عطش نفت و افزایش تولید عربستان سعودی

سیر صعودی بهای نفت در بازارهای جهانی توقف‌پذیر نیست. در آغاز این هفته، بهای نفت خام اوپک، به بشکه‌ای بالاتر از ۱۳۶ دلار رسید که ۷۳ سنت گرانتر از پایان هفته پیش بود. این خبر را، دبیرخانه اوپک در وین روز سه شنبه (اول ژوئیه) اعلام کرد.

اوپک مدت‌هاست از سوی دولت‌ها و محافل اقتصادی جهان صنعتی، به اعمال فشار آگاهانه بر بازار انرژی متهم می‌شود. اخیرا گروهی از اعضای مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا خواستار طرح شکایت علیه کشورهای عضو اوپک شدند. اما واکنش این کشورها امیدوارکننده نبود.

نقش دوگانه عربستان در اوپک و بازار

اعضای اوپک در تازه‌ترین نشست خود، افزایش تولید نفت را رد کردند. آنها اعلام داشتند که عرضه نفت اوپک کمتر از تقاضای بازار نیست و تنها دلیل انفجار بهای نفت، نقشی است که بورس‌های جهانی ایفا می‌کنند. اما به رغم این موضع، عربستان سعودی به عنوان پرتولیدترین عضو اوپک، سرانجام حاضر شد برای مقابله با وضعیت موجود، یک‌بار دیگر بر میزان صدور نفت خود بیافزاید.

علی النعیمی، وزیر نفت عربستان سعودی، اتهاماتی را که به اوپک وارد می‌شود رد کرد، اما در عین حال گفت که کشورش افزایش دوباره تولید را مورد بررسی قرار خواهد داد. وی روز سه شنبه در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی سی‌ان‌ان گفت: «کار ما تامین نیاز مشتریان است. مشتریان ما راضی هستند و ما همیشه به نیازهای آنان به خوبی پاسخ داده‌ایم. اگر خریدار پیدا کنیم، کالامان را خواهیم فروخت. اما اگر خریدار نداشته باشیم طبیعی است که نمی‌توانیم کالامان را بفروشیم.»

وزیر نفت عربستان، ضمن اعلام آمادگی کشورش برای افزایش تولید نفت، افزود: «اگر تقاضا وجود داشته باشد، ما می‌توانیم بر ۹ میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه تولید روزانه خود باز‌هم بیافزاییم.»

تامین انرژی با خطر روبه‌رو نیست؟

عربستان سعودی، در ماه مه امسال ۳۰۰ هزار بشکه بر تولید روزانه خود افزود و پس از آن، یک‌بار دیگر حاضر شد، از ماه ژوئن، روزی ۲۰۰ هزار بشکه نفت بیشتر روانه بازار کند. وزیر نفت عربستان، اعلام نکرد که کشورش این بار چه مقدار بر تولید خود می‌افزاید، اما گفت که عربستان به عنوان بزرگترین تولیدکننده نفت جهان، حاضر است برای رفع عطش بازار، سطح تولید خود را به بالاترین حد ممکن برساند.

به گفته علی النعیمی، تولید نفت عربستان سعودی قرار است تا پایان سال ۲۰۰۹ میلادی به ۱۲ میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه در روز برسد. وی در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی سی‌ان‌ان توضیح داد: «ما گفته‌ایم که ظرفیت‌مان برای سال آینده به ۱۲ میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه می‌رسد. پس این چه حرفی است که می‌گویند تامین انرژی آینده در خطر است؟ به نظر من این آرزویی است که بعضی‌ها در ذهن خود می‌پرورند.»

نفت به عنوان اهرم فشار

کشورهای عضو اوپک، نزدیک به چهل درصد نیاز نفت جهان را تامین می‌کنند. از میان اعضای این سازمان، ونزوئلا و ایران بیش از دیگران با افزایش تولید مخالفت می‌ورزند. به ویژه ونزوئلا می‌کوشد از نفت به عنوان یک اهرم فشار استفاده کند. هوگو چاوز، اخیرا در واکنش به تصویب قانون استرداد مهاجران غیرقانونی اتحادیه اروپا، کشورهایی را که تن به اجرای این قانون بدهند، تهدید به قطع نفت کرد.

عطش سیری‌ناپذیر چین

یکی از مهم‌ترین دلایل بحران انرژی، در کنار ناآرامی‌های نیجریه و خاورمیانه و آزمندی بورس‌ها، عطش سیری‌ناپذیر چین است. واردات نفت‌خام این کشور، در سه ماهه نخست سال جاری، ۱۴ درصد افزایش یافت. بر میزان سایر مشتقات نفت وارداتی چین نیز، در همین مدت ۳۱ درصد افزوده شد.

جمهوری خلق چین، در عین حال به سرعت مشغول پرکردن انبارهای استراتژیک خود است. ذخیره این انبارها، می‌بایست تا ۱۲ سال دیگر، به حدود یک میلیارد بشکه برسد.