موزه زنان و فرايند جهانى شدن

� هاى سياسى از جمله خواست هاى اوليه زنان در اين روند جهانى شدن است.

در جهانى كه رشد كشورها در آن هم چنان بيشتر به هم پيوسته مى شود، پيشرفت هر كشورى در ارتباط با چهارچوب بين المللى آن است. تجارت و اقتصاد بين المللى مرزهاى ملى را شكسته و در هم ريخته و رشته هاى پيچيده اى از وابستگى چند جانبه را تنيده اند.

براى زنان علاوه بر بوجود آمدن فقر بيشتر و مشكلات ناشى از آن به ويژه اجبار به فروش ارزانتر نيروى كار فزونى مى يابد. اين در حالى است كه بطور عمومى شرايط كارى زنان سخت تر از مردان است و آنان از حقوق كمترى حتى در كشورهاى سرمايه دارى برخوردار هستند.

در بخش فرهنگى نيز بازار محدود تر مى شود و به بخشى از بازار فرهنگ جهانى تبديل مى گردد. اضمحلال تدريجى فرهنگ محلى اين نگرانى را ايجاد مى كند كه يگانگى فرهنگى به يكجانبه شدن ارزش ها بيانجامد. مسئله جهانى شدن هنرمندان را نيز همانند سياستمدارن و سران اقتصادى و سنديكاها به خود مشغول كرده است.

گلوباليا نام نمايشگاهى است كه هم اكنون در موزه زنان شهر بن در آلمان عرضه شده است. همراه با برگزارى اين نمايشگاه كه از روز هفتم ماه مارس امسال تا روز بيست و نهم آگوست ادامه دارد، آثار هنرى بيش از بيست و پنج نفر از زنان هنرمند از سراسر جهان در ارتباط با موضوع جهانى شدن نشان داده مى شود.

يك سلسله جلسات سخنرانى و بحث و گفتگو درباره اين فرايند و تأثيرات آن بر زندگى زنان در محل اين موزه و در ديگر موسسات فرهنگى و علمى شهر بن برگزار مى شوند. از جمله مسائل مورد توجه مى توان از زنان و پديده مهاجرت، خريد و فروش زنان، زنان در بازار كار، بهداشت ، فقر اقتصادى، زنان و سياست و جنبش هاى زنان نام برد. خانم پيتسن مدير مسئول اين موزه در اين ارتباط مى گويد:

«مهمترين مسئله موضوع كار است. دنياى كار براى زنان جهان مشكلى است. زنان كسانى هستند كه هميشه كار به سمتشان سوق داده مى شود. زيرا آنان با درآمد بسيار كم مجبور به كار مى شوند، با بيمه و امكانات امنيتى و بهداشتى نازل. از شرايط كار نامطمئن و ارزان آنان بيشترين ميزان بهره بردارى انجام مى گيرد. از طرف ديگر اينان به اين كار براى تغذيه خو د و خانواده شان نيازمندند. اغلب آنها مى بايست خانواده هاى بزرگ را تغذيه كنند.»

آزار جنسى، اخراج به دليل حاملگى، اجبار به كار اضافى و شرايط كارى غير انسانى مسائلى هستند كه زندگى روزمره هزاران زنى را تشكيل مى دهند كه در بخش نساجى و دوخت ودوز پوشاك و همينطور لباس ورزشى براى كشورهاى صنعتى در كشورهاى آسيايى و يا افريقايى، آمريكاى لاتين و همچنين كشورهاى اروپاى شرقى مشغول به كار هستند. اين اجناس عمدتا براى فروشگاه هاى زنجيره اى پوشاك اين كشورها به قيمت بسيار نازل تهيه مى شوند. تقريبا نود درصد پوشاك در كشور آلمان از خارج از اين كشور وارد مى شود.

خانم پيتسن درباره موضوعات كار زنان هنرمنددر اين نمايشگاه مى گويد:
«ما سعى كرديم كه جنبه هاى زيادى را در اين نمايشگاه مورد توجه قرار دهيم براى همين هنرمندان زن زيادى از كشورهاى مختلف براى اين نمايشگاه مثلا از كشورهاى امريكاى لاتين، آسياى جنوب شرقى، آفريقا و غيره دعوت شده اند. هر كدام از اين هنرمندان زن سعى كرده اند جنبه هاى مختلفى از فرايند جهانى شدن و تأثيرات آن را بر زندگى زنان مورد توجه قرار دهند و اين موضوع به نسبت اينكه چه تجاربى در زندگى اجتماعى و خصوصى خود داشته اند متفاوت و از جنبه هاى مختلف مورد بررسى قرار گرفته است.

