عبدالله گل، وزیر خارجه‌ی کنونی ترکیه، کاندیدای ریاست جمهوری شد

اعلام کاندیداتوری عبدالله گل

حزب حاکم بر ترکیه، حزب "عدالت و پیشرفت" (AKP) عبدالله گل، وزیر خارجه‌ی کنونی ترکیه را کاندیدای ریاست جمهوری کرد. این موضوع را رهبر حزب رجب طیب اردوغان در صبح روز ۲۴ آوریل در آنکارا اعلام نمود. نمایندگان وابسته به حزب "عدالت و پیشرفت" در مجلس از نامزدی عبدالله گل استقبال پرشوری کردند. با اعلام این موضوع به گمانه‌زنی در این مورد پایان داده شد که آیا خود اردوغان، که اینک به‌عنوان رهبر حزب دارای اکثریت عهده‌دار مقام نخست‌وزیری است، کاندیدای ریاست جمهوری خواهد بود.

زندگی سیاسی گل

عبدالله گل متولد ۱۹۵۰ است. در دانشگاه استانبول در رشته اقتصاد تحصیل کرده و دوره‌ای را نیز در لندن گذرانده است. او پیش از پیوستن به سیاست در دانشگاه به تدریس و تحقیق اشتغال داشته است.

گل در سال ۱۹۹۱ به عنوان نماینده‌ی حزب اسلامی "رفاه" پا در مجلس نهاد. از آن پس همواره از چهره‌های مطرح حزبهای اسلامی مختلفی بوده است که پیاپی پس از ممنوعیت جای یکدیگر را گرفتند: از حزب "رفاه" به حزب "فضیلت" و از این یکی به "جنبش نوسازی"، که از دل آن حزب "عدالت و پیشرفت" سربرآورد. او از بنیانگذاران این حزب است. در سال ۲۰۰۲ از جانب این حزب اسلامی تازه کاندیدای مجلس شد. حزب او حائز اکثریت شد و او عهده‌دار تشکیل کابینه گشت. ۴ ماه نخست وزیر بود، پس از آن که رهبر حزب، رجب طیب اردوغان، به پارلمان راه یافت، او این پست را به وی وانهاد و اردوغان او را به عنوان جانشین و نیز وزیر خارجه منصوب کرد.

اردوغان و گل

از اردوغان به عنوان اسلام‌گرایی نام می‌برند که از ویژگی‌های جهان امروز غافل نیست. او در عین اسلام‌گرا بودن، از پیوستن ترکیه به اتحادیه‌ی اروپا پشتیبانی می‌کند و به این خاطر پذیرفته است که در کشور بایستی اصلاحات اساسی صورت گیرد، از جمله در زمینه‌ی حقوق بشر. در سالهای اخیر گل همواره از اردوغان پیروی کرده است. او نیز طرفدار پیوستن ترکیه به اتحادیه‌ی اروپاست و به عنوان وزیر خارجه در این راستا مدام در پایتختهای اروپایی در حال تبلیغ برای ترکیه بوده است.

روند انتخابات

انتخاب گل به مقام ریاست جمهوری حتمی به نظر می‌رسد، زیرا رئیس جمهور توسط مجلس انتخاب می‌شود و گل برای انتخاب شدن برخوردار از پشتیبانی اکثریت نمایندگان است که به حزب خود او وابسته‌اند.

دور اول انتخابات در روز جمعه ۲۷ آوریل برگزار خواهد شد، دور دوم در روز چهارشنبه‌ی هفته‌ی آینده (۲ مه). برای دور سوم ۹ مه و برای دور چهارم ۱۵ مه درنظر گرفته شده است. کاندیدا برای انتخاب شدن در دو دور نخست بایستی دو سوم آرا را به دست آورد. اگر کار به دور بعدی بکشد، اکثریت نسبی کفایت می‌کند.

۱۶ مه روزی است که رئیس جمهور فعلی، احمد سزر، مقامش را به فرد بعدی واگذار می‌کند.

نگرانی لائیک‌ها

پست ریاست جمهوری در ترکیه نقش نمادین مهمی دارد. او بر کرسی‌ای می‌نشیند که زمانی مصطفی کمال پاشا، مشهور به آتاتورک، بنیانگذار جمهوری ترکیه، بر آن نشسته بوده است. نیروهایی پشتیبان لائیسیته با تظاهرات هفته‌ی پیش در برابر شایعه‌ی کاندیداتوری اردوغان برای مقام ریاست جمهوری واکنش نشان دادند. اکنون به جای اردوغان، گل کاندیدا شده است. این امر چندان از نگرانی آنان نمی‌کاهد. گل نیز اسلام‌گراست و خود او و همسرش از حجاب اسلامی پشتیبانی می‌کنند.

رئیس جمهور قادر است که جلوی برخی قوانین را بگیرد. رئیسان دانشگاه‌ها، قاضیان عالی‌رتبه و برخی مقامهای مهم دیگر از سوی وی منصوب می‌شوند. او همچنین فرمانده‌ی کل قوا محسوب می‌شود، قوایی که وجهی از هویت خود را دفاع از لائیسیته‌ی آتاتورکی می‌داند. کمالیست‌ها و کل نیروهایی که در ترکیه از اصل لائیسیته (جدایی دین و دولت) پشتیبانی می‌کنند، نگران آن‌اند که یک اسلام‌گرا، هر چند معتدل، با قدرتی که به دست می‌آورد چه خواهد کرد.