شيراز و مسافران نوروزي
۱۳۸۴ فروردین ۷, یکشنبه
گرچه جاده‌هاى منتهى به شهر شيراز از جمله ناامن‌ترين جاده‌هاي کشور هستند و به گفته کارشناسان از محورهاي حادثه‌خيز محسوب مي‌شوند، صدهاهزار مسافر براي گذراندن تعطيلات نوروز به سوي اين شهر سرازير شده‌اند. در چند نقطه‌ي شيراز از جمله زير طاق دروازه قرآن سفره‌هاي هفت سين براي مسافران تدارک ديده شده تا در کنار آن به استقبال سال نو بروند.
در ايران حدود بيست درصد از مسافرتهاي سراسر سال در ايام نوروز انجام مي شود و آگاهان احتمال مي‌دهند که تا ۱۴ فروردين ماه، و با پايان گرفتن تعطيلات امسال ۱۵ تا ۲۵ درصد به تعداد مسافران نورزي افزوده شود. تمايل مردم به گردشگري و سفر به نقاط مختلف کشور و بازديد از مکانهاي ديدني در حالي گسترش مي‌يابد که نه امکانات موجود پاسخگوي نياز آنهاست و نه تدابير اتخاذ شده توسط مسئولان با تعداد مسافران تناسب دارد. نوروز ۸۳ بيش از ۱۹ ميليون و ۵۰۰ هزار نفر در سفر بوده‌اند و صاحب‌نظران پيش بيني مي‌کنند که امسال بيش از ۲۳ ميليون نفر نخستين روزهاي بهار را در سفر باشند. با توجه به اين که مجموعه هتلها، مسافرخانه، کمپ ها، مدرسه‌هايى که براي استفاده در اختيار معلمان و خانواده‌هايشان مي‌گيرد، و ساير مکانهايي که مسافران را در خود جا مى دهد فقط ظرفيت پذيرش سه و نيم ميليون مسافر را دارد، بخش بزرگي از مسافران نوروزي تعطيلات خود را در چادرهايى مي‌گذرانند که در گوشه و کنار پارکها و خيابانها برپا شده و از حداقل امکانات لازم بي‌بهره‌اند.
مسافران نوروزى به تناسب ميان شهرها و استانهاي کشور تقسيم نمي‌شوند و چند شهر بزرگ مقصد بيشترين تعداد مسافران هستند. در شهرهايي مانند اصفهان، شيراز، يزد وکرمان، مسافران هر ساله با مشکل پيدا کردن سرپناه و اقامتگاه مناسب مواجهه‌اند. يکي از ويژگيهاي سفرهاي نوروزي سالهاي اخير بازديد از مناطق جنگ‌زده است. آگاهان پيش‌بيني مي‌کنند امسال تا ۵ ميليون نفر به اين مناطق سفر کنند.
بيش از ۸۰ درصد سفرهاى انجام شده در ايام نوروز با توجه به امکانات خويشان و بستگان انجام مي‌شود اما با توجه به محدوديت ظرفيت محلهاى اسکان، تمرکز مسافران در بعضي شهرها و احتمال افزايش ۲۵ درصدي تعداد مسافران، پيش بيني وجود مشکلات متعدد براي مسافران نوروزى دور از واقعيت نيست. اين واقعيت در شهر شيراز در پارکها، بلوارها و حاشيه‌هاي خيابانها مشهود است. چادرهاي مسافران در مکانهايي که از ابتدايي‌ترين امکانات بهداشتي بى بهره‌اند حکايت از آن دارد که امسال نيز به‌رغم تدابير اتخاذ شده همه مسافران نوروزي سال نو را در آسايش آغاز نخواهند کرد.
تراکم مسافران نوروزي برخي از نقاط شهر شيراز را با ازدحام روبه‌رو کرده است و تردد در بسياري از خيابانهاي شهر و از جمله اطراف شاهچراغ، زيارتگاه مشهور شيراز به سختي انجام مي‌شود. در ساعات اول سال جديد هزاران مسافر نوروزي و ساکنان شيراز به اين مکان روى آورده بودند تا سال نو را آنجا آغاز کنند. حافظيه، مقبره شاعر نامدار شيراز نيز از مکانهايي است که بيشترين بازديدکننده را به خود جذب مى‌کند. جلوي در ورودي آرامگاه شاعر گوشه‌گير شيراز در تمام ساعات روز صف طويل مشتاقان به چشم مي‌خورد که حاضرند ساعتى در انتظار بمانند تا راهي به داخل بيابند.
تخت جمشيد که يکى ديگر از مراکز پرجاذبه اطراف شيراز است، امسال براي نخستين‌بار به وسيله تعدادى از شهروندان و اعضاء تشکلهاى دوستدار ميراث فرهنگي استان فارس خانه تکانى شد تا پس از گذشت نزديک به ۲۵۰۰ سال خرابه‌هاى خود را غبارگرفته و روبيده به بازديدکنندگان نشان دهد. کار سازماندهى خانه‌تکانى اين مجموعه را انجمن دوستدار تخت‌جمشيد بر عهده گرفته بود. ۴۵ نفر از اعضا انجمنهاي گوناگون همراه با تعدادي از مردم کار جاروکشى و جمع‌آورى زباله در ويرانه‌هاى اقامتگاه داريوش هخامنشي را برعهده گرفتند.
با گذشت چند روز همچنان سيل ماشينها سواري و انواع خودروها به سوي شيراز سرازير است. دروازه قرآن که مدخل شمالي شهر شيراز است شاهد انبوه خودروهايي است که به‌کندىراهي به سوى شهر مى‌جويند. مقبره‌ي خواجوي کرماني که در کنار دروازه قرار دارد و يکي از ديدنيهاي شيراز محسوب مي‌شود هزاران مشتاق را به خود جذب مى‌کند تا رفت‌و آمد در اين بخش از شهر کندتر و دشوارتر شود. جمعيت جوانان هلال احمر در اين مکان چادري برپا کرده تا به راهنمايي مسافران اقدام کند و نقشه‌ي ديدنيها و اطلاعات لازم را در اختيار آنان قرار دهد. به گفته‌ي يکي از مسئولان اين مرکز تا پايان سومين روز سال نو بيش از چهارصد هزار مسافر وارد شيراز شده‌اند. با اينهمه ازدحام امسال مانند سال گذشته نيست. سال پيش به دليل هواي سرد و بارش برف و باران در استانهاي شمالي که يکي ديگر از بخشهاي پرجاذبه‌ي کشور محسوب مى شوند چندصد هزار مسافر بدون برنامه‌ريزى قبلى، به سوى استانهاى جنوبى و از جمله فارس سرازير شده و پارکهاى شهر شيراز را به کمپ هاى عظيم و پرازدحامى مبدل کرده بودند.
سفرهاى نوروزى سال ۸۳ روزانه هشتاد قربانى گرفت و هزاران مجروح برجا گذاشت، باشد که امسال همه مسافران به سلامت به خانه بازگردند.
بهزاد کشميري‌پور، گزارشگر صداي آلمان از شيراز