فینال جام جهانی فوتبال زنان: برزیل در برابر آلمان

روز یکشنبه، ۳۰ سپتامبر، در بازی نهایی جام جهانی فوتبال زنان، تیم‌های آلمان و برزیل در شهر شانگهای چین به مصاف هم می‌روند. در این بازی، که ساعت ۱۴ به وقت اروپای مرکزی آغاز می‌شود، آلمان باید از عنوان قهرمانی خود دفاع کند، ولی برزیل برای اولین بار است که مدعی قهرمانی جهان شده است.

یک رکورد تازه؟

تیم آلمان در ۲۰ روزی که پنجمین دوره‌ی جام جهانی فوتبال زنان در چین جریان داشته، با ۴ پیروزی و یک مساوی راه خود را به بازی فینال گشوده است. نکته قابل اعتنا تا به اینجا این است که در هیچکدام از این بازی‌ها تیم‌های رقیب نتوانسته‌اند دروازه‌ی آلمان را بگشایند. به این ترتیب اگر در بازی فینال هم گلی وارد دروازه آلمان نشود، دروازه‌بان این تیم، خانم نادینه آنگرر، به لحاظ زمانی رکورددار گل‌نخوردن در طول یک بازی بین‌المللی فوتبال خواهد شد. صاحب این رکورد در حال حاضر آقای والتر زنگا از ایتالیاست که در جام جهانی فوتبال در سال ۱۹۹۰ ، ۵۱۷ دقیقه متوالی مانع از آن شد که دروازه تیمش فروریزد.

خانم آنگرر در مصاحبه‌ای با شبکه اول تلویزیون آلمان گفته است که گشوده‌نشدن دروازه‌ی آلمان تنها مدیون تلاش‌های او نیست، بلکه دستاورد مجموعه تیم است: « در تیم ما هر ۱۱ بازیکن مسئول دفاع از دروازه هستند. البته در برابر برزیل هم چه بهتر که گلی نخوریم، ولی اگر نهایتاَ بازی با نتیجه ۳ به ۲ هم به نفع ما تمام شود، من ناراضی نخواهم بود.»

خانم سیلویا ناید، مربی تیم آلمان نیز در آخرین کنفرانس مطبوعاتی قبل از بازی فینال گفت که اصلاَ به شکست تیمش فکر نمی‌کند. او با ستایش از همه بازیکنان، کمک‌مربی‌ها، پزشکان و مدیر اجرایی تیم افزود که گروهش تا کنون توان و کارآیی بالایی را به نمایش گذاشته است و از این بابت نمی‌توان مفتتخر نبود، هر نتیجه‌ای هم که در فینال به دست آید تغییری در این واقعیت نمی‌دهد.

راهی که پیموده شد

ظاهراَ نتیجه بازی یکشنبه در تدارک استقبال گسترده‌ای که قرار است روز دوشنبه در آلمان از تیم فوتبال زنان به هنگام بازگشتش از چین به عمل آید نیز تغییری نخواهد داد. این تیم چه بر سکوی اول بایستد و چه نایب قهرمان جهان شود، در فرانکفورت با استقبال وسیع فوتبال‌دوستان و اهالی مواجه خواهد شد و از بالکون شهرداری این شهر با مستقبلین به جشن و پایکوبی خواهد پرداخت. سال ۲۰۰۳ در همین محل بیش از ۱۰ هزار نفر با استقبال از تیم فوتبال زنان آلمان، پیروزی آن در جام جهانی آن سال را ارج نهادند.

ورود تیم آلمان به فینال زمانی قطعی شد که این تیم در بازی یک چهارم نهایی با نتیجه ۳ بر صفر از سد کره شمالی گذشت و در نیمه‌ نهایی نیز با نتیجه‌ای مشابه از سد نروژ عبور کرد.

تیم برزیل پس از آن امکان ورود به فینال جام جهانی فوتبال زنان را یافت که رقیب خود از آمریکا را با نتیجه ۴ بر صفر مغلوب کرد. این اولین شکست تیم آمریکا در ۵۰ بازی‌ی بود که در سه سال گذشته انجام داده است. پیش از این، تیم برزیل یک بار در بازی‌های المپیک ۲۰۰۴ و پیش از آن هم در بازی‌های جام جهانی فوتبال زنان در سال ۱۹۹۹ مغلوب تیم آمریکا شده بود.

