كيسه هوا، مخصوص عابران پياده
۱۳۸۵ دی ۳, یکشنبه
در ميان مصدومين حوادث رانندگى عابران پياده گروهى هستند كه بيشتر از سايرين در معرض خطرند. در حاليكه هنگام تصادف كمربند ايمنى و كيسه‌هاى هوا ايمنى سرنشينان اتومبيل را تا درصد بالايى تضمين مى‌كنند، عابران پياده به هوا پرتاب مى‌شوند و اغلب با سر روى كاپوت ماشين يا زمين فرود مى‌آيند. تنها در اتحاديه اروپا سالانه نزديك به پنجاه هزار عابر پياده در اثر تصادف جان خود را از دست مى‌دهند، اين آمار بدون در نظر گرفتن مصدومينى است كه دچار ضربه مغزى و يا آسيب‌هاى شديد بدنى شده‌اند. بالا بردن ضريب ايمنى عابران پياده يكى از برنامه‌هاى مطرح اتحاديه اروپاست.
اتحاديه اروپا درصدد است ظرف سه سال آينده يعنى تا سال ۲۰۱۰ ميلادى ميزان مرگ و مير ناشى از تصادف عابران پياده را با اجراى طرح ”امنيت عابران پياده“ به نصف كاهش دهد. از اكتبر سال گذشته ميلادى مرحله اول اين طرح به اجرا درآمده است. در اين مرحله تمامى كارخانه‌هاى خودرو سازى موظف شده‌اند اتومبيل‌هاى توليد كنند كه سپر بزرگترى دارند. اين سپر بزرگتر كه پايين‌تر از سپرهاى معمولى قرار مى‌گيرد شدت برخورد اتومبيل با افراد پياده را تا حد زيادى كاهش مى‌دهد. اتحاديه اروپا همچنين از توليد كنندگان خودرو خواسته است كيسه هواى مخصوص عابران پياده طراحى كند.
در حال حاضر طرح كيسه هواى مخصوص عابران پياده در مرحله تست است. در موسسه كنترل كيفى خودرو در شهر آخن آلمان در يك تصادف آزمايشى اتومبيل با سرعت چهل كيلومتر در ساعت به ماكت انسانى مى‌خورد. چهل كيلومتر در ساعت، ميانگين سرعتى است كه سر عابر پياده هنگام فرود به شيشه جلو ماشين برخورد مى‌كند. كيسه هواى مخصوص عابران پياده بايد مانع اين برخورد شود. ينز بونكرك Jens Bovenkerk مهندس خودروسازى مى‌گويد:”كيسه هوا را مى‌شود بين شيشه جلو و روى موتور جاسازى كرد. اينجا جايى است كه در صورت تصادف، عابر پياده فرود مى‌آيد.“
سنسورهاى آزاد كننده كيسه درون اتومبيل قرار مى‌گيرند. زمان تصادف قبل از فرود آمدن مصدوم معلق در هوا روى كاپوت ماشين، اين كيسه باز و با گاز مخصوصى پر مى‌شود و از برخورد مصدوم به كاپوت و شيشه جلويى اتومبيل جلوگيرى مى‌كند. سرعت فرود مصدوم در تصادفات شديد گاه به سيصدكيلومتر در ساعت مى‌رسد، سرعتى كه در جا جمجمه را خورد مى‌كند.
مدل‌هاى اوليه‌اى كه در مرحله تست هستند نقص‌هاى دارند كه بايد برطرف شوند. قبل از همه اينكه، اين كيسه هوا، فضاى جلوى اتومبيل را كاملأ مى‌پوشاند و ديد راننده را كور مى‌كنند. طرح‌هاى پيشنهادى جديد تا حدى اين نقص را برطرف كرده‌‌اند، به عنوال مثال كيسه‌هاى كه سوراخ‌هاى كوچك دارند و ميدان ديد راننده را كمى باز مى‌گذارند. اين طرحى است كه كارخانه اتومبيل سازى ژاپن، تويوتا طراحى كرده است. گذشته از مشكلات اوليه‌اى در طراحى كيسه‌هاى هواى مناسب و استاندارد وجود دارد مسئله اينجاست كه بسيارى از توليد كنندگان اتومبيل به اين طرح با ترديد نگاه مى‌كنند. ساخت و توليد انبوه اين كيسه‌ها هزينه قابل توجهى در پى خواهد داشت. بسيارى از اين توليدكنندگان كاپوت فعال را ترجيح مى‌دهند. ينز بونكرك كاپوت فعال را اينطور تعريف مى‌كند: ” پوشش موتور فعال يعنى اينكه كاپوت ماشين ثابت نيست و حالت فنر مانند دارد كه در صورت تصادف، شدت برخورد بدن عابر پياده با كاپوت ماشين كمتر مى‌شود.“
اما اين نوع پوشش‌هاى موتور مانع از برخورد سر مصدوم به شيشه جلويى اتوميبل نمى‌شوند. علت مرگ در هشتاد درصد اين نوع تصادفات، برخورد شديد سر مصدوم با شيشه جلويى ماشين است. البته كيسه هوا براى عابران پياده‌اى هم كه بعد از تصادف به هوا پرتاب مى‌شوند و به جاى كاپوت ماشين روى آسفالت فرود مى‌آيند فايده‌اى ندارد.
بونكرك: ”در هر حال باز هم عابران پياده بيشتر از سايرين در معرض خطرند. اما هدف اين برنامه در نهايت اين است كه آسيب ناشى از اين تصادفات تا جايى كه مقدور است كم شود.“
كارشناسان تخمين مى‌زنند كيسه‌هاى هواى مخصوص عابر پياده احتمال آسيب به ناحيه سر را تا نود درصد كمتر مى‌كند و جراحات بدنى دست كم به نصف مى‌رساند. بسيارى از كارخانه‌هاى ماشين سازى هنوز طرح اضافه كردن اين كيسه‌هاى هوا را نپذيرفته‌اند. ينز بونكرك مى‌گويد:” هرچند كه بسيارى از كارخانه‌هاى اتومبيل سازى در تبليغاتشان مدعى هستند كه امنيت عابران پياده را نظر گرفته‌اند اما حاضر به پرداخت هزينه بالا در اين زمنيه نيستند. بايد قوانينى تصويب شود كه توليد كنندگان موظف به اجراى آن باشند.“
كارشناسان تخمين مى‌زنند طرح كيسه هوا براى عابران پياده تا سه سال آينده در اروپا اجبارى خواهد شد.