فشار به دولت بوش براى مذاکره مستقيم بازهم افزايش مى‌يابد
۱۳۸۵ خرداد ۹, سه‌شنبه
گروهى از تحليل‌گران نزديک به کابينه بوش دليل واقعى را اين مى‌دانند که مذاکره مستقيم به معنى به رسميت شناختن مشروعيت رژيم ايران است و اين همان چيزى است که محافظه‌کاران داخل کابينه نمى‌خواهند بپذيرند. اما اکنون بخشى از حزب حاکم به خاطر مشکلات نظامى آمريکا در منطقه و نفوذ روز افزون ايران در عراق، و افزايش وجهه محمود احمدى‌نژاد در کشورهاى اسلامى، منفعت آمريکا را در گرو مذاکرات مستقيم دو کشور مى‌بينند.
اکنون مدت زيادى است که اعضاى سرشناس حزب دموکرات، که حزب مخالف کابينه بوش است، هم‌صدا با کسانى نظير کوفى عنان و محمد البرادعى رئيس سازمان بين المللى انرژى اتمى اصرار دارند که مذاکره مستقيم با ايران به سود تنش‌زدايى و امنيت است. حال، از داخل خود حزب جورج بوش نيز فشارها بر او براى همين منظور بيشتر مى‌شود.
علاوه بر جمهورى‌خواهان سرشناسى چون هنرى کيسيجر، سناتور ريچارد لوگر رئيس کميته روابط خارجى در سنا، و سناتور چاک هگل، بنا به نوشته روزنامه «لوس آنجلس تايمز» (۲۷ مه)، تلاش‌هاى محرمانه ديگرى نيز توسط سران حزب جمهورى خواه آغاز شده که پشت پرده سعى دارند سياست کاخ سفيد را در قبال ايران از حالت بحرانى به در آورند.
در روزهاى اخير خانم کاندوليزا رايس وزير امور خارجه آمريکا و «اليوت ابرامز» سرپرست سياست ايران در «شوراى امنيت ملی» ملاقات‌هايى پشت پرده با رهبران حزب خودشان داشته‌اند تا ديپلماسى با ايران را مورد بحث قرار دهند. يکى از چهره‌هاى مهم سياست خارجى در حزب جمهورى خواه به لوس آنجلس تايمز گفته است: «دولت بوش به تدريج و با اکراه دارد به سمت سياست درست [مذاکره] حرکت مى‌کند.»
روزنامه مهم ديگر آمريکا «فيلادلفيا انکوايرر» نيز مى‌نويسد (۲۸ مه)، «مذاکرات مستقيم ايران ـ آمريکا حتا اگر ثمرى هم ندهد بى‌شک به امتحان‌اش مى‌ارزد.» خبرنگار اين روزنامه که در ايران به سر مى‌برد به نقل از آقاى جواد وعيدى، معاون اموربين‌الملل شوراى عالى امنيت ملى ايران، مى‌نويسد اگر آمريکا ايران را به عنوان يک «نيروى منطقه‌ای» به رسميت بشناسد، ايران نيز در مورد امنيت عراق، افغانستان، لبنان و سوريه مى‌تواند به آمريکا کمک کند.
آقاى جواد وعيدى پيشنهاد مى‌کند همانطور که ريچارد نيکسون به چين سفر کرد و اين دشمن آمريکا را به عنوان «نيروى منطقه‌ای» به رسميت شناخت و در نتيجه آن سياست به نفع آمريکا تمام شد، هم اکنون نيز ضمانت‌هاى دوجانبه امنيتى همراه با پذيرش نقش محورى ايران در خاورميانه مى‌تواند به سود منافع آمريکا باشد.
روزنامه «نيويورک تايمز» نيز اين هفته در گزارش تحليلى ويژه‌اى در صفحه اول خود (۲۸ مه) تصوير مثبتى از محمود احمدى‌نژاد ترسيم کرد و نوشت براى نخستين بار در تاريخ بيست و هفت ساله جمهورى اسلامى، رئيس جمهور در داخل و خارج تصويرى مقتدر از خود ارائه داده که حتا مقام رهبرى را نيز در سياست جهانى تحت‌الشعاع خود قرارداده است.
بنا به تحليل نيويورک تايمز، در يک سيستم تئوکراتيک، براى نخستين بار زير رهبرى احمدى‌نژاد يک طبقه برگزيده سياسى جديد براى رهبرى آينده ايران در حال شکل‌گيرى است که روحانيان در آن کمتر نقش دارند. روزنامه نگار ايرانى آقاى محمود شمس‌الواعظين به خبرنگار نيويورک تايمز در تهران گفته است با وجود آنکه آقاى احمدى‌نژاد خود به شدت مذهبى است اما «دولت او سکولارترين دولت از زمان انقلاب تا اکنون است.»
تايمز مى‌نويسد اگر آمريکا در زمان رياست جمهورى محمد خاتمى با ايران مذاکره مى‌کرد تضمينى براى موفقيت آن وجود نداشت زيرا دولت خاتمى ضعيف بود، اما دولت محمود احمدى‌نژاد قوى و يک پارچه است و حمايت کامل مقام رهبرى را نيز دارد.
چهره‌هاى اپوزيسيون در آمريکا نسبت به مذاکرات مستقيم آمريکا و ايران نظر مساعدى ندارند. روزنامه «لوس آنجلس تايمز» به نقل از يکى از رهبران سرشناس اپوزيسيون رژيم ايران آقاى محسن سازگارا مى‌نويسد(۲۷ مه): «آمريکا بايد بسيار صريح و با موضع روشن به ايران بفهماند که حاضر به مذاکره نيست مگر اينکه پيش شرط‌هايى از سوى رژيم ايران پذيرفته شود، از جمله آزادى بيان، انتخابات آزاد، سنديکاهاى آزاد کارگرى و شرايطى ديگرى از اين زمره.»
يکى از اعضاى حزب جمهورى خواه به اين روزنامه گفته است چنانچه ما مذاکرات را شروع کنيم، اين کار را نخست بدون سرو صدا و از کانالهاى غير رسمى و بدون اعلام مطبوعاتى آغاز خواهيم کرد.
عبدى کلانترى، گزارشگر صداى آلمان در نيويورك