مذاکرات مستقيم آمريکا و ايران بر سر عراق به نفع کيست؟
۱۳۸۵ فروردین ۴, جمعه
�ران هشدار مى‌دهند که مذاکرات مستقيم دو کشور نبايد سرنوشت آيندهء عراق را به نفع ايران رقم بزند.
امکانى که براى مذاکره مستقيم ميان ايران و آمريکا به کوشش سفير آمريکا در عراق آقاى خليل‌زاد پيش آمده، از ديد محافظه‌کاران آمريکايى دامى است که اين کشور بايد از آن پرهيز کند؛ اما از ديد ليبرال‌ها، اين فرصت خوبى است براى تثبيت اوضاع عراق. محافظه‌کاران اعتقاد دارند تثبيت اوضاع عراق با در نظر گرفتن منافع رژيم ايران به معنى آن است که آينده عراق را دولت‌هاى دست پرورده ايران و با اکثريت شيعى تعيين خواهند کرد؛ و اين چيزى نيست مگر شکست آمريکا در عراق.
مفسران ليبرال بر اين عقيده‌اند که براى استراتژى خروج آمريکا از عراق، اين بهترين حالت است. براى جلوگيرى از دادن تلفات و هزينه‌هاى بيشتر نبايد اين فرصت را از دست داد. مفسر روزنامه‌ى واشنگتن پست مى‌نويسد هر دو گروه درست استدلال مى‌کنند.
واشنگتن پست در تفسيرى (جيم هگلند، ۲۲ مارس) مى‌نويسد، رييس جمهور آمريکا بايد بداند که مذاکره‌ى مستقيم با رژيم ايران هم يک تله است و هم يک فرصت. ايران در کارزار تبليغاتى خودش بدون شک به اروپاييان و نيز به ژاپن و هند خاطرنشان خواهد کرد که آمريکا، وقتى پاى منافع‌اش در ميان باشد، حاضر است بدون مشارکت اين کشورها و پشت سر آنها با ايران ساخت و پاخت کند. براى جدايى نيفتادن ميان آمريکا و متحدان‌اش، کابينه‌ی بوش بايد تا جاى ممکن با ايران بدون انعطاف بر خورد کند و پس از اين مذاکرات، در ديپلوماسی مناقشات اتمى نيز به جاى اروپا خود رهبرى را به دست بگيرد. با در نظر گرفتن اين که بن بست کنونى در شوراى امنيت سازمان ملل به سادگى برطرف نخواهد شد، فشار بر رژيم ايران نيز بايد با تلاش‌هاى ديپلماتيک مستقيم صورت بگيرد.
همين روزنامه در تفسير ديگرى ديروز (ديويد ايگناسيوس، ۲۳ مارس) نوشت: «اگر گفتگوى دو کشور پيشرفت نشان دهد، گام بعدى بايد برسر مشکلات امنيتى هر دو باشد که به معنى مذاکره‌ى مستقيم درباره‌ى برنامه‌ى هسته اى ايران است.» اين روزنامه از رساله‌اى که سه تن از پژوهشگران دانشگاه ستانفورد (عباس ميلانى، مايکل مک فال، و لارى داياموند) نوشته‌اند نقل قول مى‌کند که: «تنها استراتژى قابل قبول و عملى آن است که آمريکا با سياست تازه‌اى، مذاکرات [مستقيم] کوتاه مدت را ترکيب کند با هدف درازمدت تغيير صلح آميز رژيم در ايران.»
روزنامه‌ى «کريستين ساينس مانيتور» (۲۰ مارس) به نقل از يک استاد علوم سياسى در دانشگاه جورج تاون مى‌نويسد پراگماتيست‌هاى وزارت امور خارجه‌ى ايران سرانجام موفق شدند بر جناج احمدى نژاد فايق آيند و خسارت ارجاع به شوراى امنيت را جبران کنند. به نفع آنهاست که اوضاع عراق هرچه زودتر تثبيت شود زيرا جنگ داخلى پاى آنها را هم در درگيرى‌هاى خونين عراق به ميان خواهد کشيد.
روزنامه‌ی «باستون گلوب» نيز در سرمقاله‌اى (۲۱ مارس) از مذاکرات مستقيم استقبال کرده و توصيه مى‌کند که آمريکا اين گفتگو را منحصر به مسايل عراق نکند و با مساله‌ى هسته‌اى آن را پى بگيرد. در غير اين صورت، آمريکا چاره‌اى نخواهد داشت جز آنکه ايران را با بمب هسته‌اى‌اش بپذيرد، و يا خود با بمب و موشک جلوى ايران بايستد. بايد از هردو گزينه اجتناب کرد.
باستون گلوب مى‌نويسد: «اکنون محافظه کاران کابينه‌ی بوش بايد درک کنند که در ايران حرف آخر را آقاى احمدى نژاد نمى‌زند... هرچند براى پرزيدنت بوش ممکن است ناخوشايند باشد که به ايران ضمانت هاى امنيتى بدهد، اما چنين ضمانتى از سوى آمريکا همان کليدى است که ايرانى ها را از کسب سلاح هسته اى منصرف خواهد کرد.»
عبدى کلانترى، گزارشگر صداى آلمان در نيويورک