از ممنوعیت‌ها تا موفقیت‌ها

در آلمان تا سال ۳۷ سال پیش، فدراسیون فوتبال آلمان (DFB) فوتبال زنان را ممنوع می‌دانست. با لغو این ممنوعیت در سال ۱۹۷۰ فوتبال زنان برای رشد و گسترش دیگر با مانع حقوقی و قانونی روبرو نبود، اما تا مدت‌ها فضای مردسالارانه حاکم بر نهادهای مسئول، فوتبال زنان را امری لوکس و جنبی به حساب می‌آورد و برخوردی از سر بی‌اعتنایی به آن داشت. سرانجام سال ۱۹۸۲ تیم ملی فوتبال زنان آلمان به وجود آمد و ۸ سال بعد نیز بوندس لیگای فوتبال زنان شکل گرفت که تیم‌های مناطق مختلف آلمان عضو آن شدند.

تیم فوتبال زنان آلمان تا کنون ۶ عنوان قهرمانی را در اروپا از آن خود کرده و در دور قبلی جام جهانی صدر نشین جهان شده است.

بسیاری از کارشناسان فوتبال موفقیت‌های فوتبال زنان آلمان در طول ۲۰ سال گذشته را در قیاس با ۱۰۰ سالی که مردان این عرصه را انحصاراَ در اختیار خود داشته‌اند قابل اعتنا می‌دانند. با این همه هنوز هم فوتبال زنان به جز در ایام بازی‌های اروپایی و بین‌المللی کمتر توجه‌برانگیز بوده و رسانه‌ها توجه چندانی به آن نداده‌اند. پیروزی‌های اخیر تیم ملی فوتبال آلمان اما به نحو محسوسی این فضا را دستخوش تغییر کرده است.

چگونه ورق در برزیل برگشت؟

در برزیل نیزپیروزی بی‌سابقه تیم فوتبال زنان به تحولی مشهود در ذهنیت‌ و رویکرد اهالی به این رشته ورزشی منجر شده است. این تحول البته آغازش به ماه جولای گذشته برمی‌گردد که تیم برزیل در در بازی‌های قاره‌ی آمریکا نیز، به مقام قهرمانی رسید.

در برزیل که تیم فوتبال مردانش در قهرمانی جهان رکورددار است، فوتبال زنان در فاصله‌ی ۱۹۶۵ تا ۱۹۸۲ توسط رژیم نظامی حاکم ممنوع شده بود. بعد از این دوران نیز ، و حتی تا همین حالا هم ، کار زنان و دخترانی که ‌خواسته‌اند به طور جدی فوتبال بازی کنند آسان نبوده است. آنها اغلب باید در محیط‌هایی با حداقل امکانات و معمولاَ دور از انظار عمومی توپ بزنند و پیوسته هم با اوصافی مانند "همجنس‌گرا" و "ضعیفه‌های نفرت‌انگیز" روبرو باشند.

اوج و گسترش فوتبال زنان در برزیل در حال حاضر را بیش از همه باید مدیون تلاش و پیگیری شماری از دختران زاغه‌نشین دانست. آنها با دیدن زندگی مرفه‌ مارتا، هموطن فوتبالیستشان در سوئد که ماهی ۴۵۰۰۰ دلار حقوق دریافت می‌کند توپ‌زدن در زمین فوتبال و حرفه‌ای‌شدن در این عرصه را راهی برای خروج خود از نکبت زندگی در زاغه‌ها یافته‌اند. مارتا هم اینک به چهره شاخص تیم ملی فوتبال زنان برزیل بدل شده و در بازی‌های چین به عنوان فوتبالیستی قدر و با تکنیک به میدان آمده است.

در این میان، پیروزی‌های پیاپی تیم ملی فوتبال برزیل این ورزش را در میان سایر اقشار نیز کم و بیش محبوب کرده است. کم نیستند خانواده‌هایی که در هفته‌های اخیر بر خلاف سابق، به راحتی به دخترانشان اجازه می‌دهند که به تیم‌های فوتبال زنان بپیوندند.

در سطح رسمی نیز اتحادیه ملی فوتبال برزیل اعلام کرده است که بازی‌های متفاوتی را میان تیم‌های فوتبال زنان از مناطق مختلف کشور به راه خواهد انداخت.