موقعيت خطرناك خبرنگاران و فشارهاى سياسى بر آنان

زيلكه بال وگ
برگردان: بهنام باوندپور

براى «ديتريش شلگل» سخنگوى هيات مديره «گزارشگران بدون مرز» روشن است كه ۱۴ خبرنگار فقط در عراق كشته شده اند. ۱۲ ماه گذشته براى نمايندگان رسانه هاى گروهى يك سال بحرانى بوده است. «اشلگل» مى گويد: “در سال گذشته ۴۲ خبرنگار در جريان كارشان جان خود را از دست داده اند. ۷۶۶ خبرنگار نيز دستگير شده و به زندان افكنده شده اند، و از ميان اين افراد هنوز ۱۲۴ نفر در زندان به سر مى برند”.

عراق خطرناكترين منطقه ممكن براى خبرنگاران بوده است. با وجود اين، هرگز چنين تعداد زيادى از خبرنگاران، در جريان يك جنگ، مستقيما در محل حضور نداشته است كه در سال گذشته در عراق. «ميشاييل هارنيش ماخر» كارشناس علمى انستيتوى خبرنگارى «آيش اشتت» مى گويد، همين حضور بى سابقه خبرنگاران در جنگ عراق باعث بالا رفتن تعداد قربانيان شده و اينكه امروزه تلويزيون شكل كار خبرنگاران را از اساس زير و رو كرده است. وى اين شكل جديد كار را چنين توضيح مى دهد: “اين امر نقش مهمى بازى مى كند كه تصوير اهميت بيشترى يافته است. مسئله اين است كه آدم بايد حضور داشته باشد. به اين خاطر كه فشار براى توليد تصوير وجود دارد، فشار رقابت در ميان خبرنگاران افزايش يافته و صيد تصاوير خوب و غيرعادى همواره از اهميت بيشترى برخوردار مى گردد. و به همين دليل نيز خبرنگاران براى جستجوى تصوير خوب، خود را وارد موقعيتهايى مى كنند كه ده سال پيش چنين كارى نمى كردند”.

«گزارشگران بدون مرز» علاوه بر اين كلا نسبت به تعرض به آزادى مطبوعات نيز شكوه مى كنند، زيرا در سال گذشته سانسور خشونت آميز مطبوعات هم افزايش يافته است. در مجموع پانصد و يك رسانه گروهى يا طعمه سانسور شده و يا ممنوع گشته اند.

«گزارشگران بدون مرز» از ۱۵۰۰ مورد خبر دارند كه در آنها خبرنگاران مورد حمله خشونت آميز قرار گرفته اند. در صدر فهرست كشورهايى كه در سال گذشته خبرنگاران را دستگير كرده اند كوبا قرار دارد. سخنگوى هيات مديره «گزارشگران بدون مرز» مى گويد: “كوبا از موقعيت جنگ عراق كه در جريان آن توجه افكار عمومى بر عراق متمركز شده بود استفاده كرد تا در ميان ژورناليستهاى مخالف دست به يك پاكسازى بزند. تنها در ماه مارس سال ۲۰۰۳ ميلادى، ۲۷ خبرنگار دستگير و به پاى ميزهاى محاكمه اى كه آدم را فقط به ياد دوران استالين مى اندازد، كشيده شدند. آنها به زندانهاى درازمدتى بين ۱۴ تا ۲۷ سال محكوم شدند. زندانهايى كه در كوبا موقعيتى فاجعه بار دارند”.

در حالى كه آنهادستگير و زندانى مى شوند ديگر خبرنگاران در رژيمهاى ديكتاتورى از نقد نظام حكومتى و گزارش درباره فساد مالى منع مى گردند. «ديتريش شلگل» مى گويد، خبرنگارانى كه از شبكه اينترنت به عنوان كارپايه اطلاعاتى خود استفاده مى كنند، زير فشار قرار مى گيرند: “چين در اين بخش موضعى ننگين اتخاذ كرده است. زيرا در اين كشور حدود ۳۰ هزار باصطلاح پليس نگهبان اينترنتى فعالند كه مدام استفاده كنندگان اينترنت را زيرنظر دارند. و اين استفاده كنندگان نيز مدام زيرنظر هستند، بازداشت شده و به زندان افكنده مى شوند. ما الان با موردى مواجهيم كه يك چينى ۶۱ ساله دستگير و زندانى شده، چون در شبكه اينترنت به اظهارنظر سياسى پرداخته است”.

«گزارشگران بدون مرز» دليل رسيدن تعداد بازداشت شدگان و موارد سانسور به يك ركورد را در مبارزه جهانى با تروريسم مى دانند. اين سازمان، همزمان، آمريكا را مسئول مرگ ۵ خبرنگار در عراق دانسته و اعلام كرده كه تاكنون در ايالات متحده در اين مورد هيچگونه بررسى يى انجام نگرفته است.