كنفرانس رم در باره نقش ايران در خاورميانه

کنفرانس "گسترش نقش ایران" که از روز جمعه ۹ فوریه کار خود را با حضور خبرنگاران و مدعوین در رم پایتخت ایتالیا آغاز کرده بود روز گذشته پشت درهای بسته به کار خود پایان داد. نقش ایران در منطقه ، سیاست‌های بین‌الملل و روابط این کشور با اروپا ، آمریکا، روسیه و دنیای عرب، همچنین مسئله انرژی اتمی و انتخابات اخیر ریاست جمهوری در ایران از جمله سرفصل هایی بودند که توسط سخنرانان در این کنفرانس به آنها پرداخته شد.

در پایان روز اول، جولیانو آماتو وزیر کشور ایتالیا که برای جمع بندی و نتیجه گیری به این کنفرانس آمده بود ضمن انتقاد از دولت ایران برای عدم حضور استادانی که از ایران برای شرکت در این کنفرانس دعوت شده بودند ، گفت:" بعضی از رفتارهای دولت از جمله اجبار اساتید دانشگاه به عبور از فیلترهای دولتی برای شرکت در سمینارها و کنفرانس‌های بین المللی برای ما قابل درک نیست." او همچنین ایران را غربی‌ترین کشور در منطقه خواند و ابراز نگرانی کرد که در حال حاضر ایران در مسیر خطرناکی گام بر می‌دارد.

دکتر عباس میلانی مدیر مرکز مطالعات ایران در دانشگاه استنفورد آمریکا یکی از سخنرانان و همچنین گردانندگان این کنفرانس ضمن اشاره به اختلافات داخلی در دولت ایران بر سر مساله اتمی به رادیو صدای آلمان گفت که صحبت ها و تهدیدات اخیر جورج بوش تنها به نفع دولت احمدی نژاد است و "یک اقلیتی در واشنگتن و یک اقلیتی در تهران می‌خواهند جنگ ایجاد شود برای اینکه به گمان هر دو این اقلیت‌ها که زیر ضرب هستند .یعنی محبوبیت آقای احمدی‌نژاد رو به کاهش است. محبوبیت آقای بوش کاهش پیدا کرده است. هر دو احساس می‌کنند دورانشان دارد به پایان می‌رسد. درحال حاضر با توجه به فضای متشنجی که بین هر دو اقلیت وجود دارد این امکان هست که یکی قدمی بردارد و نزاع و درگیری بین ایران و آمریکا به وجود بیاید که به نظر من هم برای ایران فاجعه است هم برای آمریکا."

از سوی دیگر"کریم سجادپور" تحلیل‌گر موسسه بین‌المللی بحران (International Crisis Group) و یکی دیگر از سخنرانان کنفرانس به بررسی بحران حاضر بر سر مسئله اتمی پرداخت. او شیوه برخورد با این مساله را این گونه ارزیابی می‌کند: " من فکر می‌کنم اگر راه حلی برای مساله هسته‌ای وجود داشته باشد تنها از طریق گفتگو میسر است و راه حل نظامی نه به نفع ایران است و نه به نفع آمریکا. همچنین معتقدم هر تغییر که بخواهد در ایران اتفاق بیفتد باید تدریجی باشد و تغییرات ناگهانی نمی‌تواند در جهت یک سیستم دمکراتیک و آزاد موثر واقع شود. به نظرمن اکنون برای تصمیم گیرندگان در حکومت ایران، اتخاذ تصمیم در پرونده هسته‌ای و یا مذاکره با آمریکا دشوار است چون درهر حال آنها نسبت به این قضیه بدگمان هستند."

او معتقد است اگر آمریکا بخواهد با ایران گفتگو کند و یا از طرفی دیگر بخواهد ایران را منزوی کند، ایران هر دو برخورد را به عنوان بهانه یا مقدمه‌ای برای براندازی حکومت تفسیر می‌کند :"بنابراین اتخاذ تصمیم برای حکومت ایران بسیار دشوار است چون آنها نسبت به تنش در روابط ایران با غرب و به خصوص آمریکا بسیار بدگمان هستند."

دکتر میلانی افزایش تعداد چنین کنفرانس‌هایی در خارج از ایران را بسیار مثبت و مفید ارزیابی می‌کند و بر این باور است که: "هرچه جامعه غرب پیچیدگی ایران را بشناسد وبداند که چقدر بین مردم ایران و حکومت و بین جناح های مختلف در ایران شکاف‌های جدی وجود دارد، احتمال این که در سیاست‌هایش خطایی انجام دهد کمتر می‌شود. اگر دنیای غرب پیچیدگی جامعه ایران را بفهمد امکان اینکه سیاستی متناسب با آن اتخاذ کند بیشتر است."

او معتقد است مهم‌ترین خطاهای سیاسی بین دو طرف زمانی صورت می‌گیرد که یک طرف دیگری را بسیار ساده و یا یک بعدی فرض می‌کند: " این مسئله همان قدر در احمدی نژاد و حامیانش وجود دارد که آمریکا و غرب را خیلی ساده انگارانه می‌نگرند و از این سو هم هستند کسانی که ایران را مانند نگاهی که احمدی نژاد به غرب دارد بسیار ساده می‌بینند. من امیدوارم این کنفرانس‌ها باعث شود این ساده انگاری برطرف شود."

مريم افشنگ – رم