كتابخانه ها، گنجينه هاى فرهنگى

حداقل دو نويسنده بزرگ قرن بيستم كتابخانه را به عنوان موضوع كتاب خود انتخاب كرده اند.Umberto Eco و Gerog Luis . در كتاب » بنام گل سرخ« اثر Umberto Eco كه يك رمان تاريخى _ جنايى است به قدرت تفكر و دانشى كه در يك كتابخانه متمركز شده است، پرداخته شده و در كتاب » كتابخانه بابل« اثر Luis نظم جهان كتاب ها با نظم جهان واقعى و ابدى بودن آن مقايسه شده است. كتابدار كتابخانه بزرگ علمى دانشگاه هاروارد، Mathew Bettles ، كه با ۱۴ ميليون نسخه كتاب بزرگترين كتابخانه علمى جهان است، در اين باره كتابى نوشته است.

در كتاب او به نام جهان كتاب ها فقط تاريخ كتابخانه هاى جهان بازگو نمى شود، بلكه او در مجموعه اى از مقالات رابطه انسان، كتاب و كتابخانه را به رشته تحرير در مى آورد. براى Mathew Bettles زمانى جالب توجه است كه خواننده و يا نويسنده و كتابدار معنى واقعى كتابخانه را مورد سوال قرار مى دهد. سوالاتى از اين قبيل كه چرا زمامداران يونان قديم كتابخانه ها را اينقدر ارج مى نهادند و نوشته ها را روى طومارهاى خيزران جمع آورى كرده و در گنجينه هاى خود نگهدارى مى كردند ؟ و يا بر عكس چرا براى غارتگران اسپانيايى در امريكاى جنوبى و يا حكومت نازى ها در آلمان و يا ديگر حكومت هاى ديكتاتورى در جهان كتاب ها اينقدر خطرناك بوده و يا هستند كه مى بايست به آتش كشيده شوند.

در كتابخانه بزرگ اسكندريه كتاب ها را جمع آورى مى كردند زيرا معتقد بودند كه دانش منبع و كالايى است كه به دلخواه حكومت ها مى تواند مورد بهره بردارى قرار گيرد. ديگران به عكس سعى در نابودى اين گنج داشتند زيرا آن را خطرى براى افشاى حكومت متجاوز خويش مى ديدند.

كتاب Bettles در خواننده كنجكاوى و لذت ايجاد مى كند و او را به جهان هاى دور مى كشاند، از طومارهاى دست نوشته يونانى و مصرى تا سفال نوشته هاى جمع آورى شده درحوزه تمدن هاى اسلامى و يا به اطلاعات الكتريكى جمع آورى شده در كتابخانه هاى مدرن امروزى. براى او هر نوع رده بندى كتاب ها نوعى به نظم كشيدن تازه جهان است. او در كتابش به كتابخانه هايى مى پردازد كه در طول تاريخ به آتش كشيده شده اند و از جمله آخرين آنها نابودى كتابخانه ملى بوسنى ها در سارايوو توسط صرب هاى بوسنى است.

مسئله اى كه در بسيارى از دوستداران كتاب ايجاد ترس و دلهره مى كند رواج روزافزون داده هاى كامپيوترى در كتابخانه هاست. آنها هر روز بيشتر به آرشيو اطلاعات الكتريكى تبديل مى شوند. Battles اين مسئله را نگران كننده نمى بيند. او مى گويد در طوفان اطلاعاتى امروزى به همان اندازه مى توان به يك موضوع جالب برخورد كه در دنياى واقعى كتاب ها.