مردم در مورد اروپا و فرهنگ آن چه فکر می‌کنند؟
انستیتو "گوته" در یک نظرسنجی که در ۳۰ کشور جهان به صورت آنلاین انجام شده، نظر مردم در مورد اروپا، فرهنگ این قاره، مهمترین بنا، بهترین غذای ملی و مهمترین سیاستمدار را پرسیده است.
چه چیز اروپایی‌ها را به هم پیوند می‌دهد؟ برترین هنرمندان اروپا کدامنند و کدام کشور بهترین غذا را دارد؟ این‌ها پرسش‌هایی بوده است که انستیتو گوته آلمان پاسخ‌شان را در یک پروژه تحقیقاتی اینترنتی از ۲۲ هزار نفر از ۳۰ کشور جهان جویا شده است. دمکراسی، دن کیشوت و داووینچی بهترین امتیازها را گرفته‌اند.
بیشتر شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی از "فرهنگ" به عنوان عامل پیوند اروپایی‌ها با یکدیگر نام برده‌اند. "روحیه همبستگی" و "آزادی سفر" نیز از موارد دیگری بوده‌اند که پاسخ‌دهندگان بر سر آن اتفاق نظر داشته‌اند. به باور تمام این افراد مهمترین دستاورد اروپا برای فرهنگ جهان "دمکراسی" بوده است. با اختلاف اندکی پس از دمکراسی، موسیقی کلاسیک و صنعت چاپ قرار گرفته است.
بر پایه نتایج به دست آمده از این نظرسنجی مصری‌ها یکی از مللی بوده‌اند که علاقه زیادی به آلمان و فرهنگ این کشور دارند. در این نظرسنجی ۲۹۴ مصری شرکت کرده‌اند. ۶۳ درصد از پاسخ‌دهندگان مصری گفته‌اند که از بین تمام کشورهای اروپایی بیش از همه مایل هستند تا مدتی را در آلمان زندگی کنند. برای ۸۱ درصد از آنها آلمان بیش از سایر کشورهای اروپایی تصویرگر آینده اروپاست.
پاسخ‌دهندگان مصری نیز همانند دیگر شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی برج ایفل را مهمترین بنای اروپا نامیده‌اند. (با ۲۵ درصد) البته پاسخ به این سئوال نشأت گرفته از ملیت پاسخ‌دهندگان نیز بود، مثلا اکثر یونانی‌ها آکروپولیس و ایتالیایی‌ها کولیزیوم را به عنوان مهمترین بنای اروپا خوانده‌اند. نکته جالب توجه در این بوده که از نظر فرانسوی‌ها دروازه براندنبورگ در برلین شایسته کسب این عنوان است.
انتخاب بهترین فیلم اروپا البته کار آسانی نبوده است. جایگاه اول با ۸ درصد به فیلم ایتالیایی "زندگی زیباست" تعلق گرفته و پس از آن "زندگی دیگران" محصول آلمان در رده دوم جای گرفته است.
در شاخه "مهمترین هنرمند" لئوناردو داوینچی با ۲۵ درصد نخستین مکان را به خود اختصاص داده است.
دن کیشوت شخصیت رمانی به همین نام به قلم میگل سروانتس، نویسنده اسپانیایی، از نظر اکثریت پاسخ‌دهندگان مؤثرترین شخصیت ادبیات اروپا شناخته شده است. البته دن کیشوت مکان اول را در تمام کشورها از آن خود نکرده، برای مثال در کشورهای بالتیک "پی‌پی جوراب بلنده" شخصیت داستانی نوشته آسترید لیندگرن از سوی پاسخ‌دهندگان انتخاب شده است.
در انتخاب مهمترین سیاستمدار اروپا نتیجه غافلگیر‌کننده بوده است. هیچ‌کدام از سیاستمداران تاریخی مکان اول را از آن خود نکرده‌اند زیرا از منظر پاسخ‌دهندگان آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، شایسته دریافت این عنوان بوده است. پس از او وینستون چرچیل، نخست‌وزیر پیشین بریتانیا و در جایگاه سوم ویلی برانت، صدراعظم آلمان در دهه ۱۹۷۰ قرار گرفته‌اند.
برای بیشتر پاسخ‌دهندگان چاپ با اهمیت‌ترین اختراع قاره اروپا بوده است. نخستین ماشین چاپ (تصویر) در قرن ۱۵ میلادی توسط یوهانس گوتنبرگ، زرگر آلمانی، اختراع شد. ساخت ماشین بخار در بریتانیا و ساخت نخستین اتومبیل در آلمان به ترتیب در جایگاه‌های بعدی قرار گرفته‌اند.
نواک جوکوویچ، تنیس‌باز متولد صربستان با کسب ۱۰ درصد بزرگترین ورزشکار اروپا از دید شرکت‌کنندگان در نظرسنجی انیستیتو گوته بوده است. البته کسب این جایگاه تا اندازه زیادی مدیون مشارکت پاسخ‌دهندگان صرب بوده است که ۷۲ درصد از آنها به او رأی داده‌اند. میشائیل شوماخر، راننده مسابقات فرمول ۱ و دارنده رکورد جهانی از آلمان با ۷ درصد در مکان دوم و راجر فدرر تنیس‌باز شهیر سوئیسی در مکان سوم جای گرفته‌اند.
در شاخه غذا اکثر پاسخ‌دهندگان (۴۲ درصد) توافق داشته‌اند که ایتالیا بهترین گزینه است. پرتغالیها، اسپانیایی‌ها، فرانسوی‌ها و یونانی‌ها اما گفته‌اند که غذاهای کشور خود را برترین در اروپا می‌دانند. در مجموع بعد از ایتالیا از منظر شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی فرانسه بهترین غذا را دارد.
اما در این دوران سخت اقتصادی "اروپا" تا چه اندازه برای هر فرد اهمیت دارد؟ ۴۳ درصد از پاسخ‌دهندگان گفته‌اند که با تمام وجود خود را "اروپایی" احساس می‌کنند. فرانسوی‌ها در این میان با ۷۴ درصد بیشترین تعلق خاطر را به اروپا داشته‌اند. پس از آنها پرتغالیها، دانمارکی‌ها، هلندی‌ها، مجارها و نزدیک به نیمی از آلمانی‌ها در نظرسنجی این گزینه را علامت زده‌اند.
آینده اروپا موضوعی است که باعث دو دسته‌شدن نگاه‌ها نسبت به آینده این قاره شده است. مردم لیتوانی، مجارها، صرب‌ها و بخش بزرگی از آلمانی‌ها گفته‌اند که نسبت به آینده اروپا خوش‌بین هستند. در مقابل مردمان کشورهایی که هم اینک با بحران اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کنند، نظیر اسپانیایی‌ها نظری خنثی یا منفی نسبت به این موضوع داشته‌اند.
البته نتایج به دست آمده از این نظرسنجی را نمی‌توان تعمیم داد. به گفته برتولد فرانکه، رئیس انستیتو گوته در بروکسل این نظرسنجی این امکان را فراهم آورده تا "از نو و این بار از منظری دیگر به هویت فرهنگی اروپا نگریست." قرار است که در هفته‌های آینده شماری از روشنفکران اروپایی از جمله امبرتو اکو در مورد نتایج به دست آمده از این نظرسنجی در رسانه‌ها قلم بزنند.