در اين نمايشگاه هنرمندان زن نه فقط به جنبه هاى دردناك و سخت اين پديده براى زنان مثل استثمار بيشتر در محيط كار، خريد و فروش زنان و روسپيگرى اجبارى و غيره پرداخته اند، بلكه مسئله ارتباط و وسائل ارتباط جمعى نيز به موضوع كار تنى چند از اين هنرمندان زن تبديل شده است. اينكه امروزه از طريق وسايل ارتباط جمعى جديد فاصله هاى ده هاهزار كيلومترى براى ارتباط گيرى فاصله طولانى نيستند و يك چينى مى تواند با يكنفر از كشورهاى امريكاى لاتين درباره شيوه زندگى و مشكلات خود به گفتگو بنشيند و تبادل نظر كند. در واقع به جنبه هاى مثبت پديده جهانى شدن نيز از ديد هنرى در اين نمايشگاه توجه شده است.»

از جمله هنرمندان زن شركت كننده در اين نمايشگاه فريده جمشيدى هنرمند ايرانى است. خانم پيتسن مدير موزه زنان در اين باره مى گويد:
«خانم فريده جمشيدى از افراد جوان ايرانى ديدن كرده و علاقه خاصى به موضوع جوانان دارد. او زنان جوانى را از طريق فيلم ويديوئى و دوربين عكاسى نشان مى دهد كه از يك طرف چادر سياه بر سر دارند ولى از طرف ديگر شور زندگى و علاقه به رنگ هاى ديگر را در كنار آن در زندگيشان مى توان ديد.»

آينده فرايند جهانى شدن غير قابل اجتناب به نظر مى رسد. . با شكسته شدن و در هم ريختن نظام هاى سوسياليستى در جهان و هم زمان پيشرفت هاى امكانات ارتباط گيرى و وسايل ارتباط جمعى رشد اين پديده به شكل روزافزونى افزايش مى يابد و نقش شهروندان در تصميم گيرى هاى سياست جهانى پيوسته كوچكتر مى شود. قدرت هاى ملى تعريف ديگرى پيدامى كنند. اين فرايند خود را درشكل هاى مختلف كه در ارتباط تنگاتنگ با يكديگرند نشان مى دهد. از جهانى شدن اقتصاد تا سياست و تكنيك و وسايل ارتباط جمعى و غيره. اين مسئله غير قابل انكار است كه نتايج اجتماعى اين تغييرات براى زنان و مردان متفاوت است.

خانم پيتسن در ارتباط با مسئله هويت ويا بى هويتى بر اثر پديده جهانى شدن و به كار گيرى وسائل ارتباط جمعى در زندگى جوانان و بازتاب آن در كار هنرى زنان شركت كننده در اين نمايشگاه مى گويد:
«مسئله بر سر هويت جوانان است كه از طريق وسايل ارتباط جمعى با يك ديگر در ارتباط هستنداز يك طرف اين سوال مطرح مى شود كه در آن سمت جهان چه مى گذرد و از طرف ديگر سوال در مورد هويت خودمورد توجه قرار مى گيرد. اينكه ما كه هستيم و چه گونه مى توانيم شرايط خود را تغيير دهيم.»

پديده جهانى شدن بويژه در بخش هاى اقتصادى و تشديد استثماركارى جنبش هاى مخالف را نيز بوجود آورده است. در اين حركت به ويژه زنان فعالند. اعتراض آنان عليه بى عدالتى كارى و افزايش فقر ناشى از آن، عليه تبعيضات اجتماعى، عليه تصاحب قدرت و زور از طرف دواير خاص سياسى، عليه سلسله مراتب جنسى در كارو تبعيض در استفاده از منابع آموزشى و غيره است. اميدوارى آنان بر اين است كه اين نابرابرى ها مرتفع گردد و شرايط زندگى و كارى جديدى به وجود آيد كه مناسب نام انسان است.