صفا حائرى / احتمال رفتن پرونده اتمى ايران به شوراى امنيت ضعيف است

مصاحبه کننده: جمشيد فاروقی

دويچه وله:‌ آقای صفا حائری، شما برای تهيه گزارش از همايش آژانس بين المللی انرژی اتمی در وين بسر می بريد. می خواستم نظر و ارزيابی شما را در مورد اين يکی دور روزی که از اين همايش می گذرد، بدانم.

صفا حائری: بايد بگويم که همايش بسيار خوب شروع شد، ولی بسيار زود اشکالات فراوانی از همه طرف پیش آمد. در درجه ی اول اختلافاتی بين خود اعضای اتحاديه ی اروپا به وجود آمد. بدين گونه که چند کشور مانند ايتاليا و اسپانيا و يکی دوتا از کشورهای ديگر احتمالا هلند اعتراض کردند به قدرتهاى بزرگ يعنی آلمان، انگلستان و فرانسه که اين سه کشور تمام ابتکارات را به دست گرفته اند و از طرف تمام ۲۵ عضو اتحاديه درباره ی برنامه های اتمی ايران صحبت می کنند و اين حتما مطابق با منافع کشورهای ديگر نيست و بايد اتفاق نظری در کل اتحاديه به وجود آيد. بنابراين پيش نويس قطعنامه ای که ۳ کشور بزرگ اتحاديه ی اروپا در رابطه با ايران مهيا کرده بودند که تا حدودی هم نظراتشان به آمريکا نزديک شده بود، مجبور شدند صحبت هايی بین هم بکنند و از طرفی بين اتحادیه ی اروپا و آمريکا هم بر سر اين قطعنامه و بر سر اتخاذ يک روش نسبت به ايران اختلافاتی هست. همانطوری که می دانيد، آمريکا می خواهد که يک روش تندتری اتخاذ بشود.

دويچه وله: آقای حائری، در همين رابطه ای که گفتيد، با توجه به این که آمریکا در واقع سياست پيش کشيدن موضوع ایران به شورای امنيت سازمان ملل را دنبال می کند، شما تا چه حد احتمال می دهيد که سياست آمريکا بتواند از طرف اعضای اتحاديه ی اروپا مورد پشتيبانی قرار بگيرد؟

صفا حائری: اين احتمال بسيار کم است. اولا به اين دليل که خود اتحاديه ی اروپا رويهم رفته خواهان چنين کاری نيست. بسيار ساده بگويم به اين دليل که می گويند به فرض اگر هم به شورای امنيت برويم، بالاخره در شورای امنيت ۵ کشور حق وتو دارند و اگر بخواهيم قطعنامه ی تندی و يا تحريم های تندی عليه جمهوری اسلامی اجرا کنيم، حتما با وتو روسيه يا چين رو به رو خواهد شد. بنابراين نتيجه ای نخواهيم گرفت. و اگر بخواهيم قطعنامه ای سطحی تهيه کنيم، که اصلا چرا چنين کاری انجام دهيم و ايران را برآشفته سازيم و پل هايی که اکنون وجود دارد را قطع کنيم و ايران هم راه خودش را برود که احتمالا همان راه کره شمالی را خواهد رفت. ضمنا کشورهای غيرمتعهد نيز هستند که آنها نظريات ملايمتری نسبت به ايران دارند و کاملا مخالف تصميماتی شدید عليه جمهوری اسلامی هستند. بويژه که اصلا شخص آقای البرداعی، مدير آژانس بين المللی انرژی اتمی،‌ از سوى ديگر می گويد که ايران در حال همکاری ست، ولی اين همکاری بايد بيشتر و شفافتر باشد تا بتوان اعتمادسازی کرد و صحبت از اعتمادسازی دقيقا گفته ی ايران نيز هست و می گويد تا آنجايی که توانسته ايم همه کاری کرده ايم و حتا از آنچه که تعهد کرده ايم هم بيشتر انجام داده ايم.

دويچه وله: آقای حائری، می دانيم که هم اکنون همايش اوپک هم در وين برگزار شده است. آيا اين همايش تا حدودی نشست آژانس بين المللی انرژی اتمی را تحت الشعاع قرار نمی دهد؟

صفا حائری: سوال بسيار خوبی ست. به اين دليل که امروز مسئله ی ايران مطرح نخواهد شد. چون در جلسات خصوصی همه ی اين افراد در حال گفتگو با يکديگر هستند. ضمنا احتمال دارد که حتا اين بحث ها، بحث های حاشيه ای به درازا کشيده شود و ممکن است حتا فردا هم مسئله ی ايران مطرح نشود. بنابراين اکنون اوپک خبر اول شده است و به طور خلاصه بگويم، در اوپک هم سه موضوع اصلی وجود دارد. در درجه ی اول پيشنهادی وجود دارد که اين پرانتز ۲۲ تا ۲۸ دلارى که اوپک گذاشته تا اگر هر وقت قيمت ها زير ۲۲ دلار رفت، ۳ يا ۴ ماه توليد را کمتر کنند و چنانچه بالای ۲۸ دلار برود، توليد را افزايش دهند تا قيمت ها ثابت بماند. ولی همانطوری که می دانيم، الان مدتهاست که قيمت ها در حدود ۴۰ دلار است. ولی بيشتر کشورها مخالف هستند که به اين پرانتز ۲۲ تا ۲۸ دلارى دست زده شود. موضوع دوم، ریاست اوپک است. ظاهرا ايران بسيار جدی ايستاده، چون اين بار نوبت ايران است و ايران بايد رياست اوپک را به دست گيرد. اما در برابر ايران کويت قرار دارد. کويت هم طالب همين مقام است و موضوع سوم، رسيدن به توافقی برای تثبيت قيمت های نفت است و اين را نيز بسيار ساده بگويم که بسيار مشکل است، چون اوپک دارد با آخرين قدرت خود توليد می کند و تنها يکی يا دو کشور هستند که می توانند کمی توليد خود را افزايش دهند، مانند عربستان سعودی و يا کويت. ديگر کشورها قدرت اين کار را ندارند، چون در آخرين حدی که می توانند، در حال توليد کردن می باشند.

دويچه وله:‌ از شما سپاسگزارم آقای حائری که به سوالهای ما پاسخ گفتيد.