”فدراليسم اصلى تخطى ناپذير در قانون اساسى عراق”
۱۳۸۴ مرداد ۲۴, دوشنبه
مصاحبه: مريم انصارى
دویچه وله: آقای مهتدی امروز مجمع تشخیص عراق جلسه ای تشکیل می دهد برای طرح قانون اساسی جدید. فکر می کنید با وجود اختلاف نظرهای شدیدی که درمیان گروههای مختلف سیاسی عراق وجود دارد این اجلاس به نتیجه ای خواهد رسید؟
صلاح الدین مهتدی: مشکل است آدم قبول بکند که اینکار دشوار همین امروز تمام بشود. برای اینکه نقطه نظرها خیلی از همدیگر دور است.
دویچه وله: اختلافاتی که به آنها اشاره می کنید حول چه مسایلی هستند؟
صلاح الدین مهتدی: در مورد حدود جغرافیایی کردستان و همچنین در مورد تقسیم ثروت و منابع زیرزمینی هر منطقه، در مورد وضع پیشمرگان کردستان که کردها اصرار دارند تابع حکومت کردستان باشند و نه تابع حکومت مرکزی و همچنین درباره ی این مسئله که شیعیان می خواهند اسمی از تقدس یا قانونی بودن موقعیت مرجع شعیه در قانون اساسی ذکر بشود، و با این مسئله هم کردها و هم عربهای سنی مخالفند و همچنین موقعیت قانونی به مرجعیت بدهند که این نوعی تقلید از ولایت فقیه تلقی می شود. همه ی اینها مشکلاتی ست که من نمی دانم آیا می توانند همین امروز برای همه ی شان راه حلی پیدا کنند.
دویچه وله: آیا چشم پوشی کردن از نام فدرال بر جمهوری آینده ی عراق می تواند در عین حال صرفنظر کردن از خواست فدرالیسم از سوی کردها باشد؟
صلاح الدین مهتدی: گذشت کردها از تقاضای فدرالیسم غیرممکن است. تمام احزاب کرد که چنین گذشتی بکنند، باور کنید که بسرعت و بسهولت سرنگون خواهند شد. افکار عمومی چنین وضعی را مطلقا تحمل نخواهد کرد. این تنها دستاورد بزرگی ست که بعد از سقوط صدام نصیب کردها شده است. بعلاوه از سوی دیگر شیعیان هم مایلند که فدرالیسم در عراق برقرار بشود. چون امیدوارند که مناطق شیعه نشین در وسط و جنوب عراق بخش مهمی از این فدرالیسم را تشکیل بدهند. اسم دولت ممکن است که دولت فدرال یا دولت اسلامی نباشد، منتها محتوای فدرالیسم بصورت موادی در قانون اساسی باید گنجانیده بشود از طرف کردها.
دویچه وله: آیا شیعیان عراق قادر هستند حقوق ویژه ای را در قانون اساسی این کشور برای خودشان بگنجانند؟
صلاح الدین مهتدی: طبق انتخاباتی که صورت گرفت نشان دادند که بهرحال اکثریت دارند. هرچند آن اکثریت قوی و مطلقی را که قبلا ادعا می کردند نتوانستند بدست بیاورند، ولی بهرحال دارای اکثریت هستند. بنابراین، من بعید نمی دانم که آنها حقوق ويژه ای برای خودشان بتوانند کسب کنند.
دویچه وله: ولی اگر قادر به اینکار باشند، آنوقت آقای مهتدی چشم انداز آینده ی عراق را چگونه می بینید؟
صلاح الدین مهتدی: این حقوق ويژه عراق را بصورت ناامنی و عدم استقرار دائمی سوق خواهد داد.کردها، اعراب سنی و در ورای مرزها و کشورهای عربی و ترکیه همه با این امر به مخالفت برخواهند خاست. بنابراین، من فکر می کنم در آینده ما شاهد ناامنی و عدم استقرار در عراق خواهیم بود، اگر قرار باشد بنوعی حقوق ويژه ای در سرتاسر عراق به شیعیان داده بشود. منتها، اگر بخواهند در ایالتهای شیعه نشین منطقه ی فدرالی خودشان را داشته باشند، به نظر من هم راه حل معقولی ست، هم ممکن است و طرفهای مختلف می توانند آنرا بپذیرند.