مجلس در برابر وزیران پیشنهادی"هماهنگ‌شده" با خامنه‌ای
۱۳۹۶ مرداد ۲۱, شنبه
پس از معرفی وزیران پیشنهادی دولت دوازدهم به مجلس شورای اسلامی که سه‌شنبه ۱۷ مرداد انجام شد شماری از نمایندگان عضو دو فراکسیون امید و مستقلین احتمال دادند که دست‌کم ۳ نفر آنها موفق به کسب رأی اعتماد از مجلس نشوند.
هیئت وزیران از ۱۸ وزیر تشکیل می‌شود که همه به جز وزیر علوم به مجلس معرفی شده‌اند. بهروز نعمتی، سخنگوی هیئت رئیسه احتمال می‌دهد گزینه‌ی پیشنهادی برای این وزارت‌خانه فردا (یک‌شنبه ۲۲ مرداد) مشخص شود.
اسدالله عسگراولادی، عضو ارشد حزب مؤتلفه، با سابقه‌ترین تشکل محافظه‌کاران سنتی، به خبرگزاری ایلنا گفت: «فکر می‌کنم از ۱۸ وزیر پیشنهادی، ۱۶ نفر از مجلس رای اعتماد کسب کنند.»
او ضمن حمایت از تمام وزیران پیشنهادی حسن روحانی، افراد معرفی شده برای وزارت‌خانه‌های اقتصاد و دارایی و صنعت و معدن را "گزینه‌های بسیار خوبی" خواند و ابراز امیدواری کرد که زودتر کار خود را آغاز کنند.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
اکثریت کرسی‌های مجلس دهم در اختیار اصلاح‌طلبان و اصول‌گرایان میانه‌رو و طرفداران رئیس مجلس علی لاریجانی است که همه از حامیان حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری ۲۹ اردیبهشت امسال بوده‌اند.
بر این اساس اصول‌گرایان تندرو نقش چندانی در سرنوشت کابینه دوازدهم نخواهند داشت. دبیرکل حزب اراده ملت نیز تاکید می‌کند که "فشارهای تندروها هیچ‌گاه تبدیل به جو غالب مجلس نمی‌شود".
احمد حکیمی‌پور به خبرگزاری ایلنا گفت: «برداشت من از برآیند کلی مجلس این است که وزرای پیشنهادی آقای روحانی از مجلس رای اعتماد خواهند گرفت.»
بیشتر بخوانید: موانع "غیرقابل مذاکره" حضور وزیران زن در کابینه دوازدهم
مخالفت‌خوانی‌هایی که در روزهای گذشته از سوی شماری از نمایندگان اصلاح‌طلب و میانه‌روی مجلس به گوش می‌رسید به طور عمده متوجه سه گزینه پیشنهادی برای وزارت‌خانه‌های ارتباطات و فناوری اطلاعات، آموزش و پرورش و کشور می‌شد.
احتمال عدم رأی اعتماد مجلس به وزیر کشور، عبدالرضا رحمانی فضلی بسیار ضعیف به نظر می‌رسد زیرا او نزدیک‌ترین فرد به علی لاریجانی در دولت شناخته می‌شود.
از سوی دیگر وزارت کشور از وزارت‌خانه‌های کلیدی دولت است و انتخاب وزیر آن باید با کسب نظر موافق رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای انجام شده باشد.
اعتراف به دخالت خامنه‌ای در چینش کابینه
پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر خامنه‌ای حدود یک هفته پیش از مراسم تحلیف در یادداشتی زیر عنوان "دغدغه اصلی رهبر انقلاب اسلامی در خصوص کابینه" به صراحت از دخالت او در انتخاب وزیران سه وزارت‌خانه دفاع، اطلاعات و امور خارجه و حساسیت‌های درباره وزارت‌خانه‌هایی مانند علوم، آموزش و پرورش و ارشاد پرده برداشت.
بیشتر بخوانید: ترکیب کابینه دوم حسن روحانی و "دغدغه اصلی رهبر"
افزون بر این حسن روحانی به تازگی اعتراف کرده که دامنه‌ی این دخالت بسیار فراتر می‌رود. او در دیداری با جمعی از اعضای فراکسیون امید گفته است: «من هم در كابینه اول و هم دوم كل لیست وزرا را خدمت رهبری برده‌‌ام و الان هم در حال رایزنی هستیم.»
محمود صادقی که در این دیدار حضور داشته به نقل از روحانی به روزنامه اعتماد گفت که او برای هر سمتی گزینه‌های مختلفی به خامنه‌ای معرفی می‌کند "كه اگر مثلا در مورد اولی توافق نشد به ترتیب به گزینه‌های بعدی برسیم".
برخی ناظران گمان می‌برند که عدم حضور زنان در میان وزیران پیشنهادی که اصلاح‌طلبان در مورد آن تاکید زیادی داشتند به دلیل مخالفت خامنه‌ای بوده است.
گفته می‌شود روحانی تصمیم داشته برای برخی از وزارت‌خانه‌ها از جمله آموزش و پرورش وزیر زن معرفی کند. شهیندخت مولاوردی نیز تائید کرده که تصدی این وزارت‌خانه به او پیشنهاد شده اما علت معرفی شدنش را نگفته است.
با توجه به این واقعیت‌ها، احتمال مخالفت مجلس با وزیرانی که با موافقت رهبر جمهوری اسلامی معرفی شده‌اند زیاد نمی‌تواند باشد.
گزینه‌هایی برای عدم رأی اعتماد
پس از رسانه‌ای شدن سخنان روحانی درباره "هماهنگی" با خامنه‌ای در مورد همه‌ی اعضای کابینه، نایب رئیس مجلس علی مطهری به وب‌سایت فراکسیون امید گفت ارائه فهرست وزیران پیشنهادی به خامنه‌ای پیش از معرفی آنها به مجلس "کار درستی نیست" و امکان اظهار نظر نمایندگان درباره این گزینه‌ها را محدود می‌کند.
غلامرضا حیدری، عضو این فراکسیون نیز با انتقاد از این اقدام روحانی می‌پرسد: «اگر نمایندگان مردم در مجلس بنا به وظیفه قانونی به برخی وزرا رأی مخالف دهند، توجیه و بازتاب این عمل در برابر تایید رهبری چه خواهد بود؟»
بیشتر بخوانید: مجلس و افسانه‌ی "در راس امور بودن"
برخی تحلیل‌گران احتمال می‌دهند که با توجه به ادعای "در رأس امور بودن مجلس" و انتقادهایی که به اقدام روحانی شده، راه عدم رأی اعتماد به دو سه گزینه‌ی پیشنهادی رئیس جمهور باز باشد.
مطابق برخی گمانه‌زنی‌ها حسن روحانی پس از شعارها و سخنرانی‌های انتخاباتی که در مواردی به طور آشکار در مخالفت با نظرات خامنه‌ای بود از سوی شخص او و اقتدارگرایان به شدت تحت فشار قرار گرفته است.
بی‌اعتنایی به درخواست‌ها و انتظارات اصلاح‌طلبان که در پیروزی روحانی نقشی محوری بر عهده داشتند، در مسائلی مانند تغییر وزیر کشور و استفاده از زنان و شخصیت‌های مطرح این جناح در کابینه می‌تواند نتیجه‌ی این فشارها ارزیابی شود.