شهرت آذر نفيسی در آمريکا و استفاده سياسیِ محافظه کاران آمريکايی از موقعيت او

کتاب «بازخوانی لوليتا...» خاطرات خانم نفيسی است از سالهای پرتب و تاب پس از انقلاب ايران و رشد و نهادی شدن اختناق سياسی و دينی در جامعه و تبعيضات فرهنگی و جنسی عليه زنان متجدد.

در ابتدا تعدادی از ايرانيان مقيم آمريکا، از جمله گروهی از استادان ايرانی دانشگاهها، که باسياست های دولت جورج بوش در خاورميانه مخالف اند، طی مقاله هايی خانم نفيسی را متهم کردند که خود را در اختيار تبليغاتِ جناحهای راستِ افراطیِ درون و اطرافِ کابينهء بوش قرار داده است و کتاب او، به همراه سخنرانی های بی شمارش در مجامعِ پر نفوذ آمريکا - سخنرانی هايی که مضمون بيشترِ آنها انتقاد از بنيادگرايی و پيگردِ فرهنگی وسرکوب زنان در نظامهای تئوکراتيک است - حربه ای قوی به دست جنگ افروزانِ آمريکايی می دهد که حملات خود را برای تغيير رژيم های خاورميانه توجيه کنند.

اين منتقدان به ويژه از شخص «پل ولفو ويتس» نام می برند که به عنوان مشاور امنيتی دولت آمريکا از طراحان اصلیِ اشغال نظامیِ عراق به شمار می رود و در زمرهء آشنايان خانم نفيسی است. او چند سال پيش در مقام رييس «دانشکدهء مطالعاتِ پيشرفتهء بين المللی» (SAIS) در دانشگاه جانزهاپکينز، خانم نفيسی را به عنوان استاد علوم سياسی به استخدام خود در آورد.

هفته نامهء «نيوريپابليک» ، که حامیِ سياست های اسراييل در خاورميانه است، نيز توسط سردبير بخش ادبی و فرهنگی خود، در مطرح کردن و موفقيت کتاب «بازخوانی لوليتا در تهران» نقش داشت.

پس از آنکه اين کتاب، برخلاف انتظار اوليهء ناشرش، در ميان منتقدان با استقبال بی سابقه ای روبرو شد، استقبالی که ضمانت فروش بالای آنرا می کرد، مؤسسهء روابط عمومیِ «بنادور» (Benador) طی قراردادی سنگين، وظيفهء بازاريابیِ بيشتر برای کتاب و ترتيب دادنِ سخنرانی هايی با دستمزد بالا برای مؤلف کتاب را به عهده گرفت.

بنگاه «بنادور» تنها برای شخصيت ها و نهادهای محافظه کار بازاريابی می کند و مشتريان آن کسانی چون پل ولفوويتس و «ريچارد پرل» هستند که هردو از ديرباز از نظريه پردازانِ اصلیِ طرح های مربوط به تغيير رژيم در خاورميانه و مبارزه با اسلام سياسی بوده و هستند.

شخصيت سرشناس ديگری که به حمايت از کتاب «باز خوانی لوليتا..» پرداخته، برنارد لوييس اسلام شناس برجسته است که در کتابهای متعددی علت های تاريخی عقب ماندگی اسلام را در برابر غرب بررسيده و نظريهء خشم و انتقام کِشی امروز مسلمانان را در قبال پيشرفتهای غرب به نحو مستدلی مدون کرده که بعدها توسط همکارش «ساموئل هانتيگتن» در کتاب معروف «جدال تمدنها» مورد استفاده قرار گرفت.

تازه ترين موردی که شاهدی شده است برای منتقدان خانم نفيسی، مقاله ای است از روزنامه نويس معروف و محافظه کار آمريکايی «جورج ويل» که توسط سنديکای ستون نويسان در مهمترين روزنامه های سراسر آمريکا به چاپ رسيده و در آن اين روزنامه نگار با استناد به ديدگاههای خانم نفيسی اظهار می کند که رژيم اسلامیِ ايران اصلاح پذير نيست و روش برخورد مسالمت آميز و مذاکره هرگز مانعی نخواهد بود برای اينکه مسلمانان افراطی حاکم، در آيندهء بسيار نزديک خود را به سلاحهای هسته ای مجهز بکنند.

منتقدان ايرانیِ خانم نفيسی هيچکدام اشاره نمی کنند که برای اولين بار صدای زن مُدرن و متجدد ايرانی انعکاسی جهانی يافته و تاريخ دو دهه سرکوب اين بخش از جامعهء ما که می رفت تا فراموش شود دوباره در معرض بازبينی و خود شناسی فرهنگی قرارگرفته، صدايی که خاموش کردن آن به سود محافظه کاران و قشريان - چه در غرب و چه در شرق - خواهد بود.

عبدی کلانتری گزارشگر صداى آلمان در نيويورك