ميكيس تئودوراكيس برنده «جايزه موسيقى يونسكو»
۱۳۸۴ آبان ۱۳, جمعه
تئودوراكيس عليه خونتاى نظامى كشورش فعال بود و سالها نيز به همين خاطر تحت تعقيب. آثار او نه تنها در يونان بلكه در بسيارى از كشورهاى جهان نيز نمادى براى مبارزه در راه آزادى بودند. براى او موسيقى همواره پيوندى ناگسستنى با سياست داشته است. امروز جمعه ۴ نوامبر در شهر آخن از تئودوراكيس قدردانى شد و جايزه موسيقى يونسكو به وى اهدا گرديد. دليل اهداى اين جايزه به ميكيس تئودوراكيس، تلاشهاى او براى نزديكى ملتها به يكديگر و نيز تلاش در راه صلح عنوان شده است.
ميكيس تئودوراكيس موسيقيدان يونانى كه امسال ۸۰ ساله شد، در سن ۱۸ سالگى، در جريان جنگ دوم جهانى به جنبش مقاومت كشورش عليه اشغالگران آلمانىايتاليايى پيوست. در جريان جنگ داخلى يونان در سالهاى ۱۹۴۶ تا ۱۹۴۹ هم در جبهه چپ نيروهاى سياسى يونان ايستاد. تئودوراكيس بارها زندانى شد و يا روانه تبعيد گرديد. او سپس در كنسرواتوريوم پاريس در كنار «پير بولز» نزد «اوليور مسيان» به تحصيل پرداخت و نخستين موفقيتش در يونان را با اجراى ترانه‌هاى خود تجربه كرد. در جريان ديكتاتورى نظامى در يونان، در سالهاى ۱۹۶۷ تا ۱۹۷۴ دستگير شد و مورد شكنجه قرار گرفت. او از سال ۱۹۷۰ تبعيد پاريس را برگزيد و در دوران تبعيدش حدود ۱۰۰۰ كنسرت در سراسر جهان برگزار كرد و به نماد مبارزه در راه آزادى و حقوق بشر بدل شد. پس از استقرار مجدد دمكراسى در يونان در سال ۱۹۷۴، تئودوراكيس به ميهن بازگشت و به عنوان نماينده كمونيست‌ها وارد عرصه فعاليتهاى سياسى شد. اما او هيچگاه كمونيستى جزم‌گرا نبود و همواره مواضع و آرمانهاى خود را آشكارا بيان مى‌كرد.
زمانى كه در پايان سالهاى ۸۰ ميلادى اختلاف يونان و تركيه بالا گرفت، تئودوراكيس به همراه «زولفو ليوانلى» موسيقيدان و فعال سياسى ترك «انجمن صلح يونان و تركيه» را با هدف پيشبرد گفتگو ميان دو كشور تاسيس كرد. آنها با اجراى كنسرتهاى مشترك باعث تحرك اكثريت خاموش يونانيان و تركها در راه صلح شدند. حال تئودوراكيس و ليوانلى، نزد افكار عمومى، نمادهايى هستند براى دوستى تركيه و يونان و نيز از مدافعان پيشگام عضويت تركيه در اتحاديه اروپا.
اما امروز، در زمان جنگها و عمليات تروريستى كه زندگى بسيارى از انسانها را تحت‌الشعاع خود قرار داده‌اند، پرسشهاى بنيادينى مثلا درباره جنگ يا صلح، دوباره مطرح مى‌شوند. ميكيس تئودوراكيس در اينجا نيز، باز هم نقش و وظيفه اروپا را در مد نظر قرار مى‌دهد: ”اروپا يك غول است. و اين همان چيزى‌ست كه ايالات متحده را به وحشت مى‌اندازد. ما بر سر يك گرهگاه تاريخى قرار گرفته‌ايم و بايستى تصميم بگيريم: جنگ و يا صلح؟ اين امر دوراهى عظيم بشريت امروز است. تمامى اميد من بر شانه‌هاى اروپا استوار است. و من اميدوارم كه سياستمداران نداى مردم را بشنوند. زيرا من مطمئنم كه ملتهاى اروپا طرفدار صلح هستند. اروپا نيازمند رويا و آرمانى‌ست كه اكثريت مردم بر آن مهر تاييد مى‌زنند. به نظر من اروپا مى‌تواند دو امر مهم را براى بشريت متحقق كند: صلح و فرهنگ. تمام چيزهاى ديگر مانند قدرت اقتصادى و نظامى را آمريكايى‌ها متحقق كرده‌اند“.
در ميان كشورهايى كه تئودوراكيس به آنها احساس نزديكى فرهنگى مى‌كند، آلمان جايگاه ويژه‌اى را دارد. بيش از ۳۰ سى. دى او، تنها در ۲۵ سال گذشته، توسط شركتهاى آلمانى منتشر شده‌اند.
بهنام باوندپور