1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

موقعيت كنونى رعايت حقوق بشر در جهان

۱۳۸۳ آذر ۲۰, جمعه

حق زيستن، آزادى و امنيت، برابرى در برابر قانون، ممنوعيت مطلق تبعيض، بيگارى كشيدن و شكنجه، اينها و ديگر حقوق بنيادين جهانشمول، در بسيارى از منشورها و قوانين اساسى كشورها قيد شده اند. اين امر با «منشور حقوق شهروندى» آمريكا در سال ۱۷۷۶ آغاز شد، از «اعلاميه جهانى حقوق بشر» سازمان ملل متحد گذشت، و در نهايت به «منشور حقوق پايه‌اى» اتحاديه اروپا رسيد.

https://p.dw.com/p/A5Qx
كميسيون حقوق بشر سازمان ملل متحد
كميسيون حقوق بشر سازمان ملل متحدعکس: AP

اينكه اجراى اين ايده‌ال ها را كاملا نمي‌توان به همه دولتها سپرد، مدتهاست كه بر همگان روشن است. اتفاقا اغلب اين دولتها هستند كه همين حقوق پايه اى را نقض مي‌كنند. و كميسيون حقوق بشر سازمان ملل متحد در ژنو، بزحمت مي‌تواند اين مشكل را حل كند، زيرا در همينجا نيز اين نمايندگان دولتها هستند كه نشسته اند.

گامى بزرگ در اين جهت، تشكيل دادگاه نظارت بر رعايت حقوق بشر در استراسبورگ، توسط شوراى اروپاست. اما هر چقدر هم كه اين دادگاه مستقل از سياست عمل كند، باز هم قدرت عمل در سطح تحريمهايى را ندارد تا بتواند احكام خود را در همه موارد اجرا كند. بخصوص در برابر تصميم‌گيريهاى استراسبورگ، مقاومتهايى از سوى تركيه، روسيه و ايتاليا خود را نشان مي‌دهد. همچنين اقدامات منطقه‌اى اميدواركننده‌اى در آفريقا، اسيا و آمريكاى لاتين براى رعايت حقوق بشر انجام مي‌شود. اما در نهايت، اين توفيقها مرتبط است با توافق و رضايت تك‌تك دولتها.

ايده‌آل‌هاى جهانشمول كه تنها در منشورها قيد شده و در نطقها از آنها حمايت شود، مشكلى را حل نمي‌كنند. هنوز هم منتقدان تحت تعقيب رژيمهاى تماميت‌خواه قرار مي‌گيرند و دهانشان با زندانهاى طويل‌المدت بسته مي‌شود. بهترين مثالش برمه و يا دارفور كه در آنجا دولت مركزى با هرج و مرج مدارا و يا اصلا از آن حمايت مي‌كند. و حتا آمريكا كه خود را پيشتاز دمكراسى و حقوق بشر مي‌داند، در گوانتانامو فضايى فاقد حقوق بشر را مي‌سازد.

در آلمان هم كه دولت ائتلافى سوسيال دمكراتها و سبزها نقش خود را در جهان به عنوان حامى حقوق بشر ثبت كرده است، ولى گرهارد شرودر صدراعظم كشور در گفتگوى با دولت روسيه و چين، در اين مورد سكوت مي‌كند، شايد به اين دليل كه از به خطر افتادن روابط اقتصادى دوجانبه واهمه دارد.

با وجود تمام پيشرفتهايى كه در عرصه رعايت حقوق بشر بر روى كاغذ وجود دارد، بسيارى از سياستمداران قدرت، علائق و مصلحتهاى سياسى را بر فراز حقوق بشر قرار مي‌دهند. و تا زمانى كه اين وضع تغيير نكند، سازمانهاى حقوق بشرى مانند عفو بين‌الملل و سازمان ديده‌بان حقوق بشر بايد براى اجراشدن ايده‌آل‌هايشان در جهان به مبارزه خود ادامه دهند.