محمدعلی دادخواه: «دانشجویان بدون دلیل محکوم شدند»
۱۳۸۷ فروردین ۲۸, چهارشنبه
این دانشجویان که در پی چاپ نشریات موهن دانشجویی در اردیبهشت ماه سال گذشته بازداشت شدند، ابتدا به دست داشتن در چاپ نشریات اعتراف کردند ولی سپس اعلام کردند که این اعترافات تحت شکنجه‌های سنگین از آنها گرفته شده و اینان هیچ نقشی در چاپ این نشریات نداشته‌اند.
مصاحبه با وکیل دانشجویان
محمدعلی دادخواه وکیل این دانشجویان نیز معتقد است که حکم دادگاه تجدیدنظر ناعادلانه است و دادستان هیج دلیلی مبنی بر محکومیت این سه نفر ارائه نداده است.
دویچه‌وله: برای سه موکل شما آقایان توکلی، قصابان و منصوری در دادگاه عمومی رای برائت صادر شده بود. چطور شد که دادگاه تجدیدنظر برای آنها احکام حبس صادر کرد؟
محمدعلی دادخواه: واقعیت امر این است که این مشکلی‌ست که ما با آن مواجه‌ایم، یعنی با دادگاه ما هم همین صحبت را داریم. چون علت صدور حکم برائت موکلین من، عدم دلیل بود. یعنی دادگاه بدوی طی رسیدگی خود به جناب دادستان اعلام کرد که دلیل کافی جهت اثبات مجرمیت موکلین ارائه بدهد. بعد از این مهلت آقای دادستان هیچ دلیلی جز ادعای پیشین به دادگاه ارائه نکرد و بر مبنای همین در حکم دادگاه بدوی صراحتا اعلام شده است که به علت عدم ابراز دلیل، رای به برائت این دانشجویان صادر کرده‌اند. در دادگاه تجدیدنظر هم آقای دادستان هیچ دلیل دیگری ارائه ندادند، یعنی پرونده همان بود که در دادگاه بدوی ارائه شده بود. اگر فارغ از چشم ما دلیلی ارائه شده باشد، که به دور از یک رسیدگی عادلانه و منصفانه است. زیرا عدالت ایجاب می‌کند که در رسیدگی، تمام دلایل به چشم و نظر طرفی که در معرض اتهام و در موضع محکومیت است برسد. اما اگر فارغ از آن دادگاه رای صادر کرده است، که بازهم به دور از عدالت و انصاف است. چون در آنجا هیچ دلیلی نبود و ما هم بر این موضوع پای فشردیم که دلیلی وجود ندارد.
گمانه‌زنی‌هایی وجود دارد مبنی بر این که دادگاه تجدیدنظر زیر فشار جریانات خاصی بوده است. چقدر این احتمال را قوی می‌دانید؟
اگر چنین چیزی باشد که دور از شأن قوه‌ی مستقل، دادگاه مستقل و قاضی مستقل است. یک رکن اساسی که قاضی را با دیگر افراد متفاوت می‌کند و آن اعتباری که جامعه برای او قائل می‌شود، به علت استقلالش است. وگرنه در ارتش هر امری که فرمانده بگوید، بقیه بدون چون‌وچرا اطاعت می‌کنند. مگر دادگاه ارتش است که هر کس فرموده‌ای را اعلام کرد، باید اطاعت کند؟ مضافا که بر مبنای قانون اساسی، قوه قضاییه قوه‌ای مستقل است و نباید چنین امری در آن وجود داشته باشد. اگر چنین امری وجود داشته باشد، یک فاجعه غمبار است که باید همه‌ی نیروهای ملی درصدد رفع آن اقدام کنند.
شما در دادگاه تجدیدنظر حضور داشتید؟
بله، در دادگاه تجدیدنظر حضور داشتم و در آنجا هم دیدم که جناب دادستان هیچ دلیلی برای محکومیت دانشجویان ارائه ندادند.
روند بررسی این پرونده در دادگاه تجدیدنظر را چطور ارزیابی می‌کنید؟
قاعده این بود که در قبل از سال، دادگاه اعلام نظر خودش را وفق قانون بکند، اما بعدا رییس دادگاه گفتند من جلسه‌ای گذاشتم برای نظارت پرونده و بعد از آن اتخاذ تصمیم کردم. از نظر عرف قانون آیین دادرسی ایران، این فاصله‌ی زمانی محل تامل است.
آیا الان پرونده‌ی این سه دانشجو بسته شده است، یا هنوز جای امیدواری هست برای اعتراض و یا احیانا نقض این رای؟
طرق عادی رسیدگی در این مرحله اختتام یافته است و هیچ مفری وجود ندارد. مگر این که از طریق نظارت و پیگیری مورد، مجددا مطرح بکنیم. من امیدوارم که مقامات قضایی با صرافت و عدالت در این موضوع نگاه بکنند و برای نیکنامی آینده در خصوص تغییراین حکم اقدامی شایسته و قانونی انجام بدهند.
شما بعنوان وکیل این پرونده الان از نظر قانونی چه اقدامی می‌توانید انجام بدهید؟
ما درصدد آن هستیم که به نظارت و پیگیری، مورد را مطرح بکنیم و اعلام بکنیم که اصولا دادگاه مکلف است در هنگام محکومیت، دلیل ارائه بدهد. هر کس می‌خواهد ادعا بکند، دادستان ادعا بکند، ادعای دادستان به صرف دادستان بودن معتبر نیست، بلکه هنگامی اعتبار دارد که همراه ادعای خودش دلیل ارائه بدهد. امری که در پرونده‌ی این دانشجویان وجود ندارد، یعنی دانشجویان بدون دلیل محکوم شده‌اند.