شيمن جوانرودی / فاجعه قتل ناموسی

دافعان حقوق زنان در مريوان.

به گزارش سازمان ملل متحد سالانه بيش از ۵۰۰۰ نفر از دختران و زنان در جهان، قربانی قتل های ناموسی می شوند. قتل ناموسی کشته شدن دختران و زنان بدست همسران، پدران، برادران و يا افراد فاميل شان، به بهانه ی حفظ آبرو و حيثيت خانواده است. کشور پاکستان با حدود ۱۵۰۰ مورد قتل ناموسی در سال، در صدر اين آمار قرار دارد. در کشور آلمان نيز، از تابستان گذشته تا بحال، ده زن جوان در خانواده های مهاجرين مسلمان به همین دلیل به قتل رسیده اند. کشور ما ايران نيز، از نقاطی در دنياست که اين نوع جنایات در آن اتفاق می افتند. در هفته ی گذشته خبر سربريدن زن جوانی بدست برادرش در يکی از روستاهای اطراف مريوان، مردم اين شهر و ساير شهرهای ایران را تکان داد. درباره ی اين قتل و علل ريشه های اين نوع جنايات گفتگويی داشته ايم با خانم شيمن جوانرودی، مددکار اجتماعی و از مدافعان حقوق زنان در مريوان.

دويچه وله: خانم جوانمرودی، شما نيز خبر مربوط به کشته شدن و در واقع سربريده شدن يک دختر جوان در مريوان شنيده ايد. علت این امر چه بوده است؟

شيمن جوانرودی: خانم دلبر خسروی، ۲۱ سال داشت و ازدواج کرده بود. (این قتل بعد از زمانی رخ داد که) به او تهمت زده بودند و خانواده اش به او مشکوک شده بود. گفته می شود که این خانم مدتی با پسری دوست بوده و بعد از دو روز که به خانه بازگشته، او را زندانی کردند. همراه با زندانی کردنش او را شکنجه ی زيادی دادند. سپس او را مجبور به زندگی مجدد با شوهرش کردند که منتها شوهرش ديگر او را نخواست و می خواست که او را طلاق بدهد. بخاطر همين برادرش او را سربريد و در پايين روستا جنازه ی او را لای درختها پنهان کرد و به پدرش زنگ زده و گفته که برو دخترت را بردار و به خانه ببر.

دويچه وله: آيا تا بحال نيز شما به اين نوع قتل های ناموسی در مريوان برخورد داشته ايد؟

شيمن جوانرودی: بله، بخصوص که جديدا بسيار زياد شده است. در واقع امسال در همين پاييز از ۴ مورد قتل ناموسی باخبر شده ايم که يکی از اين قربانيان ۳ بچه دارد. يکی از اين قربانيان دختر بوده و ديگری زنی بوده که ۳ بچه داشته است. این قتل ها از اول مهرماه تا الان که اسفند ماه است اتفاق افتاده.

دويچه وله: چه مشکلات عمده ی ديگری را در ارتباط با زنان مريوان می بينيد؟

شيمن جوانرودی: زنها در فشار بسيار زيادی بسر می برند. از طرف دولت که حمايت نمی شوند، يعنی حتا وقتی به دادگاه می روند و می خواهند طلاق بگيرند سدهای بسياری برايشان درست می شود. منتها مردها، در خانه هر بلایی بر سر زنشان می آورند. زنان از يکطرف در خانه ی پدرشان جايی ندارند و از طرف ديگر هم، شوهرانشان زن ديگری می گيرند. تعدد زوجات بسیار زياد است. ما جديدا حدود ۱۸ مورد از جمله در ميان افراد تحصیل کرده، برای نمونه معلمان و يا افراد باسواد دیگر و يا کسانی که زن شان معلم يا کارمند است با اين حال زن جديدی می گيرند. در واقع ديگر اينطور شده است. بخاطر همين زنها مجبور به تحمل فشار زیادی هستند. و حتا ۳ مورد وجود دارد که همين زنها، منظور زنانی که مجبور به تحمل سختی های بسیاری شده بودند، شوهرانشان را کشته اند. در همين سال ۸۳، شانزده مورد خودسوزی داشته ايم که ۴ نفر از آنها یک الی سه بچه داشته اند. متأسفانه وضع به اين صورت است.

دويچه وله: به نظر شما برای جلوگیری از چنين فجايعی چه اقداماتی را می شود انجام داد؟

شيمن جوانرودی: برای جلوگيری از اين فجايع هم مردم بايد تلاش کنند و هم دولت. يعنی زنان باید پشتوانه ای داشته باشند. متأسفانه ندارند. اين وظيفه ی قانون است. قانون بايد تغييراتی بيابد که زنان راحت تر باشند. يعنی اگر می خواهند متارکه کنند و يا زندگی کنند و يا اگر می خواهند از بچه هايشان نگهداری کنند بتوانند این کار را انجام دهند و هر روز مجبور به تحمل این فشارهانشوند. الان دختران فراری بسياری در همين شهر مريوان داريم. يعنی وقتی آمار زنان فراری را می گيرند، آمار زنان مريوان خيلی بيشتر از شهرهای ديگر است. دختران حتا از روستاها فرار می کنند و به خانه های سلامت،‌ روی می آورند که در نام خانه ی سلامت است، وگرنه آنجا پر از آسيب است.

دويچه وله: آيا از طرف تشکل های زنان نيز امکانی برای کمک به اين زنان وجود دارد؟

شيمن جوانرودی: در رابطه با تشکل زنان بايد بگويم که از سال ۷۸ تا کنون ما يک اساسنامه داده ايم،‌ جمعی از زنان مريوان به نام جمعيت زنان پيشرو. تا الان هيچ مجوزی به ما داده نشده است. اصلا مجوزی به ما نمی دهند تا ما بتوانيم قانونا از اين زنان دفاع کنيم يا بتوانيم جمعی از زنان را گردهم آوريم. وقتی تشکل ما مجوز ندارد، نمی توانيم با مردم راحت صحبت کنيم و يا راحت به زنها بگوييم که ما فرضا سرپناهی برای شما هستيم. اصولا اگر جمعی از زنان بخواهد مشکلات زنان ديگر را حل کند به مجوز احتياج دارد. وقتی مجوز نداريم چه کاری می توانيم انجام دهيم.