لوله انتقال نفت قفقاز

سرزمينى كه بين درياى سياه و درياى خزر قرار دارد منطقه اى است حاصلخيز و كوهستانى كه در آن رودهاى كوچك ولى داراى آب زلال جارى است. اين ناحيه مدتى است كه بصورت صحنه منازعه اى سخت بر سر منابع مواد انرژى زا در آمده، زيرا از زير خاك آن دو لوله انتقال نفت و گاز بشكل دو نوار زيرزمينى ميگذرد كه نه تنها نفت و گاز منطقه درياى خزر را به بازارهاى اروپا ميرساند يا خواهد رساند، بلكه بصورت موضوع كشمكش بين دولتها و سازمانهاى حفظ محيط زيست در آمده است. يكى از اين دو لوله كه طويل ترين و گران ترين لوله نفتى دنيا است و در ماه مه گذشته راه اندازى شد،نفت باكو واقع در ساحل درياى خزر را به بندر جيهان تركيه در كنار درياى مديترانه ميرساند. توجه و علاقه فزاينده جهان غرب به ناحيه جنوب قفقاز براى حمل ماده مولد انرژى و پر ارزش نفت از منطقه خزر به اروپا باعث شده كه نقشه هاى وسيع براى رشد اقتصادى و امنيت و ثبات دراز مدت اين ناحيه طرح شود.

رايزن دولت گرجستان در امور انرژى،مهندس تيمورز گوجيتاشويلى در اين مورد ميگويد: «وقتى كه ما قرارداد احداث لوله را امضا ميكرديم آنرا طرحى سوق الجيشى تلقى ميكرديم. بهمين جهت شرايط آن براى ما خيلى مناسب نيست. آمريكا و سرمايه گذاران ديگر وقتى آمدند كه ما قراداد را امضا كرده بوديم.» لوله دومى كه طرح آن تكميل شده و مخصوص انتقال گاز است و صرفآ با علامت اختصارى SCP، حروف اول سه كلمه لوله نفتى جنوب قفقاز مشخص ميشود منطقه اى را كه در گذشته منتهى اليه جنوب اتحاد جماهير شوروى بود از نفت و گاز روسيه فعلى بى نياز خواهد كرد. در گذشته مسكو از وابستگى جوامع منطقه به مواد انرژى زاى خود بعنوان ابزار اعمال قدرت استفاده ميكرد. بهمين جهت امروزه جمهوريهاى گرجستان و آذربايجان در تكاپوى تأمين انرژى مورد نياز خود بدون احتياج به روسيه هستند.

گرجستان بجاى عوارض حمل و انتقال گاز بوسيله لوله اى كه از خاك اين كشور ميگذرد آنقدر گاز ارزان دريافت خواهد كرد كه باعث رونق اقتصادى درازمدت آن كشورخواهد شد. لوله گاز جديد با ظرفيتى معادل بيست هزار ميليارد متر مكعب در سال جزو لوله هاى عادى بشمار ميرود و گرجستان ۵ در صد از اين مقدار را بعنوان عوارض عبور گاز از خاك خود دريافت خواهد كرد كه كاملآ براى تأمين احتياجات اين كشور كافى است. بيشترين علاقه به گاز منطقه خزر را كشورهاى اروپاى شرقى و جنوب شرقى نشان ميدهند، ولى آلمان هم علاقه زياد به اين گاز دارد، زيرا يك سوم گازى كه در آلمان مصرف ميشود گاز روسيه است. حال براى كاهش نفوذ سياسى روسيه با استفاده از اين وابستگى به گاز آن كشور منابع جديد ضرورت فورى پيدا ميكند.