ماليات پرواز براى كاهش فقر جهانى
۱۳۸۴ اسفند ۱۲, جمعه
فيليپ دوست بلازى وزيرخارجه فرانسه، در يك مصاحبه راديوئى اعلام كرد كه برزيل، شيلى، نروژ، قبرس و ماداگاسكار از جمله كشورهائى هستند كه تاكنون دريافت ماليات بليت هواپيما را تصويب كرده‌اند. در فرانسه، مالياتى كه قرار است بر هر بليت بسته شود، متناسب با بعد مسافت و هزينه پرواز، بين يك تا ۴۰ يورو خواهد بود. فرانسه، از اين طريق مى‌تواند سالانه ۲۰۰ ميليون يورو بر بودجه كمك‌هاى عمرانى خود بيافزايد.
به گفته دوست بلازى، حدود سى كشور ديگر نيز، سرگرم بررسى روى اين نكته هستند كه چه منابع مالى ديگرى براى افزايش بودجه عمرانى كشورهاى فقير جهان وجود دارد. پاريس، روزهاى سه شنبه و چهارشنبه اين هفته، شاهد تشكيل يك كنفرانس بين‌المللى بود كه جست و جوى منابع مالى تازه براى افزايش كمك‌هاى عمرانى را در دستور كار داشت. ژاك شيراك در جلسه افتتاحيه اين كنفرانس گفت: ”روند جهانى سازى نابرابرى‌ها را در جهان بزرگ تر كرده است و من خوشحالم كه پيشنهادى كه در آغاز غيرواقعى به نظر مى‌رسيد، اكنون به صورت جدى در دست بررسى است”.
رئيس جمهور فرانسه از ساير كشورها خواست كه از ابتكار كشورش پيروى كنند و دريافت ماليات بليت هواپيماها را مورد تصويب قرار دهند. دريافت اين ماليات، در يكى از نشست‌هاى تابستان سال گذشته وزراى خارجه اتحاديه اروپا مطرح شد و بحث‌هائى گسترده و جنجالى را به دنبال داشت. منتقدان اين پيشنهاد به ويژه تاكيد مى‌كردند كه امروزه هواپيما وسيله‌اى نيست كه تنها ثروتمندان از آن استفاده كنند. علاوه بر اين، دريافت ماليات، همزمان با گران شدن مواد سوختى، سبب گرانى بيشتر پروازها و تورهاى گردشگرى مى‌شود و بر ركود بازار مى‌افزايد. ايالات متحده آمريكا و كشورهاى توريستى اروپا، مثل ايتاليا و يونان، از جمله مخالفان جدى اخذ اين ماليات بودند.
در كنفرانس دو روزه پاريس، كوفى عنان دبيركل سازمان ملل متحد اظهار داشت كه منابع مالى جديد نبايد جانشين بودجه فعلى كمك‌هاى عمرانى شود، بلكه بايد مكمل آن باشد. همزمان با برگزارى اين كنفرانس، حزب سبزهاى آلمان، از دولت خواست كه مثل فرانسه دريافت ماليات پرواز را مورد تصويب قرار دهد. رئيس كميسيون كمك‌هاى عمرانى اين حزب در پارلمان آلمان در يك مصاحبه مطبوعاتى از اين كه دولت ائتلافى تاكنون در اين زمينه وقت تلف كرده، ابراز تاسف كرد و گفت: ”ما به شدت انتظار داشتيم كه آلمان نقش پيشتاز را ايفا كند. اكنون كه چنين نشده است، دولت بايد دست كم از نمونه فرانسه پيروى كند”.
دولت آلمان اعلام كرده است كه پيش از تصميم گيرى در زمينه دريافت ماليات پرواز، امكانات ديگرى را براى تامين بودجه كمك‌هاى عمرانى مورد بررسى قرار خواهد داد. يكى از مهمترين مخالفان دريافت ماليات پرواز، شركت هواپيمائى لوفت هانزاى آلمان است. بلافاصله پس از طرح اين پيشنهاد در نشست وزراى خارجه اتحاديه اروپا، مسئولان لوفت هانزا اعلام كردند كه با اجراى اين پيشنهاد در آلمان به شدت مقابله خواهند كرد. اما رئيس كميسيون كمك‌هاى عمرانى حزب سبزها در مصاحبه اخير خود با روزنامه اسنابروكر تسايتونگ گفت: ”تصويب اين ماليات نخستين قدم در راه افزايش بودجه كمك هاى عمرانى تا سال ۲۰۱۵ است. علاوه بر اين، بايد برای سوخت هواپيما و معاملات ارزى نيز ماليات مشابهى بسته شود”.
پيشنهاد اخذ ماليات پرواز، هنگامى در نشست وزيران خارجه اتحاديه اروپا مطرح شد كه دولت‌هاى اروپائى دريافتند تحقق اهداف طرح هزاره سازمان ملل متحد، بدون منابع مالى تازه عملى نيست. طرح هزاره سازمان ملل متحد، كه در سال ۲۰۰۰ به تصويب كشورهاى عضو رسيد، قرار است تا سال ۲۰۱۵ تعداد انسان‌هائى را كه از فقر مطلق رنج مى‌برند، در سراسر جهان، به نصف تعداد موجود كاهش دهد. براى تحقق اين هدف، كشورهاى صنعتى بايد تا سال ۲۰۱۵ بودجه كمك‌هاى عمرانى خود را به ۷ دهم درصد درآمد ناخالص ملى خود برسانند.