شيرين عبادى / ما بدون كانون مدافعان حقوق بشر هم به فعاليت‌مان ادامه خواهيم داد
۱۳۸۵ مرداد ۱۳, جمعه
گفتگو: مريم انصارى
واقعيت اين است كه دفاع از حقوق بشر در ایران هیچوقت راحت و ساده نبوده است. زاويه نگاه حكومتگران در ايران را خانم شيرين عبادى با اين عبارات ترسيم می‌كند:
”من یادم می‌آید در سالهای ۶۰ و ۶۱ وقتی روزنامه‌های دست‌راستی می‌خواستند به من ناسزا بگویند به من می‌گفتند، فمینیست، ای طرفدار حقوق بشر، ای لیبرال و اینها را بمنزله دشنام بکار می‌برند. بعدا رفته رفته فضا بازتر شد و فعالیت‌کردن، نه اینکه راحتتر، ولیکن کمتر سخت شد. متاسفانه اخیرا وزارت کشور اعلام کرده که کانون مدافعان حقوق بشر فعالیت‌هایش غیرقانونی‌ست.”
نقض حقوق بشر بويژه در یکسال اخیر شدت گرفته، اما غیرقانونی اعلام کردن کانون مدافعان حقوق بشر شاید یک نقطه عطف در این مسیر باشد. آیا معنای اين تصميم اين است که از این به‌بعد فعالیت حقوق بشری در ایران ممنوع است؟
روابط عمومی وزارت کشور کانون مدافعان حقوق بشر را به دلیل انجام فعالیت‌های مختلف مثل انتشار بیانیه، اعلامیه و برگزاری نشست و غیره و ذلک غیرقانونی اعلام کرده است. ولى كداميك از فعالیت‌هاى کانون مدافعان حقوق بشر و يا اعضاى آن خلاف قانون بوده؟ طبق قانون اساسی فعالیت‌های احزاب و انجمن‌ها در صورتیکه مخل نظم عمومی نباشد آزاد است و این بدان معناست که كانون مدافعان حقوق بشر نيازى به کسب مجوز براى اقداماتش نداشته و ندارد. با اين همه خانم عبادى تاكيد می‌كند كه:
”اما از آنجایی که ما می‌خواستیم به دولت نشان بدهیم که ما یک گروه زیرزمینی و غیرقانونی نیستیم و فعالیت ما آشکار و علنی‌ست، ما علی‌رغم عقیده حقوقی خودمان از ابتدای تاسیس به وزارت کشور رفتیم و بیش از ۴سال است درخواست کرده‌ایم و مراجعات مکرر و مکاتبات عدیده داشته‌ایم، ولیکن به درخواست ما توجهی نکردند. ما به قانون جمهوری اسلامی احترام گذاشتیم، ولیکن مامورین جمهوری اسلامی به قانونی که خودشان نوشته‌اند احترام نگذاشته‌اند.”
اشاره خانم عبادي به دوره‌اى است كه پرونده كانون مدافعان حقوق بشر در کمیسیون ماده ۱۰ قانون احزاب مطرح شد، با تقاضای تاسیس اين كانون موافقت شد، اساسنامه آن مورد بررسى قرار گرفت و گفته شد كه باید چند اصلاح جزیی در آن صورت گيرد. به گفته خانم عبادى این اصلاحات صورت گرفت و پرونده به كميسيون برگردانده شد و حال بیش از دوسال است که بایستی پروانه فعالیت كانون مدافعان حقوق بشر صادر شود، و امتناع از اين كار برخلاف قانون است.
خانم عبادى می‌پرسد:
”ما هم مثل انجمن دفاع از زندانیان، حزب اعتماد ملی، سازمان دفاع از قربانیان خشونت، کمیسیون حقوق بشر اسلامی همه اینها به ثبت رسیده‌اند، چرا ما به ثبت نرسیم؟ چرا قانون در مورد ما اجرا نشده؟ سوال ما فقط جنبه قانونی دارد و قانونا هم پاسخ می‌خواهیم.”
شيرين عبادى درخصوص فعالیت‌های کانون مدافعان حقوق بشر كه برپايه اساسنامه آن تا به امروز انجام گرفته توضيح می‌دهد كه اين كانون حول سه محور کار می‌كند:
”یک گزارش نقض حقوق بشر در ایران و جهان و در این ارتباط ما هرچند وقت یک کنفرانس مطبوعاتی منتشر می‌کنیم و اعلامیه‌هایی بطور مرتب هر سه‌ماه یکبار و سالی یکبار و همچنین هر وقت موردی پیش بیاید صادر می‌کنیم. مثلا در مورد فوت شادروان اکبر محمدی که آخرین اطلاعیه ما بود که در این مورد هم بيانيه‌اى صادر کردیم. این یک فعالیت ما است. فعالیت دیگر دفاع رایگان است از متهمین عقیدتی‌ـ سیاسی که حدود ۷۰ درصد دعاوی عقیدتی‌ـ سیاسی را در ایران این کانون مجانا دفاع می‌کند و فعالیت سوم ما کمک به خانواده‌های زندانیان سیاسی ـ عقیدتی‌ست، البته در حد توان اندکی که داریم. حالا اگر این فعالیت‌ها از دید جمهوری اسلامی غیرقانونی‌ست، بایستی سوال کرد که پس معنا و مفهوم حقوق بشر چیست؟”
کانون مدافعان حقوق بشر از این پس چگونه می‌خواهد به فعالیت‌هایش ادامه دهد؟ خانم عبادى می‌گويد كه اعضاى اين كانون از کلیه طرق قانونی برای احقاق حق شان استفاده خواهند كرد، برای اینکه نگذارند حق شان پایمال شود و امیدوارند كه بتوانند وزارت کشور را وادار به احترام به قانون كنند. عبادى:
”اما اگر تمام درها بسته شد، در عین‌حال توجه داشته باشید که موسسین کانون مدافعان حقوق بشر، یعنی من و آقايان شریف، دادخواه، سیف‌زاده، سلطانی همه‌مان وکیل هستیم و همه ما قبل از تاسیس این کانون عین همین وظایفی که در کانون انجام می‌دهیم، بعضا انجام می‌دادیم و به همین دلیل هم همه‌مان زندان رفته‌ایم. ما ولو بدون کانون مدافعان حقوق بشر هم فعالیت‌های خودمان انجام خواهیم داد. در نهایت این است که در کانون را ببندند، ما فعالیت‌هایمان را مثل سابق تک تک انجام می‌دهیم. هرکدام از موسسین قبلا فعال جدی و شناخته شده حقوق بشر در ایران بوده‌اند. بنابراین فرض بکنید که موفق بشوند، در کانون را هم پلمب بکنند، چیزی عوض نمی‌شود، چون ما فعالیت‌مان را انجام خواهیم داد و بازهم از زندانیان سیاسی به‌رایگان دفاع می‌کنیم، بازهم در مواردی که نقض حقوق بشر باشد، به فعاليت مان ادامه خواهيم داد.”