سياست دوگانه ولاديمير پوتين، رئيس جمهور قديم و جديد روسيه

�وم اين امر مزاحمتى براى رأى دهندگان روسى ايجاد نمى كند.

ولاديمير پوتين زمانى گفته بود: “انتخابات يكى از دستاوردهاى دمكراسى است.” بايد گفت كه حق با اوست. ولى چه حيف كه اين خواست و اراده در او نيست، پيام خود را تحقق ببخشد، زيرا كه در اين بار نمى توان از يك انتخابات واقعى سخن به ميان آورد. رقباى جدى پوتين اين امكان را نداشته اند در رسانه هايى كه تحت نظارت دولت است، خود را به عنوان نامزد رياست جمهورى نشان دهند. آن نامزدى كه به نظر پوتين خطرناك مى آمده، همانند ميخائيل خودوركوفسكى صاحب صنايع نفتى، سريع به زندان افتاد.

براستى نمى توان از يك انتخابات واقعى در روسيه سخن گفت. هر چه باشد در روسيه نيز دمكراسى واقعى وجود ندارد. آنچه كه روز يكشنبه، ۱۴ مارس، در حوزه هاى انتخاباتى ميان كالينين گراد و ولاديووستوك رخ داد، در بهترين حالت يك رفراندوم بود. در واقع به مردم اين امكان داده شد، با زدن يك علامت بر روى كاغذ نشان دهند كه تنها نامزد جدى اين انتخابات كيست.

البته براى بيشتر روس ها چندان دشوار نيست، آرايشان را به پوتين بدهند. هر چه باشد طى چند هفته گذشته راديو و تلويزيون روسيه موجى از برنامه هاى ستايش آميز درباره پوتين براه انداختند. اينكه در شهر زادگاه پوتين، سن پترزبورگ چنان موجى از كيش شخصيت در حول و حوش وى براه افتاد كه آدمى را به ياد دوران برژنف مى انداخت.

از سوى ديگر بسيارى روس هاى پيرسال خود را مديون پوتين مى دانند، زيرا كه وى تلاش كرد تا دستمزدها و حقوق بازنشستگى آنان به موقع پرداخت گردند. ولى وضعيت اغلب مردم روسيه در زمان زمامدارى روسيه بهتر شده تا دوره رياست جمهورى بوريس يلتسين كه همواره در عرق و ودكا غرق بود.

بايد گفت كه اميدوارى بسيارى هست و فرصت ها نيز فراهم اند كه وضعيت اقتصادى مردم در آينده نزديك رو به بهبود رود. پيش از هر چيز بهاى بالاى نفت خام و گاز طبيعى در اين زمينه نقش بسيار دارد. شاخص هاى رشد اقتصادى در چين و هند غوغا مى كنند. صدها هزار خودرويى كه در اين كشورها وارد بازار مى شوند و حركت مى كنند، نياز به مواد سوختى دارند و روسيه اين سوخت را تأمين مى كند.

پوتين اين درآمد دولت را صرف مدرنيزه كردن كشور خواهد كرد. اين كار زيركانه است و سزاوار تحسين. ارقام بالايى از پول صرف بازسازى زيرساخت هاى ويران شده، بويژه در مناطقى خارج از مسكو و سن پترزبورگ مى شوند. سرمايه گذارى بويژه در عرصه هاى آموزش و بهداشت ضرورت بسيار دارد. رهبرى روسيه بيش از حد گسترش خطرناك ويروس «ايدز» را ناديده گرفت.

مسكو همچنين مى خواهد بدهى هاى خود به كشورهاى غربى را بدون تعويق بپردازد. شركت ها و كارخانه هايى كه زير نظر دولت هستند، در صنايع مهم راهبردى واقع در كشورهاى مشترك المنافع كه جمهورى هاى سابق شوروى باشند، سهم دارند. بدين گونه مسكو قصد دارد نفوذ خود در اين كشورهاى به اصطلاح “خارجى نزديك” را گسترش دهد.

رئيس جمهور قديم و جديد روسيه تنها مسئوليت روسيه را بر دوش ندارد. او با ناباورى شاهد آن است كه چگونه اين كشورهاى مشترك المنافع مسكو را سرمشق بسيار بد خود قرار داده اند. وقتى پوتين مى خواهد افسار رسانه هاى گروهى چون راديو و تلويزيون را خود در دست بگيرد، آنگاه مقلدانش در اوكرائين و روسيه سفيد نيز همان كار را مى كنند. زيرا كه خودكامگان اين جمهورى ها نيز مى خواهند بر دهان رسانه هاى انتقادى مهر سكوت بزنند. متأسفانه روسيه براى بسيارى از كشورهاى همجوارش هنوز يك سرمشق است، چه از جنبه مثبت و چه منفى آن.