مخالفت روسیه با مجازات اسد در پرونده به‌کارگیری گاز شیمیایی

روسیه تردید دارد که گزارش سازمان ملل در مورد استفاده‌ی رژیم سوریه از تسلیحات شیمیایی علیه غیرنظامیان درست باشد. به اعتقاد سفیر مسکو در سازمان ملل، ممکن است این موضوع مطرح شده باشد تا "دستمایه‌ی تحریم دولت سوریه" شود.

ویتالی چورکین روز سه‌شنبه (۳۰ اوت/ ۹ شهریور) پس از نخستین جلسه‌ی اعضای دارای حق وتو شورای امنیت سازمان ملل – روسیه، چین، آمریکا، بریتانیا، فرانسه – این سخنان را ایراد کرد. نمایندگان این کشورها برای بررسی امکان مجازات دولت سوریه گرد هم آمده بودند.

سازمان ملل متحد و سازمان منع استفاده از جنگ‌افزارهای شیمیایی (OPCW) ۹ گزارش درباره استفاده از تسیحات شیمیایی در جنگ داخلی سوریه را بررسی کردند. بر اساس گزارشی که این دو نهاد بین‌المللی هفته گذشته منتشر کردند، استفاده ارتش سوریه از جنگ‌افزارهای شیمیایی در سه مورد محرز است. از جمله در حمله‌ی هلیکوپترهای رژیم اسد در آوریل ۲۰۱۴ و مارس ۲۰۱۵ از گاز کلر استفاده شده است.

مطابق این گزارش، استفاده‌ی تروریست‌های "دولت اسلامی" (داعش) از تسلیحات شیمیایی هم در یک مورد اثبات شده است. "دولت اسلامی" از گاز خردل استفاده کرده است.

"مدرکی وجود ندارد"

سفیر روسیه در سازمان ملل روز سه‌شنبه گفت که پرسش‌های مهمی درباره گزارش یاد شده وجود دارد. به گفته‌ی ویتالی چورکین، با وجود اینکه احتمال استفاده از گاز کلر در جنگ داخلی سوریه وجود دارد، اما مشخص نیست مسئولیت آن با چه کسی است: «از کسی که باید تحریم شود نامی به میان نیامده است. در گزارش نه نامی وجود دارد، نه جزئیاتی و نه اثر انگشتی».

سفیر سوریه در سازمان ملل نیز معتقد است که مدرکی دال بر استفاده‌ی نیروهای دولتی سوریه از تسلیحات شیمیایی وجود ندارد. به اعتقاد او، گزارش سازمان ملل بر پایه "گفته‌های شاهدانی" تنظیم شده که در واقع صحنه‌سازی "گروه‌های تروریستی مسلح" هستند.

سوریه در سال ۲۰۱۳ تعهد داد که زرادخانه‌های شیمیایی خود را از بین ببرد. موافقتنامه بر سر نابودی تسلیحات شیمیایی دولت سوریه به تأیید شورای امنیت سازمان ملل رسیده و سرپیچی از آن می‌تواند مجازات در پی داشته باشد.

توافق بر سر نابودی تسلیحات شیمیایی سوریه حاصل جان کری خطاب به سوریه: این بازی نیست، وزرای خارجه آمریکا و روسیه بود. آمریکا در سال ۲۰۱۳ پذیرفت در صورت پای‌بندی سوریه به تعهدات و نابودی تسلیحات شیمیایی خود تا نیمه سال ۲۰۱۴، از حمله نظامی به سوریه چشم بپوشد. سوریه هم در نهایت پیشنهاد روسیه و آمریکا را پذیرفت.

پس از انتشار گزارش سازمان ملل و سازمان منع استفاده از جنگ‌افزارهای شیمیایی، فرانسه، بریتانیا، ایالات متحده و آلمان خواستار واکنش قاطع شورای امنیت سازمان ملل شدند. بریتانیا و فرانسه حکومت بشار اسد را به ارتکاب جنایت جنگی متهم کردند.

روسیه پس از درگرفتن جنگ داخلی در سوریه، قطع‌نامه‌ها علیه متحد خود در منطقه، بشار اسد، را وتو کرده است.