فروش جت‌هاى جنگى آمريكا به هند و پاكستان
۱۳۸۴ فروردین ۱۳, شنبه
در حاليكه تنها ۱۶ ماه از آخرين مناقشه دو كشور هند و پاكستان بر سر مسئله كشمير ميگذرد، فروش جت‌هاى جنگى آمريكايى به اين دو كشور، نگرانى جهانيان را از بالاگرفتن دوباره مناقشات برانگيخته است.
هنوز زمان زيادى از مخالفت آمريكا با لغو تحريم تسليحاتى چين نمى‌گذرد كه حاكمان اين كشور خود به تسليح دو كشور هند و پاكستان ميپردازند.
جرج‌دبليو‌بوش در پايان ماه مارس سال جارى اجازه فروش جت‌هاى جنگى آمريكايى به هند و پاكستان را صادر كرد. ماجرا اين گونه آغاز شد كه به گفته بوش، آمريكا براى تقدير از خدمات ”پرويز‌مشرف“ رييس‌جمهور پاكستان در مبارزه با تروريسم در ابتدا با فروش جت‌هاى جنگى به اين كشور موافقت كرد. بدنبال واكنش منفى ”مانموهان سينگ“ نخست‌وزير هند، دولتمردان آمريكا بسرعت در جستجوى چاره برآمدند و چاره اين بود كه هند نيز در صورت تمايل مى‌تواند از تسليحاتى مشابه بهره‌مند شود.
اين تصميم آمريكا واكنش‌هاى متفاوتى را در ميان منتقدان باعث شد. در حالى كه”دانا ديلون“ Dana Dillon از موسسه ”هريتاژ“Heritage كه نزديك به حزب جمهوريخواه است تصميم مزبور را مثبت، ثبات‌دهنده به منطقه و تقويت‌كننده صلح بين هند و پاكستان مى‌داند. منتقدان ديگر همچون ”حسين‌حقانى“ از موسسه ”كارنگى“ Carnegie واشنگتن نظرى كاملا متفاوت دارند. وى با اعتقاد به تاثير منفى فروش اين سلاح‌ها در مناقشه كشمير مى‌گويد:”سه دليل براى اخذ اين تصميم وجود دارد. نخست: تقدير از ژنرال مشرف، دوم: فعال كردن و بوجود آوردن قراردهاى سود‌آور جديد براى صنايع تسليحاتى آمريكا و سوم: سياست خارجى سنتى آمريكا در ارجح دانستن منافع كوتاه‌مدت بر منافع بلند‌مدت“.
اما آنچه كه براى بوش درجه اول اهميت را داراست، منافع اقتصادى است. هر جت جنگى ”اف ۱۶“ ۳۵ ميليون دلار ارزش دارد. درآمد حاصل از فروش ۱۵۰ فروند از اين جت‌ها بالغ بر پنج ميليارد و ۲۵ ميليون دلار است. از آن جايى كه از اين جت‌ها مى‌توان هم در حمله و هم در دفاع استفاده كرد، خريد آنها موجب نياز به خريد ديگر سلاح‌ها از جمله سلاح اتمى مى‌شود. به گفته ”دانا ديلون“:”جت‌هاى جنگى ”اف ۱۶“ داراى سكويى براى استفاده از سلاح‌هاى مختلف هستند. مثلا مى‌توان بر روى آنها از سيستم دفاع ضد هوايى استفاده كرد. به همين دليل، اين كه چه سيستم تسليحاتى همراه با جت‌هاى مزبور به اين دو كشور فروخته مى‌شوند نيز اهميت دارد“.
با توجه به فقر دامن‌گير هر دو كشور هند و پاكستان و نحوه حكومت پرويز مشرف بر پاكستان، فروش تسليحات مزبور در اين شرايط تعجب‌آور است. جهانيان هنوز هم مسئله خشم‌برانگيز فروش طرح‌هاى هسته‌اى از جانب پاكستان به ليبى و كره شمالى را از ياد نبرده‌اند. ۴۰ درصد مردم پاكستان بيسوادند و درآمد سرانه اين كشور بالغ بر ۲۱۰۰ دلار آمريكا براى هر نفر است. در حالى كه بخش وسيعى از مردم پاكستان در امور تربيتى و بهداشت و درمان از هيچ‌گونه حقى برخوردار نيستند، ۴۰ درصد بودجه اين كشور صرف امور نظامى مى‌شود. با اين اوصاف جاى هيچ تعجبى باقى نمى‌ماند اگر اين كشور جايگاه مناسبى براى پرورش تروريسم است و سرانجام اينكه سخن گفتن از پيروزى در مبارزه با تروريسم در اين كشور بى‌معناست.