مانور نظامى مشترك و تلاش روسيه و چين براى نزديكى بيشتر

آخرين بار در اواخر دهه شصت ميلادى بود كه سربازان چين و روسيه به سوى هم تيراندازى كردند. در آن زمان بحث بر سر آن بود كه سوسياليسم واقعى كدام است. بارى اين ماجرا، برگى از گذشته است و سرنوشت مناسبات چين و روسيه را امروز همكارى استراتژيكى اى رقم ميزند كه توافقنامه مربوط به آن در سال ۲۰۰۱ ميان دو كشور به امضا رسيد.

در سال پيش نيز آخرين اختلافات بر سر مرز مشترك ۴ هزار كيلومترى برطرف گرديد و حال هر دو كشور زور و بازوى خود را به كار ميبندند تا به عنوان قدرتهاى بزرگ اقيانوس آرام عرضه اندام كنند: چين به عنوان قدرتى پرتلاش در منطقه و روسيه به عنوان ابرقدرتى كه هنوز هم حرفى براى گفتن دارد.

در پى ناكاميهاى گوناگون در اوكرايين، گرجستان، قرقيزستان و همچنين بحث و مشاجرات با اروپا بر سر مسايل حقوق بشر، روسيه حال با سرخوردگى از غربگرايى پيشينش دست كشيده است. مسكو اكنون به آسيا اميد بسته و به چين به عنوان شريكى طبيعى در اين قاره.

روسيه مواد خام، انرژى و تسليحات به چين صادر ميكند و از چين نيز محصولات صنعتى و در دوران اخير سرمايه به سوى روسيه در جريان است. چين با گرايشهاى اقتدارگرايانه روسيه مشكلى ندارد و هر دو كشور با تلاشهاى اقليتهاى ملى شان براى كسب خودمختارى و اختيارات بيشتر با خشونتى مشابه برخورد ميكنند.

هم چين و هم روسيه خواهان نظم جهانى چند قطبى هستند و به ويژه حضور نظامى گسترده آمريكا در آسياى ميانه، خارى است در چشم مسكو و پكن. دقيقا به اين خاطر است كه آنان از ايالات متحده خواسته اند تا برنامه اى زمانى در مورد خروج نيروهاى خود از ازبكستان و قرقيزستان ارائه دهد و حال مانور نظامى دو كشور كه در وهله نخست متوجه آمريكا است، به ويژه به عنوان قدرتى كه حافظ و پشتيبان تايوان محسوب ميشود.

دراين مانور نظامى، بيش از همه عمليات هوايى‌دريايى و يك محاصره دريايى تمرين شد؛ سناريوهايى كه ممكن است در صورت بروز درگيرى با تايوان به واقعيت بپيوندند. اينكه هر دو كشور، تمامى توانايى هوايى، دريايى و زمينى خود را دراين مانور نظامى به كار بسته اند، دست كم از ديد روسها دليلى ديگر نيز دارد.

مسكو اين مانور را نمايشگاهى ميداند براى عرضه و فروش دست آورهاى تسليحاتى خود. چين در حال حاضر با دريافت اجازه، خود سلاحهاى متعارفى روسيه را توليد ميكند و از اين رو در پى محصولات تسليحاتى برتر و سلاحهاى استراتژيك مانند زيردريايى و بمب افكنهاى مدرن است.