سوفى شول، زن جوان مبارز راه آزادى

مارك روته موند كارگردان و همچنين يوليا ينچ، هنرپيشه زن اصلى اين فيلم، به دريافت جايزه خرس نقره اى فستيوال برلين برگزيده شدند. خانم آليس شوارتسر، از مبارزان شناخته شده حقوق زنان در آلمان نيز نقدى را بر اين فيلم نوشته و به زندگى سوفى شول نگاه دوباره اى افكنده است.

تا بحال چندين فيلم درباره زندگى اين خواهر و برادر و مبارزه گروه رز سپيد تهيه شده، ولى ويژگى اين فيلم را خانم شوارتسر در بهره گيرى از اسناد بازجويى سوفى شول مى داند كه بعد از اتحاد دو آلمان از بايگانى آلمان دمكراتيك خارج شده و براى اولين بار در اين فيلم مورد استفاده قرار گرفته است.

نام سوفى و هانس شول بعد از گذشت ۶۲ سال از اعدام وحشيانه آنان هنوز زنده است و گوياى اين امر كه در آن زمان، آلمانى هايى نيز وجود داشتند كه عليرغم فشار وحشيانه حكومت ديكتاتورى نازى ها، مخالفت خود را ابراز و عليه بى عدالتى، جنگ طلبى و جنايات اين حكومت فاشيستى، مبارزه كردند.

سوفى به همراه برادرش هانس و ديگردوستانشان در گروه رز سپيد تنها كسانى نبودند كه در اين راه جان خود را از دست دادند. داستان زندگى، عكس هاى آنان و متن رونويس بازجويى و جريان دادگاه شان، تنها يادگارهاى باقى مانده از اين گروه هستند. امروزه روشن تر شده كه بويژه سوفى، با مجموعه اى از احساسات و عشق نسبت به زندگى و درك شرايط موجود، چه نقش برجسته اى را در گروه ايفا كرده است. در فيلم رز سپيد اين احساسات به نمايش درمى آيند.

مارك روته موند كارگردان ۳۶ ساله آلمانى و فرد براينرس دورفر سناريست ۵۹ ساله سعى كرده اند با تكيه و استناد بر وقايع تاريخى اين فيلم را تهيه كنند.

سوفى شول در سال ۱۹۲۱ يعنى هشتاد و چهار سال پيش به دنيا آمد. او در شانزده سالگى به دليل شركت در يك گروه جوانان چند هفته را در زندان سپرى كرد. بعد از گذراندن دوره كوتاه مددكارى كودكان، در ۲۰سالگى به تحصيل در رشته هاى زيست شناسى و فلسفه دانشگاه مونيخ پرداخت. او به همراه برادرش كه در رشته پزشكى تحصيل مى كرد، گروه رز سپيد را پايه گذارى كردند و به اقدامات افشاگرانه در مورد جنايات رژيم فاشيستى ناسيونال سوسياليست ها پرداخت. نوشتن اعلاميه هاى افشاگرانه درباره سياست جنگ طلبانه هيتلرو پخش آن در تلفن هاى عمومى و بر روى اتومبيل ها و در محوطه دانشگاه از جمله اقدامات آنان محسوب مى شدند. با برقرارى ارتباط و آشنايى با ديگر دانشجويان، اعلاميه هاى آنان در شهرهاى مونيخ، كلن و برلين و وين نيز پخش مى شدند. اين موضوع موجب توجه عمومى به گروه رز سپيد و بدنبال آن تلاش حكومت براى دستگيرى اعضاء اين گروه شد. اعلاميه ها حتى در انگلستان تكثير شده و توسط هواپيما هاى انگليسى بر فراز آسمان چند شهر آلمان به پرواز درآمدند.

گشتاپو پليس مخفى حكومت فاشيستى ناسيونال سوسياليست ها تلاش هاى خود را براى دستگيرى اعضاى اين گروه تشديد كرد. در يكى از اعلاميه هاى آنان آمده است: »هر واژه اى كه از دهان هيتلر بيرون مى آيد يك دروغ است. وقتى او از صلح دم مى زند، منظورش تشديد جنگ است. جنگى كه به منظور حفظ قدرت ديكتاتورى دولتى خود است.«

در سال ۱۹۴۳ در زمانى كه سوفى به همراه برادرش ۱۷۰۰ اعلاميه را در راهروها و محوطه داخلى دانشگاه مونيخ پخش كردند، مورد شناسايى سرايدار دانشگاه قرار گرفتند. او سريعا اين موضوع را به اطلاع نيروهاى گشتاپو رساند. بلافاصله آنان دستگير شدند. سوفى، هانس و كريستف پردبست يكى ديگر از اعضاى اين گروه بعد از بازجويى كوتاه و برگزارى يك دادگاه فرمايشى، اعدام گرديدند.

عليرغم تلاش هاى بازجو دادگاه براى متقاعد ساختن سوفى شول به اشتباه در تصميم گيرى اش، او مسئوليت كامل اقداماتش را بر عهده مى گيرد. آخرين جمله و جواب سوفى چنين بود: »من در آينده هم درست همين كار را مى كردم.« درپايان بازجو است كه در مقابل نيروى استدلال سوفى بايد سكوت اختيار كند.

سوفى دو روز پيش از دستگيرى اش گفته بود: »انسان هاى زيادى به دليل اين حكومت جان خود را از دست دادند، حال زمانى فرا رسيده كه كسانى در مخالفت با اين حكومت جان بازند.« او در نامه اى به نامزدش نوشته:» من نمى توانم بفهمم كه چطور پيوسته زندگى انسانها توسط عده اى به بازى گرفته مى شود. اين مسئله وحشتناكى است. و به من نگو كه اين ها براى سرزمين پدرى انجام مى گيرد.« او در ادامه نامه اش تأكيد مى كند: » كمك به اجراى عدالت بالاتر از هر وابستگى احساسى است.«

پدر سوفى مردى با افكار آزاديخواهانه بود. به همين دليل او شغل خود را به عنوان شهردار از دست داده و دو بار به دليل انتقاد از حكومت به زندان افتاده بود. مادرش كه ده سال بزرگتر از پدر وى بود، عليرغم اينكه به خواستش براى تدريس در مدارس نرسيد، ولى تمام دانش خود را به كودكانش منتقل كرد.

اعضاى گروه رز سپيد از سلاح واژه ها و افشاگرى جنايات حكومت ديكتاتورى هيتلر، براى مبارزه با آن مدد جستند. اما استفاده از اين روش مبارزه هم براى رژيم فاشيستى نازى ها بسيار خطرناك بود.

فيلم آخرين روزهاى زندگى سوفى شول روز چهارم اسفند، يعنى در شصت و دومين سالگرد اعدام سوفى، درآلمان به روى صحنه رفت.