غیبت طولانی ایران در جشنواره‌ی فیلم کوتاه اوبرهاوزن
۱۳۹۲ اردیبهشت ۱۴, شنبه
جشنواره‌ی فیلم‌های کوتاه اوبرهاوزن، از روز ۲ ماه مه (۱۲ اردیبهشت) بدون حضور ایران کار خود را آغاز کرد. این جشنواره نه تنها قدیمی‌ترین فستیوال فیلم کوتاه جهان است، بلکه از پیشتازترین آن‌ها هم به شمار می‌رود.
بسیاری از کارگردانان نام‌آشنای سینما شکل گیری درک هنری خود را مدیون حضور در این جشنواره می‌دانند. رومن پولانسکی، از جمله، شرکت در این فستیوال را "یکی از مهم‌ترین مراحل تکامل هنری" خود به عنوان کارگردان می‌داند. سینماگر پرآوازه‌ی آلمانی، ویم وندرز، نیز در باره‌ی تاثیر این فستیوال بر زندگی هنری خود می‌گوید: «من در دوران جوانی هر سال در انتظار شروع این جشنواره بودم و سال‌های متمادی به‌خاطر دیدن تازه‌ترین فیلم‌های کوتاه به اوبرهاوزن می‌رفتم. تجربه‌های من از این روزها، در تصمیم من برای کارگردان شدن، نقش مهمی بازی کرده‌اند.» اهمیت این جشنواره‌ی راه‌گشا در چند دهه‌ی گذشته، به دلیل بازتاباندن تازه‌ترین نوآوری‌ها و ابتکارات این ژانر که در بخش‌های مختلف تکاملی سریع و گونه‌گون را تجربه کرده است، بیشتر شده است.
راز موفقیت
فیلم‌های تجربی در اشکال و سبک‌های گوناگون، در جشنواره فیلم‌های کوتاه اوبرهاوزن، جایگاه ویژه‌ای دارند. نوآوری و داشتن زبان تصویری مستقل، از معیارهای اصلی گزینش فیلم‌ها است. در این کارهای کوتاه، همه گونه تجربه‌اندوزی از نظر شکلی، محتوایی، زیبایی‌شناختی، قابل فهم بودن یا نبودن، مجاز است. دست‌اندرکاران جشنواره‌ی اوبرهاوزن، به ویژه در پی کشف آثاری هستند که قوانین زیبایی‌شناختی رایج را زیر پا می‌گذارند و بیان تصویری خود را در ورای مرزهای قراردادی جستجو می‌کنند. نمایش نوآوری، راز موفقیت این جشنواره است.
اهدای جایزه‌‌ای مستقل به "ویدئو کلیپ برتر در بخش موزیک" که به پاگیری این ژانر کمک کرد، یکی از این نوآوری‌های بحث‌برانگیز بود: اغلب دست اندرکاران و منقدان فیلم کوتاه با این ابتکار که ۱۵ سال پیش به مرحله‌ی اجرا درآمد، مخالف بودند. اینان استدلال می‌کردند که فیلم‌های کوتاه ویدئویی در بخش موزیک، بیشتر به نیازهای بازار پاسخ می‌دهد و هدف فروش این و آن آلبوم را دنبال می‌کند تا ارضای حس زیبایی‌شناختی هنردوستان را. به نظر این گروه، ترویج و تقویت این ژانر می‌توانست به "بهره‌برداری‌های سوء از کارهای تجربی" بیانجامد. مدیر هنری فستیوال، لارس هنریک گاس Gass Lars Henrik، پس از ۱۵ سال در این رابطه می‌گوید: «آرشیو ما نشان می‌دهد که این ارزیابی درست نبود و ما حالا تاریخچه‌ی بی‌نظیری از فیلم‌های کوتاه ویدئویی در رشته‌ی موزیک گرد آورده‌ایم.»
برنامه‌ی جشنواره
جشنواره‌ی اوبرهاوزن امسال نیز ۴ بخش رقابتی دارد که شامل فیلم‌های تجربی بین‌المللی، فیلم‌های آلمانی، فیلم‌های کودکان و نوجوانان و فیلم‌های کوتاهی که در ایالت نوردراین‌وستفالن تولید شده‌اند، می‌شود. در بخش مسابقه‌ی بین‌المللی، کارهایی شرکت دارند که کمتر از ۳۵ دقیقه به طول می‌انجامند و در سال ۲۰۱۲ ساخته شده‌اند. به‌طورکلی، ۴۵۰ فیلم به نمایش در می‌آید. این فیلم‌ها از میان ۶۷۰۰ کار ارسال‌شده به فستیوال برگزیده شده‌اند.
در بخش مسابقه‌ی بین‌المللی، گذشته از کشورهای اروپایی ـ آمریکایی که همواره در این جشنواره شرکت داشته‌اند، کارهایی از هند، اسرائیل، ترکیه، مراکش، آفریقای جنوبی و ویتنام نیز به نمایش در می‌آید. برای نخستین بار یک فیلم محصول مشترک مصر و هند با عنوان "کافه رگولر" نیز نشان داده می‌شود. ایران در این دوره، فیلمی ارائه نداده است.
جوایز و بحث‌های راه‌گشا
جایزه‌ی اصلی در بخش مسابقه‌ی بین‌المللی، ۷ هزار و ۵۰۰ یورو و در بخش مسابقه‌ی فیلم‌های کوتاه آلمانی، ۵ هزار یورو است. از آن گذشته کانال تلویزیونی "آرته"، ۲ هزار و ۵۰۰ یورو به بهترین فیلم کوتاه اروپایی جایزه می‌دهد. به‌طور کلی، حدود ۴۰ هزار یورو برای قدردانی از سازندگان فیلم‌های کوتاه در بخش‌های گوناگون در اختیار گردانندگان جشنواره گذاشته شده است.
در کنار بخش مسابقه، بحث‌ها و گفت‌وگوهایی که در باره‌ی ژانرهای مختلف فیلم کوتاه در جلسات گوناگون این فستیوال برگزار می‌شود، از مهم‌ترین رویدادهای آن است. ژانرهایی از فیلم‌های کوتاه چون فیلم‌های تبلیغاتی و علمی موضوع اصلی امسال این جشنواره هستند. این ژانرها، فراتر از جنبه‌های زیبایی‌شناختی خود عمل می‌کنند و اغلب در بحث‌های فنی‌آوری‌های نوین علمی و رابطه‌ی هنر با پدیده‌های دیگر اجتماعی مطرح می‌شوند.
جشنواره‌ی فیلم کوتاه اوبرهاوزن، تا روز ۷ ماه مه (۱۶ اردیبهشت) ادامه دارد.