سان از هدف تعیین شده هنوز بسیار دور است.
از نظر رئیس سازمان امداد کودکان، با توجه به تضمین و افزایش میان‌مدت کمک‌های عمرانی و جهت‌گیری آن بر اساس پیش‌بینی‌های تأمین مالی وعده داده شده، هدف هفت دهم درصدی، امری است اجتناب‌ناپذیر که باید همچنان به‌عنوان یک هدف و معیار عمل کند.
پتر موکه معتقد است، همان گونه که بسته‌های مالی نجات برای بانک‌های ضربه دیده‌ی آمریکا در نظر گرفته شده، اکنون چنین برنامه‌ای برای همکاری در توسعه نیز ضروری است. زیرا انتظار می‌رود که بحران مالی تبعات سنگینی برای کشورهای در حال رشد داشته باشد.
وی مواردی از این پیامدها را برمی‌شمارد و می‌گوید: «سرمایه‌های خصوصی کمتری به درون این کشورها سرازیر خواهند شد. سرمایه‌گذاری‌های مستقیم و قیمت مواد خام کاهش خواهند یافت. این کشورها فرصت‌های صادراتی خود را به‌دلیل کاهش تقاضای کشورهای صنعتی از دست خواهند داد. در این‌جاست که باید از سوی تمامی کشورهای صنعتی، اقداماتی علیه این دورباطل اتخاذ شود. به این معنا که درست در همین وضعیت است که باید بر میزان کمک‌های عمرانی افزود. درست در همین وضعیت ارائه‌ی یک بسته‌ی رونق اقتصادی شمال و جنوب ضرورت دارد».
تخلف‌های مالیاتی جهان سوم
دبیرکل سازمان "کمک به گرسنگی در جهان"، هانس یوآخیم پرویس، موضوع کانونی گزارش امسال را امتناع از پرداخت مالیات و فرار سرمایه در کشورهای در حال توسعه نامید. بدین گونه، این کشورها چندین برابر کمک‌های عمرانی دریافتی خود را از دست می‌دهند. وی افزود: «بنا به ارزیابی ما، تنها به دلیل فرار از پرداخت مالیات، سالیانه میان ۵۰۰ تا ۷۰۰ میلیارد دلار در کشورهای در حال توسعه ناپدید می‌شود».
به تشخیص کارشناسان، هر ساله حدود ۳۵۰ میلیارد دلار از کشورهای تازه‌صنعتی شده و در حال رشد، به مراکز فرار مالیاتی کشورهای صنعتی سرازیر می‌شود. ولی برخی کشورهای جنوب هم، که با خزانه‌ی خالی خود روبرو هستند، برای سرمایه‌گذاران خارجی تسهیلات مالیاتی فراگیری قائل می‌شوند.
حدود ۳۵۰۰ منطقه‌ی آزاد اقتصادی در جهان وجود دارد که شرکت‌های خارجی در آنها فارغ از پرداخت مالیات، فعالیت اقتصادی دارند. به گفته‌ی هانس یوآخیم پرویس، این مناطق آزاد تجاری را فقط نباید در چین، هند و مکزیک جست، بلکه طی سال‌های گذشته، بیش از ۱۵۰ منطقه از این دست در آفریقا ایجاد شده‌اند که فقط ۴۳ مورد آن در کنیا واقع است.
زابینه ریپربرگر