لزوم عمل به جای حرف

از روز سوم سپتامبر در مادرید کنفرانسی از کشورهای امضاکننده کنوانسیون سازمان برای بیابان‌زداییبرگزار شده است. در این کنفرانس که ۱۱ روز به طول می‌کشد، نمایندگان کشورهای شرکت کننده برنامه عمل برای چگونگی مبارزه با تهدید گسترش بیابانها را در ده سال آینده بررسی می‌کنند.

به دلیل خاصی این کنفرانس که در حدود ۲۰۰ کشور عضو کنوانسیون سازمان ملل برای بیابان‌زدایی در آن شرکت دارند، در اسپانیا برگزار می‌شود: اسپانیا خود با مشکل زمینهای کویری دست به گریبان است و کریستینا ناربونا(Cristina Narbona) وزیر محیط زیست اسپانیا امیدوار است که این کنفرانس تحرکی به مبارزه علیه گسترش بیابانها بدهد.

ناربونا می‌گوید:

”در ده سال گذشته ما در درجه اول برای ایجاد نهادهای این کنوانسیون کار کردیم. اما این کافی نیست که یک کنوانسیون داشته باشیم و با ابزار محدود طرحهایی را حمایت کنیم. ما باید با گسترش بیابانها جدی‌تر مبارزه کنیم. این موضوع آنگونه که برخی‌ها تصور می‌کنند فقط مشکل کشورهای فقیر نیست و دلیل آنکه این کنوانسیون به نسبت دیگر کنوانسیونها کمتر پیشرفته است، همین تصور است.“

یک سوم زمینها در دنیا زمینهای مناطق خشک هستند و در معرض تهدید قرار دارند. بیش از همه آسیا، افریقا و امریکای لاتین و هم چنین اروپا در خطر هستند: بطور مثال در اسپانیا ۱۷ درصد زمینها کم و بیش متروک و بیابانی‌اند.و تعداد کسانی که گسترش بیابانها آنها را تهدید می‌کند روبه افزایش است.

گرگوآر د کالبرماتن (Gregoire de Kalbermatten) مدیر اجرایی کنفرانس در مورد خطری که خاصه آفریقا را تهدید می‌کند، چنین توضیح می‌دهد:

”در طی ده سال گذشته تعداد کسانی که در مناطق خشک زندگی می‌کنند، چهار برابر شده و از ۵۰۰ میلیون به حدود ۲ میلیارد رسیده است. چنانچه در افریقا وضع به همین منوال پیش رود تا سال ۲۰۲۵ سه چهارم مردم آنجا به ارسال کمک وابسته خواهند شد.“

او می‌گوید چنانچه ما این مشکل را در نظر نگیریم، مشکل افزایش یافته، مردم به مهاجرت رو آورده و بسوی اروپا می‌آیند. وزیر محیط زیست اسپانیا نیز به این نکته توجه دارد که هر هفته انسانها از افریقا با قایقهایی که مناسب دریا نیستند، خطر را به جان می‌خرند تا از فلاکت در میهن خود جان بدر ببرند.

گسترش بیابانها بر اثر استفاده نادرست و یا بی‌رویه از زمین و آب درمناطق خشک به وجود می‌آید. برای تغییر در این روند به غیر از توجه به عامل آب و هوایی باید وضعیت اقتصادی و اجتماعی نیز مورد توجه قرا گیرد و بایستی مردمی که در این مناطق زندگی می‌کنند در طرحهای مربوطه شرکت کنند. از این رو سازمان‌های غیردولتی نقش تعیین کننده دارند.

ناربونا وزیر محیط زیست اسپانیا می‌گوید:

”بیش از ۸۰۰ سازمان غیردولتی در این کنفرانس شرکت دارند. آنها نظرات خود را بیان می‌کنند و من تصور می‌کنم که در دوهفته آینده شرکت بسیار فعالی در روند کار خواهند داشت.“

ناربونا می‌خواهد که وضعیت مالی برای مبارزه با گسترش بیابانها را بهبود بخشد و از منابع دیگر سازمان ملل، بطور مثال از بودجه طرحهای حفاظت از آب وهوا، استفاده کند. زیرا چنانچه کسی مانع کویر شدن زمین شود، بطور فعال در خدمت حفظ آب و هواست. با گسترش مناطق خشک، گاز کربنیک در این مناطق جمع شده و چنانچه گیاهان نیز نابود شوند، تغییرات آب و هوایی به وجود می آید که به‌نوبه خود موجب حوادث غیر عادی آب و هوایی مانند ریزش باران‌‌های سیل آسا می‌شود که خطر فرسایش زمین‌های در مخاطره را افزایش می‌دهد و بدین ترتیب دور تسلسل باطلی بوجود می‌آید.

در پایان کنفرانس مادرید چارچوب‌های برنامه مبارزه با گسترش بیابانها طی ده سال آینده به تصویب خواهد رسید.

راینهارد اشپیگل‌هاور (Reinhard Spiegelhauer) / ش