سیاست خارجی آلمان در سالی که گذشت
۱۳۸۷ آذر ۲۵, دوشنبهدرخشانترین رویداد خارجی سال گذشته در آلمان، ربطی به دولت نداشت. این رویداد، بازدید یک چهرهی نسبتا گمنام، یعنی باراک اوباما از برلین بود. نطق او در برلین، به عنوان نامزد ریاست جمهوری از طرف حزب دمکرات آمریکا، ۲۰۰ هزار تماشاچی و شنونده داشت. این میزان از مردم به ندرت برای شنیدن سخنان شخصیتهای دولتی آلمان گردهم میآیند.
همکاری و احترام متقابل
اوباما در برلین از همکاریهای بین دوقاره سخن گفت. همکاریهایی که در دوران بوش به سراشیب افتاده بودند. افکار عمومی آلمان متوجه بود که جرج بوش به سختی مرزهای آلمان در سیاست خارجی را درک میکند. بهطور نمونه، خانم مرکل بارها در دیدار با بوش تاکید کرده بود که تحت هیچ شرایطی، سربازان آلمانی به جنوب افغانستان نخواهند رفت. اوباما نیز بهعنوان رییس جمهور جدید آمریکا باید با این مخالفت قاطع، مواجه شود و به آن احترام بگذارد. آنچه در برنامهی کاری دولت آلمان منظور شده، حضور نیروهای آلمانی، اعم از نظامی و غیرنظامی، برای کمک به ثبات افغانستان است.
عرصه گسترده مشارکتها
در سال ۲۰۰۸، مشارکت نظامی آلمان در سیاست بینالملل، محدود به افغانستان نبود و شامل ماموریت در کوسوو، بوسنی، شاخ آفریقا و سواحل لبنان نیز میشد. ناظران غیرمسلح آلمانی در جنوب سودان و گرجستان هم حضور داشتند. اواخر سال، حضور ماموران آلمانی در عملیات سراسری اروپا علیه دزدان دریایی نیز ضرورت یافت.
غروب ستاره خانم مرکل
سیاست خارجی آلمان در سال ۲۰۰۷ با موفقیتهایی چون ریاست ادواری شورای اتحادیه اروپا و برگزاری اجلاس گروه هشت در شهر هایلیگندام توام بود. اما در سال ۲۰۰۸، آلمان ناچار از دنباله روی از تصمیمات دیگران شد. ستارهی درخشان خانم آنگلا مرکل در سال ۲۰۰۷ در حوزه سیاست خارجی، ناگهان در سال ۲۰۰۸ با جنب و جوش نیکلا سرکوزی و حضور و رهبری فعال او بر اتحادیهی اروپا، افول کرد. بحران مالی جهانی و اختلاف نظرهای جدی آلمان و فرانسه در مورد مواجهه با آن، منجر به لغو دیدارهای منظم سرکوزی و مرکل شد.
تشدید اختلافها
از دیگرسو، اختلافنظرهایی میان صدراعظم و وزیر خارجهی آلمان در سال ۲۰۰۸ بروزکرد. میان این دو مقام در مورد مسایل چین، روسیه و حتی سوریه، یگانگی نظر وجود نداشت. مثلا خانم مرکل با دالایی لاما دیدار کرد، اما اشتاینمایر با انتقاد از این ملاقات، از حمایت دولت چین سخن گفت. این پدیده هر چند در دولت آلمان تازگی ندارد، اما افزایش آن در سال ۲۰۰۸، دستاویز مناسبی برای انتقاد نیروهای اپوزیسیون و از جمله نمایندگان حزب «سبزها» بود.
دورنمای آینده
اشتاینمایر(از حزب سوسیال دمکرات)، در ماه اکتبر خود را برای مقام صدراعظمی در انتخابات آینده نامزد کرد. چه بسا که در دولت آلمان، با تشدید رقابتهای انتخاباتی، اختلافنظرها بیش از پیش شوند. چنین رویکردی، روزهای خوشی برای سیاست خارجی آلمان در پی نخواهد داشت.